As asociacións de memoria de Navarra convocaron unha manifestación para o próximo 18 de xaneiro ante a negativa do Concello de Pamplona a derrubar o Monumento aos Caídos. O acto comezará ás 18:00 horas na praza da Liberdade e realizarase desde a Avenida Carlos III até a Praza do Castelo. A manifestación, baixo a lema “En defensa dos dereitos das vítimas do franquismo para a verdade, a xustiza e a reparación”, conta coa “garantía de non repetición”.

Debate político e xurídico

A polémica sobre o futuro do edificio, construído en 1942, intensificouse despois de que o 20 de novembro EH Bildu, PSN e Geroa Bai chegasen a un acordo para dar un novo significado ao monumento. As asociacións memorialistas tachan de "traizón" o pacto aprobado por maioría absoluta e aseguran que non coñeceron o contido do acordo até a véspera da súa aprobación. Desde entón, estas asociacións defenderon que a única solución posible con arranxo á Lei de Memoria Democrática é a demolición.

Pola súa banda, o Concello de Pamplona considera, en base a un informe dos seus servizos xurídicos, que esta lei non obriga a demoler o edificio en Navarra. Segundo o informe, a normativa urbanística municipal segue vixente e debería modificarse a través dun procedemento: Deberíase obter un informe vinculante do Instituto Príncipe de Viana, que debería ser aprobado por maioría absoluta no pleno.

Críticas ao Concello

O pasado 16 de outubro as asociacións rexistraron a petición de desmantelamento e a resolución produciuse un mes despois de coñecerse o acordo. Segundo informaron recentemente, o alcalde de Pamplona, Joseba Asiron, rexeitou o 28 de novembro a proposta de demolición da urbanización. As asociacións memorialistas consideran que a resolución non ten motivación e que o informe xurídico municipal “interpreta de forma errónea” a Lei de Memoria Democrática. Lembraron que a normativa aprobada en 2022 é básica e establece a obrigación de retirar os símbolos franquistas en todo o Estado español.

As asociacións subliñaron que “o Monumento aos Caídos é un símbolo franquista, e a lei non prevé dar un novo significado, senón a súa eliminación”. Así mesmo, consideran que o alcalde pode actuar sen necesidade de modificar a normativa urbanística e sen necesidade de que se alcance unha maioría cualificada no pleno.

A manifestación do 18 de xaneiro pretende congregar á cidadanía a favor da demolición do monumento e reforzar a presión social para que o Concello envorque a súa postura. “É fundamental garantir un tratamento uniforme para todas as vítimas de vulneracións de dereitos humanos”, argumentaron, subliñando que o cumprimento da lei é imprescindible para “avanzar na memoria histórica”.