A pesar de que detrás deste erro poden existir moitas razóns, moitas veces levoume a unha cuestión que me preocupou. O ecofeminismo estivo a miúdo relacionado coas mulleres e as mulleres coa feminidade. Por tanto, seguindo unha conclusión lóxica e citrina, o ecofeminismo e o ecofeminismo mostráronse moitas veces da man. Vénme á cabeza unha longa lista de empática innata de mulleres relacionadas co ecofeminismo, proximidade á natureza, conexión coa vida, etc. Ou a centralidade da maternidade, a reprodución sexual e heterosexual, e a familia nuclear en varias ocasións no ecofeminismo.

Todo isto, entre outras cousas, mantívome afastado do ecofeminismo durante anos. Aínda que o meu día a día estea moi preto das visións dalgúns ecofeminismos, non sentín que haxa sitio para persoas que non nos identificamos con esa feminidade. Nos últimos anos, con todo, aos poucos funme achegando aos diferentes ecofeminismos, a través das lecturas que me inspiraron, a través das iniciativas e accións que foron xurdindo. Nese camiño entendín que o ecofeminismo non debe relacionarse necesariamente cunha posible feminidade sexual. Aínda que algúns ecofeminismos tiveron un enfoque esencialista, non todos o tiveron, e outras foron miradas interesadas que relacionaron o ecofeminismo, en xeral, con ese único enfoque parcial. Desgraciadamente, como consecuencia diso limitouse o ámbito de influencia do ecofeminismo e alimentáronse as reticencias cara a el.

Pero tamén atopei e podemos atopar outras prácticas, discursos e experiencias no ecofeminismo ou ao redor del, que nos poden axudar, ademais de mirar de fronte e de responsabilidade á contorna, a romper e liberar a feminidade heteronormatica. Creo que no noso imaxinario faltamos a estes últimos. Hai uns meses un membro agricultor preguntaba por que nas iniciativas relacionadas co ecofeminismo non había talleres de mecánica de motosierra ou de mecánica tractora. Onde están as mulleres ou disidentes de xénero que utilizan as máquinas no imaxinario do ecofeminismo? E onde están os que organizan a convivencia e os coidados fóra da familia, de forma comunitaria e con outros animais? Ou, máis aló da iniciativa de cortar os cables de Itoiz, cantos ouviron falar de sabotaxes realizadas entre dúas mulleres nunha mesma pelexa?

Na miña opinión, se o ecofeminismo vai facer fronte a un sistema capitalista, colonialista, racista e machista, biocida e ekocida, vai estar á marxe das heteronormas e xéneros normativos nos que se sustenta. Para iso, tanto no ámbito do pensamento como no da acción e no dos movementos populares, pero creo que ás veces nos falta identificar e recoñecer as nosas propias referencias. E mentres non o alimentemos, o pensador ecofeminista seguirá confundindo co pensamento feminino.