O panorama cambia cada día, pero de media son ao redor de 60 as persoas organizadas e as persoas migrantes que atopan apoio á plataforma ongi Etorri Errefuxiatuak escapando de África (máis na rúa). Tras recollelas no sur do Estado español, métenas nun autobús e lévanas a Madrid, Barcelona ou Bilbao, “sen contar coa súa opinión; sen preguntarlles onde teñen amigos, onde teñen pensado o seu proxecto de vida ou onde queren ir”, explica Santxo. “Cada un é un mundo. Veñen de países, camiños e situacións diferentes, algúns levan tres anos transitando e cóntannos as súas relacións coas mafias, os perigos que viviron ao cruzar as fronteiras, as duras condicións…”.

Máis aló da mera recepción, a acción política

Os migrantes obtiveron dos veciños do barrio de Atxuri alimento, refuxio e protección para os refuxiados da zona. Alí pasaron 15 noites e o 24 de xullo trasladáronse a Bilbao A Vella. Á fin e ao cabo, un dos obxectivos é ampliar a rede e a concienciación, “para facer de Bilbao unha cidade de acollida de verdade, desde a lóxica da reivindicación e a solidariedade”. Máis aló da mera recepción, o que fan é unha acción política, explícanos Santxo: “Crear redes no barrio, reactivar a sensibilización e a concienciación entre a cidadanía, e aplicar as responsabilidades que as institucións non asumen á presión da administración”. Entre as necesidades básicas tamén está a de facer compañía: “Algúns teñen problemas psicolóxicos, outros necesitan un médico, están lonxe da familia e as carencias son evidentes…”.

O grupo de cidadáns considera que a presión exercida pola Administración supuxo un desembolso económico, pero non xestionou moi ben a situación. O Goberno Vasco, a Deputación Foral de Bizkaia e o Concello de Bilbao argumentaron que o paso das persoas refuxiadas bástalles co apoio do día. Cruz Vermella, por exemplo, a pesar de ter camas libres, só dálles aloxamento durante tres noites e logo despídeos directamente. Tamén se pechou a cancha de baloncesto que os veciños utilizaban en Atxuri para dar acubillo aos migrantes por iniciativa propia. Os veciños da localidade denuncian que nunca antes se decidiu pechar a porta á circulación.

O traballo realizado polas institucións “non serve para superar a realidade, non abordan as raíces e seguen sen deseñar unha estratexia política real”. Por iso, Santxo afirma que os migrantes mostran desprezo e desconfianza cara ás institucións, “porque o que atoparon é unha indiferenza cara a eles, unha política xenófoba e racista. E tamén están preocupados polas Organizacións Non Gobernamentais, que crían que lles axudarían a reverter a súa situación, pero han visto que fomos os cidadáns os que nos organizamos e reunímonos para darlles apoio”.

“Ao principio era a desconfianza a que dominaba”

A dinámica do mes colleu o seu ritmo e en Bilbao a Vella tamén seguirán polo mesmo camiño. Lembrando os contactos iniciais, “ao principio era a desconfianza, afastábanse un pouco de nós, miden as palabras… pero aos poucos fóronse abrindo e agora fómonos falando de vivencias e soños”.