Nas reportaxes publicadas polo medio de comunicación O Salto, descríbese o traballo realizado polo PNV para que o alcalde Mikel Bilbao aprobe as súas ordes e os esforzos realizados polo alcalde para facerlles fronte

Bilbao chegou á alcaldía na lexislatura 2019 e, nada máis tomar o mando, abandonou a asesoría xurídica de Javier Aldamiz-Etxebarria. Aldamiz é afiliado ao PNV desde 2005, como explica O Salto, e candidato ao Congreso español polo PNV. Esta suspensión do contrato non foi do agrado do PNV e Alfonso Menoyo, presidente do Concello de Mundaka, tentou convencer a Bilbao para que contratase a Aldamiz.

O secretario municipal, con todo, argumentou nun informe que devandita contratación debía realizarse mediante concurso público. Tamén di que as obras de arquitectura do concello debían ser realizadas por funcionarios e non por contratación pública. O alcalde Bilbao baseábase neste informe para constantemente indicar que o que quería o PNV podía ser ilegal e que por iso había que facer un concurso público en lugar de contratar directamente a Aldamiz.

“É un mandato da Xunta Directiva”

Bilbao gravou numerosas reunións telefónicas e presenciais nas que se aprecia claramente a presión exercida polo alcalde, primeiro por Alfonso Menoyo, e máis adiante tamén polo deputado xeral de Bizkaia, Unai Rementeria, quen insta o alcalde a “mollarse”, como el fixo no seu día. Rementeria foi alcalde de Mundaka antes de ser deputado xeral.

Bilbao está empeñada no concurso público nunha das numerosas reformas que houbo, e Menoyo respóndelle que “si queres convidar a tres, pero o resultado será único. Hai que incorporar un asesor xurídico si ou si”. No seu día, Bilbao denunciou que “me querían utilizar para aceptar a permuta urbanística ilegal traída do Batzoki, coa garantía da asesoría xurídica contratada polo anterior concello”.

Bilbao díxolle claramente a Menoyo a opinión do secretario municipal, pero este último tiña claro que non era unha cuestión legal: “Non é unha lei, senón un ditame dun home que está a facer unha interpretación. Sobre isto eu xa sei algo”.

Nos últimos meses de 2019 e primeiros de 2020 celebráronse varias reunións entre o PNV de Mundaka e os mandatarios nacionalistas do concello, nas que o alcalde Bilbao recibiu numerosas presións: “Empezo a tomar conciencia de que o único obxectivo –di Bilbao– destas reunións é gobernar o concello desde o batzoki, sen ter en conta as canles legais, e sen ter en conta algunhas das consecuencias que algunhas das actuacións que me propoñen para min”.

O Salto tamén informa dunha entrevista gravada telefonicamente na que Menoyo presiona a Bilbao unha e outra vez: “Mira, non sei como dicilo máis claro: non é discutible. Non é que vostede entenda dunha maneira ou outra, é un mandato da Xunta Directiva”. E, tras moitos argumentos ao seu favor, termina así: “Debes saber onde estás”.

O fiscal arquivou a denuncia

O propio Bilbao puxo a disposición da Fiscalía diversos materiais para a investigación deste e outros asuntos, entre os que se atopan os audios anteriormente descritos. No ano 2022 o fiscal pechou o preito sen atopar delito nos materiais. En outubro de 2021 os concelleiros do PNV de Mundaka obtiveron por moción de censura contra o seu alcalde a Bilbao.

Bilbao non era afiliada ao PNV cando o partido lle propuxo acudir ás eleccións municipais de 2019 como candidata de Mundaka. O autor desta extensa e exhaustiva investigación, Ahoztar Zelaieta, explicou que naquela época o presidente do EBB do PNV, Andoni Ortuzar, estaba a realizar unha limpeza de imaxe, despois de que en anos anteriores o partido aparecese mesturado en moitos asuntos municipais escuros. Por iso recorreu a Bilbao: Bilbao era o mozo que cada ano bailaba o aurresku ante a tumba de Sabino Arana en Sukarrieta, pero unha vez saído alcalde non conseguiron facer o que o partido quería.

Nas eleccións municipais de 2023 presentouse de novo á alcaldía coa candidatura independente de Bilbao Herri Alternatiba, obtendo dous concelleiros. Con eles e co tres de EH Bildu, esta última forza ten a alcaldía na actualidade.