O cineasta e artista xaponés Naomi Kawase (Nara, Xapón, 1969), ademais de dedicarse á ficción e o documental, abordou o día a día, o ensaio, o videoarte e a meditación cinematográfica. Os seus traballos contan cunha procura de identidade e orixes que lle levan a un primeiro plano a vida íntima. Nas películas, o fotógrafo sente moi vinculado á cámara a través da formación.

Kawase Tarachime (Xapón, 2006) fala sobre o nacemento, a maternidade e o envellecemento. Entre os traumas e o amor, fainos entrar na intimidade da anciá tía que cumpriu o seu papel de nai, á que chamará avoa, superando os límites de engúrralas, a caída de pel e o corpo que xa non xera desexo. Kawase ten as preguntas da súa creación e terá que buscalas entre as respostas da súa avoa e os espidos. Pode ser unha forma de superar as dores, xa que a avoa admite que "non deu a luz a Naomi, pero trouxo ao seu fillo". A posta en escena non sempre é cómoda, e as imaxes interpelan directamente o sentido común. Trátase dunha danza entre o apoio e o abandono, así como o proceso do director, desde a filla á nai. As tarefas a realizar no futuro deben entenderse no pasado.

As cartas de In between days (Catalunya-Xapón, 2009) foron gravadas poucos anos despois. Trátase dun traballo realizado xunto a Isaki Lacuesta (Xirona, 1975), no que cada un envía ao outro os seus diarios e contornas a través de cartas audiovisuais. En total son sete os curtos que se intercambian, e máis aló do que se contan, o tempo que transcorre entre as cartas cobra importancia, de aí o nome da obra (en eúscaro, Entre días). Nestes momentos lese a obra e o coñecemento mutuo entre os cineastas. As imaxes de Lacuesta rodáronse ao día seguinte da súa primeira entrevista, e os últimos de Kawase contan a súa última estancia entre eles. Tamén se poden entender como reflexións sobre a realización de películas habitualmente no exterior e ao redor do descoñecido.

 

Marguerite Duras (Saigón, 1914 - París, 1996) naceu a uns 4.000 quilómetros de distancia. Volveu a Francia sendo adolescente, xa que era da familia e foi coñecido como cineasta e escritor. Escribiu libros e guións cinematográficos tan coñecidos como Hiroshima mon amour (Francia, 1959), de Alain Resnais, e os seus traballos no cine son evidentes. Móvese entre o relato e as imaxes, axuntando ambas as liñas, cruzándoas ou separándoas.

Foi precisamente nese xogo de imaxes e palabras no que rodou Le navire night (Francia, 1979). As voces contan a historia de amor de personaxes anónimos que se chaman entre si na noite parisiense, onde se coñecen e relaciónanse a través de liñas telefónicas ilegais. Sería un tinder analóxico. As imaxes mostran as rúas sen xente, por unha banda, e algúns personaxes que se atopan no interior da casa, por outro. A curiosidade conduce tanto o relato como o devir da familia, deixando aberta a posibilidade de moitos significados compatibles. O proceso e a posta en escena da película son evidentes, pero só o espectador pode entender para que.

Seguindo o rumbo do seu predecesor, Duras ten un mediometraje chamado L'homme atlantique (Francia, 1981). Penetrándose nunha casa próxima ao mar, a rodaxe é espido nas actividades do director. Un home cruza as dependencias do edificio, unhas veces seguindo ordes, e outras pola súa conta. Ao comezo da película Duras di: "Non te preocupes, esqueces a cámara". Con todo, non sabemos si esa segunda persoa somos nós ou é o actor, xa que a voz en off vai dentro e fóra da película. O recordo amargado das palabras é a ausencia na paisaxe, e a película está chea de reflexións sobre a película. A fronteira entre a ficción e o documental é difusa, xa que, segundo Duras, "a vida é un fenómeno fotográfico".

Os dous artistas poden estar afastados o un do outro na historia e nos lugares de residencia, tanto no uso da palabra como no encadre. Neste caso, con todo, uniu as condicións dos espazos interiores, e estou convencido de que non é a única semellanza que podemos atopar. A procura do testemuño do espectador é, quizais, a tripla ponte que poida unir. Unha ponte que pode atravesar varios océanos.