Ao chegar ao coche, penétrase nunha paisaxe chea de muíños de vento. Nos últimos anos, sobre todo na zona da Ribeira, xunto aos muíños tamén se poden ver paneis solares que crean grandes campos metálicos.

A primeira vista, o viaxeiro pode pensar que Navarra fixo unha aposta decidida polas enerxías renovables, pero a verdade é que detrás dos paneis solares non hai ningunha intención ecolóxica, senón todo o contrario. En 2017, o cuadripartito aprobou un plan enerxético que apostaba polas multinacionais. Desgraciadamente, o marco legal aprobado polo cuadripartito é contrario a unha organización xeográfica sostible propia de Navarra e baseada en concellos e municipios; entre os seus obxectivos non está o de conseguir a soberanía enerxética, necesaria para a transición ecolóxica, e por tanto os municipios e concellos non teñen dereito a construír infraestruturas autónomas, pequenas e próximas (teñen menor impacto sobre o medio ambiente, son máis baratas e non impoñen leis de mercado).

No seu lugar, aos aeroxeradores e paneis solares antes citados engádenselles as autoestradas de alta tensión, as centrais térmicas e outras infraestruturas, o que supón: Pois un maior beneficio económico para as empresas privadas, unha enerxía máis cara para os cidadáns e unha maior violencia e pobreza para os países que teñen minas de minerais indispensables para fabricar paneis. Unha vez máis, chéganos o clon enerxético que vivimos no ciclo inmobiliario.

Gran parte da enerxía que se produce en Navarra leva ao exterior, mentres que nos barrios de Pamplona/Iruña hai familias que non poden nin acender a calefacción. Un claro exemplo do capitalismo actual: os máis radicais na riqueza e a pobreza a poucos quilómetros. No modelo enerxético tamén se mostra o sinsentido de todo o sistema. De feito, o sistema enerxético de Navarra ten unha relación directa co vertedoiro de Zaldibar, que é o que temos enfronte.