Nos últimos anos, o día de San Pedro as mulleres de Lekeitio bailaron a danza do sol, este ano bailarán no seu día de orixe: O día de San Juan.O primeiro día de San Juan as mulleres bailaban tamén o aurresku chamado "baile do Sol" e este ano tamén o farán, como outrora, tres veces, ao amencer, ao mediodía e á tardiña.
O día de San Pedro, con todo, adoita ser o crocodilo o que toma protagonismo. As mulleres de Lekeitio vían que a súa danza quedaba en segundo plano, xa que desde hai varios anos a danza tiña un día e un sentido propio, xa que a danza do sol asóciase co solsticio de verán. Así, este ano, ao ser un fin de semana, bailarán o día de San Juan e a intención é que o fin de semana siga facéndoo. A pesar de bailar o 24 de xuño, tamén bailarán o 29; este ano, os bailaríns terán máis traballo que nunca.
Perseguindo o sol
A danza bailábase tres veces na gran festa de San Juan, ao saír o sol, cando o sol estaba no máis alto e o sol ocultábase. Desde o punto de vista relixioso; ao final da primeira misa da mañá, ao final da mensaxe principal e por último ao final do rosario da tarde. Este ano volverán bailar tres veces; ás 6:30 da mañá, en Talán, ás 13:00 na praza e para terminar, ás 20:00 na praza. As mulleres quixeron recuperar o seu día e o seu protagonismo e para iso fíxose un chamamento a bailar ás mulleres de varias xeracións que bailaron o aurresku. Unhas sesenta mulleres bailarán durante todo o día. Entre os asistentes atópanse algúns dos que bailaron cando se recuperou o aurresku de honra en Lekeitio en 1975.
As primeiras mencións escritas da danza remóntanse a 1682; tamén hai documentos dos pagos municipais realizados ao longo do século XIX. Tamén temos a imaxe de 1936, pero tras a guerra sufriu unha paréntese. Despois, en 1953, existe o rastro do que se bailou en segredo; pero recuperouse en 1974. Os membros do grupo de danzas Zerutxu de Markina traballaron con mulleres que bailaban antes da guerra e recolleron música e bailes. Ao ano seguinte as mulleres de Lekeitio volveron retomar a tradición. Para entón, a festa celebrábase o día de San Pedro.
Mantón en función do tempo
A danza solar bailábase en tres ocasiones ao longo do día e as mulleres levaban unha roupa determinada para cada ocasión. Pola mañá bailaban con saia de percal común e pequenos chales de seda sobre os ombreiros. Ao mediodía, coa súa longa saia negra e o seu elegante mantón de crespón, saían á praza. Á noitiña, coa mesma roupa que o mediodía, pero con grandes mantones de cachemir. Nesta edición, nas tres ocasións, o programa sairá con saias negras, pero como se facía antes, cambiaranse os mantones. Algúns dos mantones que se van a sacar son os que se gardaron durante anos nas casas de Lekeitio.
[Kattalin Agerre Dantzan.eus publicou este artigo na web; trouxémolo a Euskal Herria coa licenza CC-BY-SA]
Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]
A idea que moitas veces repetimos os que traballamos no mundo da danza é que a danza é efémera. O dicionario Elhuyar dá como contrapartida a "efémero" español: efémero, destrutivo, perecedoiro, efémero, efémero, perecedoiro, perecedoiro, ilaun. Non lembro a quen lle lin... [+]
MOOR KRAD
Por: Compañía Ertza.
Cando: 3 de outubro.
Onde: Na sala Muxikebarri de Getxo.
---------------------------------------------
Dous anos despois coñecín a obra Moor Krad, na que os membros da compañía Ertza crearon e estrearon a peza. Entón, en 2022, tentei... [+]
Transmisioa eta dantza taldeetako erreleboa aztertu nahi izan dugu Dantzan Ikasi topaketetan, eta gazte belaunaldiek lan egiteko ereduak ezagutu nahi izan ditugu “Gazteen parte-hartzea euskal dantzan” mahai inguruan: Eder Niño Barakaldoko... [+]