A situación do País Vasco non é como nos queren vender

Tras a presentación dos informes de conxuntura do Goberno Vasco de outubro e novembro, agora imos centrar a nosa atención no último cuartel dELA. Baixo o título Análise da situación, publícase en eúscaro e castelán, unha ou dúas veces ao semestre. O informe presenta os datos económicos e sociais do País Vasco e de España, e realiza unha lectura da situación actual. Os indicadores que mostra o sindicato vasco para realizar este diagnóstico son os seguintes:

Aínda que algunhas cifras das relacións laborais han mellorado, estamos lonxe de 2008. Con 48.000 activos menos, as relacións laborais de Bizkaia, Gipuzkoa, Álava e Navarra non son as que preceden á crise. Hai 100.000 ocupados menos que en 2008, aínda que a partir de 2016 produciuse unha tendencia á alza. Superando os 1,2 millóns de ocupación que non se rexistraron desde 2012, o número de persoas asalariadas aumentou en 37.400 no último ano, mentres que se produciu un descenso de persoas ocupadas non asalariadas (7.800 menos que o ano pasado). O 82% dos homes ocupados e o 89% das mulleres son asalariadas.

O paro descendeu, pero en menor medida. Comparando as distintas fontes, o número de desempregados no País Vasco peninsular sitúase entre 136.000 e 153.000 persoas, situación na que máis da metade vai máis dun ano. O descenso foi de entre 11.000 e 15.000 persoas no que vai de ano, o que quedou bastante afastado do número de ocupados.

O sector servizos é a fonte desta tendencia á alza que está a piques de alcanzar o 70% da porcentaxe de poboación ocupada (32.000 máis desde o último ano). Os traballadores da agricultura e da industria seguen descendendo, polo que menos do 23% dos traballadores seguen expondo necesidades en relación ás fábricas. O persoal da Construción aumentou no último ano, pero en 2008 ocupaba menos do 6% da poboación ocupada.

A contratación é cada vez máis precaria nestes tempos de recuperación. Máis do 91% dos contratos anuais son temporais, mentres que o 23% dos homes e máis do 48% das mulleres son a tempo parcial. Estes últimos son froito dun maior traballo no sector servizos, cun 20% en agricultura, un 12% en construción e un 25% en industria. Con todo, o 60% das persoas que traballan nos servizos da Ertzaintza son mulleres.

Esta inestable tendencia á volta ao traballo é moito máis grave a situación de quen continúan en paro. Só un cuarto da poboación ten dereito á prestación contributiva por desemprego, mentres que só un 15% ten dereito a outras prestacións sociais. Isto supón que máis do 60% dos desempregados atópanse na actualidade sen dereito nin prestación algunha, nun momento no que non conseguen atopar traballo. Gastan 200 euros menos por persoa desempregada que en 2013, e é xeneralizado a tendencia a gastar menos diñeiro en prestacións sociais, como consecuencia das políticas de recorte que se levaron a cabo.

Os mozos de entre 16 e 24 anos van lentamente vendo novas oportunidades laborais, cinco mil máis que o ano pasado. Entre os que entraron nas relacións laborais, son mil os que o fixeron desde a cola do paro. Aínda hai 21.000 parados, o 27% dos mozos que se incorporaron ao mercado laboral.

É máis grave a situación dos mozos en Navarra, onde a taxa de paro xeral tamén é superior á de Gipuzkoa ou Álava. Bizkaia é o país no que se vive unha situación social máis grave, con máis paro e menos oportunidades de traballo.

Taxas de actividade, desemprego e emprego do terceiro cuadrimestre de 2018 (INE, en porcentaxes)

Comparando o Euskalerria con Europa, o Oasis Vasco, que se representou a miúdo, non aparece en absoluto. Estamos nos últimos postos de Europa nunha chea de corredores. En canto á estabilidade do traballo, só España e Montenegro teñen unha taxa de temporalidade superior á nosa.

En canto á taxa de paro, a media da Unión Europea situouse no 7,4% no primeiro cuadrimestre de 2018, fronte ao case 11% de Euskalerria. Só Italia, Montenegro, España e Grecia teñen taxas de paro máis altas que nós. Esta tendencia repítese no desemprego xuvenil, que en Europa é a media do 15%, mentres que na nosa contorna alcanza case o 28%.

No último apartado deste informe analízanse os prezos en España. O IPC (Indice de Prezos ao Consumo) evolucionou á alza, sobre todo a partir de maio. Esta tendencia é máis evidente no País Vasco, aínda que ELA non ofrece datos diferenciados. Os principais responsables deste incremento son os incrementos nos prezos da vivenda, o transporte e a electricidade.

Por último, demóstrase que o Produto Interior Bruto segue crecendo. En Navarra a recuperación é máis intensa que noutros países. Bizkaia mostra unha vez máis o seu menor crecemento e as previsións dos últimos días apuntan a que esta tendencia se fortalecerá.

Neste número 136 da publicación Análise de Situación, ELA fai tamén unha lectura dos diversos indicadores que analiza:“A realidade actual é peor que a do inicio da crise; a pesar de que estes indicadores evolucionaron positivamente, seguimos lonxe da situación anterior á crise. Os problemas máis graves son a precariedade e o baixo poder adquisitivo que xera o baixo salario. Os datos salariais han tido o menor peso en 2017 con respecto ao PIB dos últimos trinta anos. Mentres as rendas dos empresarios incrementáronse un 7,1%, as rendas do traballo aumentaron case a metade. Por tanto, a situación non é como nos queren vender, a distribución da riqueza é cada vez máis desigual e a acumulación de capital é cada vez maior.”

Economía do Traballo na radio Vila de Bilbao. Enlace aquí.

<< Este artigo foi publicado polO Salto Diario e trouxémolo a ARGIA grazas a licénciaa CC-by-sa. >>