Ambos son parásitos ou parásitos, pero en tamaño: teñen cor verde, o que indica que polo menos realizan a fotosíntesis; rouban a suor á planta hostaleira, pero transforman esa suor por fotosíntesis e transforman a suor cultivada nutritivo neles mesmos; por iso denomínaselles “hemiparasitos”, é dicir, semi-parásitos. Os dous non teñen máis opción que vivir nas ramas dun hóspede. Os dous teñen poros comestibles, non porosos, pero, polo menos, non son velenosos. Os dous eran considerados genealógicamente como a familia Lorantaceae; a intra segue aí, pero agora o lenzo témolo como a familia de Santalicante.
A xenética dirá o que queira, pero para min son herengusas. Empregan os mesmos trucos para dar un porvir á súa caste. Estes grans ofrécenllos ás aves; unha semente dura envolta nunha faragulla branda comestible. Non é unha pulpa especialmente doce, non é unha cereixa (Prunus avium) ou unha gurbe (Sorbus domestica); non disipa enerxía nin azucre para atraer ás aves. Abonda con que as aves elaboren os seus froitos cando teñen outra escasa variedade de alimentos: no inverno. Táctica da fame: un pouco peor. O inverno tamén o visualiza; nunha paisaxe infestada de plantas, o inverno tráenos unha devastación case xeral e o lenzo aparece alí cun punto de orgullo, un verde brillante, denso, visible de lonxe.
As dúas plantas visten a pulpa do gran con liga, para que cando a ave vinga a alimentarse pégueselle no pico a semente do corazón do gran, e para quitarlla, fregando o pico contra a rama, adhírase a semente á rama, para logo meter as raíces e pegalas nela.
As aves necesitan muérdago, reserva forraxeira de inverno. E a lingua necesita unha ave, a súa semente repartidora. Aliméntase dunha pequena cadea auxiliar como esta, un rico ecosistema bioplural, como una espiral que non termina. A planta que se nos antolla parásita tamén dá a súa ao ecosistema, é necesario. Os parásitos, si, os parásitos, os que viven a expensas dos demais, tamén son necesarios si quérese que os ecosistemas vivan correctamente. En Chile hai Aramayo, pero o noso enxeñeiro forestal Markel Arriolabengoa é de Aramaio e realizou un vídeo espectacular sobre a complexidade da natureza: “Complexidade”, que se me viu e ocorréulleme o que escribín: moitas grazas. (a continuación móstrase o vídeo).
En lugar de entender esas convivencias, utilizamos coas plantas calidades que se nos antollan feos adxectivos: herba mala, herba maligna, barrabás, parásitos, invasores, etc. E un ser vivo que pensa que pode vivir á marxe desa goce, está libre. Temos festa, aquí e en Chile.
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun azken ilarrak ereiteko garaia orain hasten da. Eta oraintxe jango ditugu urria aldera erein zirenak.