Leire Udabe diferenciou entre dieta e alimentación: "A alimentación é un todo, un proceso que realizamos de forma consciente. A dieta é un trocito que se centra só nos nutrientes que introducimos no noso corpo. A alimentación saudable é moito máis ampla que iso, aínda que quizá sexa como vivimos, de onde proceden eses alimentos que comemos, si os alimentos son de calidade, si son seguros, si estamos a comer ou estresando tranquilamente no momento da alimentación...".

Aquí pódese ver o diálogo completo:

As organizacións din "alimentación saudable", o pobo necesita soberanía alimentaria

Eli Pagola pregúntalle si a alimentación sa debe ser só saudable para quen come, ou tamén para quen produce alimentos (menciona o Sur Global), para a Terra... Udabe, en resposta, distingue entre "alimentación sa" e "soberanía alimentaria": "Máis que alimentación saudable, deberiamos falar de soberanía alimentaria, porque unha comunidade ten dereito a producir alimentos e organizar a terra. E si de aí fixésemos plans, lecturas e prácticas, eu creo que sería outro todo. Como a soberanía alimentaria non está na axenda política, o que en xeral utiliza a administración pública é unha "alimentación sa e sostible" e punto. Porque ao final a soberanía alimentaria esixe outra mojación, porque temos que falar da terra e de moitas cousas. Entón, dentro dunha alimentación saudable, moitas veces non se fala do local, ou de consumir o de tempada... A alimentación saudable limítase a que nutrientes está a alimentarse exactamente nun momento concreto".

Subliñou que a soberanía alimentaria debe integrarse na axenda política: "Mirando a un País Vasco soberano, estamos nun minus importante na produción de alimentación, e dentro diso inclúo a alimentación saudable. E temos unha gran dificultade para planificar de face ao futuro. Si estamos concienciados de varios proxectos, hai persoas que tamén traballan en agroecología, pero cales son as condicións? Hai que garantir as condicións e deberiamos dar un gran debate: que queremos producir, como, para quen...? O obxectivo debería ser que toda esa alimentación sexa accesible para todos. Hoxe en día creo que a clase social tamén inflúe moito para conseguir unha alimentación saudable. Algúns non teñen nin dereito a elixir alimentos, non poden. Necesítase unha reflexión e unha planificación local, hai que afastarse da individualización deste tema. É responsabilidade de toda a sociedade".

Para o exemplo, Lakarin explicou a súa controversia ou "incoherencia e contradición": "As sementes teñen enormes propiedades en sales minerais e vitaminas e, de acordo, traemos para a tenda sementes de chía, liño marrón, sésamo... que se producen en Asia, EEUU ou Sur Global. Parece que temos que tomar unha cunca de chía e que con ela porémonos sans... uf, eu creo que estamos a desviar totalmente. Isto faranos sans, si, pero como e en que condicións produciuse (como están estas persoas), que influencia ten producir, traer isto aquí?... Quizá tamén deberiamos incluílo dentro dunha alimentación saudable. Tamén deberiamos analizar que tipo de consumo estamos a facer en nome da alimentación saudable e nós aínda non o resolvemos, si estamos dentro do noso proxecto nesa contradición, a verdade".

Este proceso colectivo no que se individualizou a alimentación

Udabe pousou outro tema de reflexión: "Paréceme que esta economía capitalista ou global está a levarnos a xestionar a dieta ou a alimentación de forma moi individual. Levámolo dunha maneira moi persoal, quizais non compartimos algunhas cousas... e eu creo que antes estabamos doutra cultura: comiamos xuntos, era para todos á hora de cociñar... niso tamén socialmente que cambios estamos a dar, na maneira de entender a alimentación ou na forma de consumir a alimentación, é incrible".

Por parte das institucións tamén sinalou que a alimentación saudable trabállase de forma moi persoal: "Diría que se nos abusa da responsabilidade como persoas e que habería que facer formulacións colectivos. Por exemplo, trátase de facer transformacións nos comedores escolares para promover unha alimentación saudable nos comedores, e para min é un exemplo moi interesante, porque o tema da alimentación intégrase nunha comunidade e xera un traballo conxunto".

Tras o mostrador da tenda, conta que nos últimos cinco anos notaron un gran cambio na compra: "Belozidadean, pin-pan. Empezando por min mesmo, creo que niso imos mal. Aínda que nun momento dado o que levo á boca sexa saudable nos ingredientes, si considerámolo na súa totalidade, creo que temos moito que pensar, na xestión do noso tempo diario e no que dedicamos á alimentación: a estar na cociña, a cociñar… Eu creo que aí hai unha clave máis grande, no canto de mirar todo o tempo “o que tomei hoxe, está ben coa proteína…”. Tamén destacou que o momento de cociñar foi un punto de socialización e transmisión de coñecementos: "un lugar para estar a charlar... chegamos a comer sós en 15 minutos, nun tupper... Aí estamos a perder moitas cousas". Puxo en valor o papel xogado polas mulleres nesa socialización e transmisión de coñecementos.

Este artigo é un resumo dunha interesante entrevista. Tamén se falou de escoitar ao corpo, de ter en conta a diversidade dos corpos, da obesidade e da obesidade, de que estar delgado non significa necesariamente san… Todo isto está no vídeo.