Morre Elena Barrena, referente de profesores e historiadores
- A súa tese doutoral sobre a creación de Gipuzkoa foi pioneira na comprensión da evolución dos territorios históricos. Profesor da Universidade de Deusto, foi un exemplo para moitos historiadores da súa forma de traballar e ensinar.
A profesora e historiadora Elena Barrena Osoro (Eibar, 1953 – Donostia-San Sebastián, 2025) faleceu este domingo aos 53 anos de idade. A muller que deixou un gran enfrontamento foi durante moitos anos a referencia de moitos historiadores actuais en Gipuzkoa, non só polo seu traballo na Universidade de Deusto, senón tamén noutras institucións.
Barrena publicou a súa tese doutoral en 1988 e trouxo unha pequena revolución á historiografía guipuscoana. De feito, realizou un traballo de investigación imprescindible para comprender o significado da palabra Conto ou Ipuscua e a súa evolución histórica na Idade Media, pioneira en moitos sentidos. Precisamente, este ano estase lembrando o milenio do documento de 1025 que fai referencia a Gipuzkoa, e sen este estudo sería imposible.
Barrena puxo en dúbida a eternidade da historia e demostrou que a configuración dos territorios é o resultado cambiante dun proceso no que participan as comunidades, as relacións sociais e as estruturas de poder, sempre tendo en conta a contorna. Pero, ademais, para iso utilizou unha metodoloxía innovadora, incorporando ferramentas e técnicas doutras disciplinas á historia
Durante moitos anos traballou como docente, na Universidade de Deusto desempeñou outras responsabilidades e foi decano da Facultade de Humanidades, entre outras. Eran tempos nos que as mulleres aínda tiñan menos cargos na universidade, e el dixo que iso influíu na súa carreira, non só por falta de recoñecemento, senón tamén pola falta de dereitos como traballadoras.
Pero máis aló dun ámbito universitario concreto, Barrena tamén se involucrou en numerosos proxectos e investigacións sobre a historia de Gipuzkoa. Por exemplo en: Kutxa-Gipuzkoa, participou no gran traballo 1879-1995, así como na coñecida colección de medios de comunicación da Deputación Foral de Gipuzkoa, segundo explicou José Antonio Marín.
“A historia non é unha cova inmóbil”
No portal de Ereiten, o ano pasado publicáronse artigos de varios historiadores e amigos que foron os seus discípulos e compañeiros, para homenaxear a Barrena: “El foi profesor. De feito, naquel ambiente gris e modesto da universidade, durante cinco anos, os instrutores non se preocuparon de ensinalos. Pero el ensinóunolo con mestría. Non só no ámbito educativo, senón tamén no profesional e no persoal”, escribiu David Zapirain.
No mesmo portal pódese ler a entrevista realizada por Sustrai outeiro con Barrena. “Creo que descubrimos bastante tarde que a historia non está aí, coma se fose unha cova inmóbil. A historia facémola hoxe, creámola nós mesmos, é a nosa memoria acompañada de datos firmes”, afirmaba o historiador.
O lingüista surafricano Rudolf Botha acaba de lanzar unha hipótese sobre o Homo erectus: a especie desenvolveu algún modo de comunicación oral fai máis dun millón de anos. O Homo sapiens é, como se sabe, a única especie capaz de falar e, por tanto, de aí despréndese... [+]
Böblingen, Germaniako Erromatar Inperio Santua, 1525eko maiatzaren 12a. Georg Truchsess von Waldburgek Wurtembergeko nekazari matxinatuak mendean hartu zituen. Handik hiru egunera, maiatzaren 15ean Filipe Hessekoak eta Saxoniako dukeak bat egin zuten errebelde turingiarrak... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
Durante as obras de restauración dun campo deportivo no barrio vienés de Simmering, atopouse en outubro de 2024 unha fosa común cuns 150 cadáveres. Chegouse á conclusión de que se trataba de lexionarios romanos. Morreron ao redor dos 100 anos. Ou, mellor dito, que os... [+]
Washington (AEB), 1930eko ekainaren 17an. AEBetako Kongresuak Muga-Zergen Legea onartu zuen. Smoot-Hawley Legea ere esaten zaio Reed Smoot senatariak eta Willis Hawley diputatuak bultzatu zutelako.
Legeak 900 produktu ingururako inportazio zerga-mugak %40 eta %60 artean igo... [+]
A nosa nai sempre di: “Nunca comprendín por que sucedeu a Primeira Guerra Mundial”. Non ten sentido. Non entende por que as antigas potencias europeas implicáronse nunha especie de barbarie e non pensa en como convenceron aos mozos europeos e coloniais a morrer en... [+]
Até agora cremos que na Idade Media e antes de que se estendese a imprenta, os encargados de copiar os libros eran homes, concretamente monxes dos mosteiros.
Pero un grupo de investigadores da Universidade de Bergen (Noruega) concluíu que as mulleres tamén traballaron como... [+]
Florencia, 1886. Carlo Collodi, autor da coñecida novela Le avventure de Pinocchio, escribiu sobre a pizza: “Masa de pan tostado ao forno con salsa de calquera cousa que estea ao alcance da man”. O escritor e xornalista engadiu que aquela pizza tiña “unha forma complexa... [+]
Os himnos, esas modalidades de canto concretas, belas e perigosas, tenden a estar dirixidos a unha comunidade. “Amigos da miña patria e de tempada”, comeza o coñecido poema de Sarrionandia. É, naturalmente, un himno: velaquí a quen se dirixe nun ton solemne que nos pode... [+]