Na igrexa de Jondoni Paulo de Donapaleu, responderon á chamada do rei Enrique II que fai 500 anos reuniron os Estados Maiores de Navarra. A maior parte do reino fora conquistado e ocupado polo exército español, pero mantivo as súas estruturas no pequeno territorio da Baixa Navarra: o tribunal, a casa de moeda, a prisión... así permaneceu case un século máis.
Para lembralo, a asociación Zabalik, Nabarralde e Hernani Errotzen traballan en Amikuze na promoción do eúscaro. A outra, chamada Nafarroa Bizirik 1523-2023, terá lugar o 9 de setembro en Donapaleu.
Pola mañá haberá conferencias no espazo cultural Bideak. Charlarán expertos sobre o historiador Alvaro Adot, Beñi Agirre e Peio Monteano e a conquista de Navarra. Posteriormente, ao mediodía, Irekia e a Casa Consistorial de Donapaleu colocarán unha placa conmemorativa da reunión celebrada o 28 de agosto de 1523.
Pola tarde, a partir das 15:00, os bertsolaris de Amikuze prepararon unha visita guiada desde a casa Touzaa polas rúas de Donapaleu.
.jpg)
170 persoas en Nafarroa Bizirik
Unha das citas máis importantes do día será no mercado cuberto ás 17:00 horas. Os asistentes poderán gozar da espectacular Nafarroa Bizirik. Nela participarán máis de 170 persoas a través da danza e a música: "Ofrecéndonos unha interpretación da nosa historia que nos converteu en non historia", explican os organizadores.
Os dantzaris de Pamplona, Antzuola e Arizkun, os xigantes ou ciantes de Cambo e Amikuze, os joaldunak, os gaiteiros de Baigorri e Gaitamik e 40 cantantes de Amikuze que estiveron ensaiando para o evento.
Txarangas, verbenas, comida, etc... chegarán até a noite en Donapale, unha vez máis convertido na capital navarra.
.jpg)
O Reino de Navarra mantívose vivo con todas as súas estruturas até, polo menos, o edicto de unificación de Pau de 1620, e non desapareceu até moito despois. Pero se as pasaxes da conquista de Navarra fóronnos até agora descoñecidos, son aínda máis descoñecidos os relativos á súa supervivencia ao pé dos Pireneos.
"Navarra era o Bajonavarro, porque o noso reino perdera pártea sur, e así o ía a manter durante dous séculos ata que a nosa soberanía sufrise o último golpe coa Revolución Francesa", din os membros de Zabalik. O sábado será por tanto unha festa que aúna cultura, lingua e memoria.
Guardia Zibilaren historia bat - Hemendik alde egiteko arrazoiak izenburupean, datorren astean argitaratuko dugun 305. LARRUN aldizkariaren pasarte batzuk dira ondorengoak, erakunde armatuaren sorrera garaietan girotutakoak.
Iazko uztailean, ARGIAren 2.880. zenbakiko orrialdeotan genuen Bego Ariznabarreta Orbea. Bere aitaren gudaritzaz ari zen, eta 1936ko Gerra Zibilean lagun egindako Aking Chan, Xangai brigadista txinatarraz ere mintzatu zitzaigun. Oraindik orain, berriz, Gasteizen hartu ditu... [+]
Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia Sailaren zuzendari berria da Maite Errarte Zurutuza (Beasain, 1995), urrian Fermin Leizaolaren lekukoa hartu ondoren. Kultura materiala aztertzen jarraitzeko beharra azpimarratu du, gizartearen memoria eta bizimodu aldaketak erregistratzeko... [+]
Eskultura grekoerromatarrek bere garaian zuten itxurak ez du zerikusirik gaurkoarekin. Erabilitako materiala ez zuten bistan uzten. Orain badakigu kolore biziz margotzen zituztela eta jantziak eta apaingarriak ere eransten zizkietela. Bada, Cecilie Brøns Harvard... [+]
Japonia, XV. mendea. Espioitzan eta hilketa ezkutuetan espezializatutako eliteko talde militarra sortu zen. Edo horixe uste du behintzat Stephen Turnbull historialari britainiarrak. Beste aditu batzuen ustez, askoz lehenago sortu ziren ninjak, duela 2.300-2.500 urte inguru. Eta... [+]
Gogora Institutuak 1936ko Gerrako biktimen inguruan egindako txostenean "erreketeak, falangistak, Kondor Legioko hegazkinlari alemaniar naziak eta faxista italiarrak" ageri direla salatu du Intxorta 1937 elkarteak, eta izen horiek kentzeko eskatu du. Maria Jesus San Jose... [+]
Familiak eskatu bezala, aurten Angel oroitzeko ekitaldia lore-eskaintza txiki bat izan da, Martin Azpilikueta kalean oroitarazten duen plakaren ondoan. 21 urte geroago, Angel jada biktima-estatus ofizialarekin gogoratzen dute.
Atapuercako aztarnategian hominido zahar baten aurpegi-hezur zatiak aurkitu dituzte. Homo affinis erectus bezala sailkatu dute giza-espezieen artean, eta gure arbasoek Afrikatik kanpora egindako lehen migrazioei buruzko teoriak irauli ditzake, adituen arabera.
Chão de Lamas-eko zilarrezko objektu sorta 1913an topatu zuten Coimbran (Portugal). Objektu horien artean zeltiar jatorriko zilarrezko bi ilargi zeuden. Bi ilargiak apaingarri hutsak zirela uste izan dute orain arte. Baina, berriki, adituek ilargietan egin zituzten motibo... [+]
Hertfordshire (Ingalaterra), 1543. Henrike VIII.a erregearen eta Ana Bolenaren alaba Elisabet hil omen zen Hatfield jauregian, 10 urte besterik ez zituela, sukarrak jota hainbat aste eman ondoren. Kat Ashley eta Thomas Parry zaintzaileek, izututa, irtenbide bitxia topatu omen... [+]
Urte bat beteko da laster Pazifikoko Kanaky herriko matxinada eta estatu-errepresiotik. Maiatzaren 14an gogortu zen giroa, kanaken bizian –baita deskolonizazio prozesuan ere– eraginen lukeen lege proiektu bat bozkatu zutelako Paristik. Hamar hilabete pasa direla,... [+]
Kanakyko Gobernuko kide gisa edo Parisekilako elkarrizketa-mahaiko kide gisa hitz egin zezakeen, baina argi utzi digu FLNKS Askatasun Nazionalerako Fronte Sozialista Kanakaren kanpo harremanen idazkari gisa mintzatuko zitzaigula. Hitz bakoitzak duelako bere pisua eta ondorena,... [+]
