Parede chea de gretas que van parar. Sociedade alterada que sobrevive con osíxeno auxiliar. Unha conta atrás caótica medida pola precisión dun metrónomo. A procura insignificante da verdade, o declive dos medios de comunicación, o mal cheiro da política e dúas vidas enterradas polos lixos. Un estraño virus que nos vén de China, un decreto que nos domina a todos. Mortes, colapso en hospitais, vertedoiro, as nosas almas. Duelo dobre para algúns. Unha catástrofe, unha gran catástrofe.
Resúltame difícil sintetizar e explicar nestas liñas todo o recolleito o pasado sábado na obra de teatro "Desastre". Sempre é un acontecemento especial Artedrama e Axut! xira dun traballo conxunto de compañías. Nesta ocasión, os do grupo guipuscoano Debaju non se sumaron á aventura, polo que podemos atopar máis caras novas sobre a táboa que nunca. Aí mantéñense os irmáns Fuchs, como directores Ximun, e Ander Lipus, tres dos nomes propios da escena vasca. Un cambio substancial na redacción, xa que en lugar de Igor Elortza e Unai Iturriaga, compañeiros de viaxe nas últimas catro edicións, ofreceron a Harkaitz Cano a posibilidade e responsabilidade de escribir un novo apartado desta colaboración permanente. Están afeitos pór á vista do público un espello que reflicte con forza as miserias, a pena e as imposicións da humanidade a través de grandes traxedias. A situación precaria dos traballadores en Hamlet, a aínda vitalicia ferida social provocada polo franquismo na carta á neta de Franco ou a dolorosa punción da heroína ao noso pobo foi cortada pola pandemia no Cabalo Azul. Esta vez, eu creo que os actores tratan temas aínda máis crueis a dous sinistros con nomes e apelidos concretos, que engadiron a pandemia do coronavirus que nos pillou todos debaixo. Cóctel duro, sabor totalmente acedo e desagradable ao tragar.
Consciente da crueza do material narrativo, Cano e o equipo ofrécennos unha obra multidisciplinar composta por capas. Os elementos extraescénicos están presentes a través de pantallas diferentes e debuxos e proxeccións. Sumados ao catro sinxelas plataformas de madeira que quedan entre lixo, estes recursos tecnolóxicos reforzan a historia. Paisaxes, fotografías da hemeroteca, mensaxes en movemento, etc. conducen ao espectador a través do relato. Doutra banda, destaca o forte ritmo da peza. Cano non se implementa na traxedia, para iso creou un amplo grupo de personaxes e ofreceu a cada un deles unha función determinada. Aquí podemos atopar o personaxe do actor frustrado que nos ofrece un punto de comedia e a súa rasante cotiá coa súa parella. O personaxe do pobre xornalista que Lipus encarna ofrécenos, xunto á súa enfermeira suramericana, entrevistas cargadas de ideas sólidas. El di que os números non contan todo ou que a verdade non admite puntos de terminación. Os momentos máis suxestivos de Cano. Cancións vascas supostamente lixeiras, a referencia do entroido, o can Laika, o aeróbic… son moitos os elementos que nos axudan a dixerir e aceptar o que ocorre no escenario.
Trátase, sen dúbida, dun traballo con moitas arestas. Baixo os dous temas máis grosos que trenza, o espectador pode atopar outras reflexións. Dedícase un lugar destacado á política, materializando en diferentes personaxes as traizóns, ameazas, trucos e mentiras utilizadas para xestionar a traxedia. Cun xornalista que rompeu a voz e a autoestima quérese explicar a situación dos medios de comunicación, a falta de prestixio da verdade, tanto nos tempos da verdade como nos dos bulos acusados polas redes sociais. Ao longo da peza explícase tamén como a pandemia agravou o precario respiratorio da cultura ou as dificultades do sistema sanitario que non coidamos para atendernos.
O traballo coral dos actores é impresionante, xa que ademais de seguir coa narración, tamén se encargan de mover a iluminación que teñen sobre o taboleiro e de arranxar o atrezo. A secuenciación e jerarquización da historia beneficia aos proxectos conxuntos de ambas as compañías. No cabalo azul elixiuse unha forma máis clásica e lineal de contar o tema que era o ácido da taurina que lle quitaba forza e visibilidade. É mellor combinar sketches con bos contidos e comedias paliativas con imaxes plásticas, material audiovisual, etc., creando un collage narrativo centrado na tradería. Como dicía un dos personaxes, un ensaio de verdade detrás destes temas que representan a dor da sociedade, un elo que non se pode atopar. Abride os ollos e tomade conciencia do inmenso signo de interrogación que aparece na pestana que vos repartirán á entrada. Porque non hai respostas pechas á pregunta interminable proposta polo teatro.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Bagira prozesuaren emaitza, Herri bidea bide-orria izan zen. Bide-orri honetan, abertzaleen helburua herriari boterea itzultzea dela aipatzen da, eta boterea itzultzeko, herriari burujabetza maila maximoa emanen dioten instituzioak herriari eskaintzea adierazten da. Zehazten da... [+]
A Policía Municipal de Donostia-San Sebastián aínda non deu solución á falta de persoal no seu persoal. Durante o verán o persoal viuse reforzada coa contratación de decenas de policías locais para atender as diferentes necesidades e servizos que xorden durante o verán... [+]
As esixencias de eúscaro de Osakidetza son abusivas. Sen dúbida. Estamos a colocar e mobilizando aos profesionais sanitarios nesta liña. Sen estar en contra do eúscaro, con poucas intencións de aprender e moito menos de utilizar.
A nova plataforma de referencia é “Unidas... [+]
A pesar de que pasaron dous séculos, o problema dA Plutónica non se pode deixar desvanecer no pozo do esquecemento. Ademais de 200 anos atrás para coñecer a historia dA Plutónica, debemos remontarnos alén do océano, Montevideo.
Os irmáns José Rosendo e Valentín... [+]
A cuadrilla é unha dos acenos de identidade dos vascos. Todo vasco ten unha cuadrilla ou, polo menos, iso é o que se espera dun vasco nato. Non é para menos, porque poderiamos dicir que a Cuadrilla é a unidade social de Euskal Herria, o átomo ou compoñente básico da nosa... [+]
Dous días despois, a onda publicitaria anunciadora do Ironman de Vitoria dicía: “Anything is possible”. Tiña unha cita cun amigo na Praza Nova de Vitoria-Gasteiz e, no camiño, vin outros carteis, soportes publicitarios e carpas. Algúns en inglés (“Finish Line”, ... [+]
O ruído xera graves problemas de saúde e calidade de vida. Gernika-Lumo, a pesar da súa aparente beleza e hospitalidade, ten serios problemas en materia de ruído.
A modo de introdución, mostrarase o feito anterior. Á altura da rúa Iparragirre de Gernika atopábase a... [+]
Non podo conter o lume que me abrasa por dentro, e só podo escribir estas estúpidas palabras para non deixarme dominar pola desesperación.
Odio a hipocrisía, aborrezco os brancos. O problema é que a blancura está en todas partes, que todos somos brancos.
É sabido que... [+]
Ao parecer, o incendio orixinado o pasado 13 de xullo na vivenda de Errenteria orixinouse na batería dun patinete eléctrico. Nesta ocasión, e afortunadamente, só producíronse danos materiais. Con todo, non creas que este accidente é algo insólito, ultimamente, os... [+]
Chega o verán, a principal expresión da turistificación, e, de novo, os problemas derivados da sobreexplotación da cidade como destino turístico son especialmente visibles, como o ruído ou a masificación das rúas. No entanto, preocúpannos máis os efectos estruturais do... [+]
En 1977 púxose en marcha a Euskal Kopa de Lekeitio, era unha época de transición. Na época da República, no ano 1931, a primeira Voda Vasca saíu do Batzoki. En 1964 tamén se celebrou en Lekeitio o Campionato de Euskadi de Vodas, en homenaxe a Resurrección María... [+]
Hai uns anos que pasei un fin de semana en Pamplona. Era o 12 de outubro.
Sorprendeume ver a decenas de latinoamericanos celebrando efemérides, con concertos, txosnas e todo. Celebrara a conquista dos meus antepasados? ! Pensei que a asimilación cultural dos conquistados xa... [+]
As mentalidades conservadoras teñen medo ao termo plan, enlazándose coas correntes políticas progresistas e mesmo comunistas, como o fan hoxe os novos autoritarismos (Milei, Meono, Orban, Aznar, entre outros). Con todo, a idea de planificación segue en boa saúde, polo menos... [+]
O tema da cohesión é hoxe en día a primeira responsabilidade de moitos gobernos, institucións públicas e organizacións non gobernamentais. De feito, as sociedades con baixas desigualdades xeran máis facilmente as condicións de desenvolvemento económico, social e... [+]