Abríronse queixas e preocupacións entre o persoal dos centros sobre a actividade formativa Curriculum Dixital que o Departamento de Educación da CAV estableceu para o profesorado. Existen numerosas discrepancias en procedementos, contidos e organización. Aínda que agora o problema sitúase aí, non é unha cuestión illada, senón que esta situación fai aflorar os vellos acentos da nosa Administración, xa que as raíces da profunda inquietude non son novas. Por iso, en Steilas cremos que é necesario reflexionar sobre isto.

Para empezar, hai que dicir que a mellora pedagóxica moitas veces ordénase como un proceso descendente. Así, os servizos de innovación (berritzegunes, Irale...) convértense en meros instrumentos para orientar os procedementos e criterios da administración. Moitos docentes e moitas escolas están inmersos en interesantes procesos de innovación, pero a colaboración mutua e o enriquecedor intercambio de experiencias non están a ser priorizadas pola administración na organización do ensino público e os seus servizos de apoio.

Por outra banda, os continuos cambios lexislativos e curriculares, e nalgunhas das súas especificidades excesivas, canalízanse con procesos excesivamente técnicos e complexos, que a miúdo substitúen ao cambio pedagóxico real por unha burocracia e unha produción textual estéril. Adoita prevalecer a necesidade formal de adaptarse á lei, os decretos, os currículos, etc., en lugar do impacto directo da actuación co alumnado. Moitos profesores opinan que moitas horas de traballo pérdense en tarefas inútiles.

A isto habería que engadir que a administración non realiza o seu traballo de forma axeitada e en prazos axeitados. De feito, obriga aos centros a traballar cos borradores curriculares á espera dos oficiais definitivos. Ademais, o proxecto Curriculum Dixital, que condiciona o plan de formación ao longo de todo o curso, explicouse e posto en marcha aos meses do inicio do curso escolar, cos plans de formación previstos nas escolas desde o curso 2021-2022. A improvisación e imposición da Administración van a miúdo da man.

En proxectos formativos como o Curriculum Dixital, onde quedan os pasos que deu cada escola, a súa avaliación, propostas, necesidades de formación...? Curriculum Dixital todas as horas de formación do profesorado (e máis!) cando come, onde queda a reflexión sobre as necesidades do centro e os pasos a seguir? A falta de autonomía dos centros públicos ha volto a quedar patente este curso. Pouco respecto aos programas propios das escolas e ao esforzo diario e esforzo de moitos profesionais que traballan na mellora do seu centro escolar, cando moitas cousas foron suspendidas nas escolas para implantar o Currículo Dixital. Isto é especialmente grave cando moitos centros públicos están a tratar de dar resposta a realidades moi complexas, en condicións complicadas, e o profesorado ten prioridades necesarias para as horas de formación.

Ademais, sorprendemos que algúns proxectos escolares conten cunha oferta de empresas privadas e/ou entidades financeiras, xa que a participación dos intereses privados na educación, desde a universidade, é cada vez maior. Ademais, na CAPV non existe unha decidida decisión de crear plans propios de xestión e de traballo escolar no ámbito do TIC, nin de utilizar software libre, e prefírese establecer acordos coas grandes empresas do sector. A educación é un centro de negocio cada vez máis interesante para determinados sectores económicos da sociedade e para iso é necesaria a colaboración das administracións educativas. A mercantilización da educación non só é un risco, senón unha realidade cada vez máis ampla.

Steilas sempre apostou pola innovación pedagóxica, e ímolo a seguir facendo, porque co desexo de transformar a nosa sociedade vai a escola. A maioría do profesorado e do persoal educativo buscamos unha mellora na práctica diaria, pero en ocasións as decisións da administración convértense en obstáculos. A Administración debería impulsar, facilitar, orientar, seguir, apoiar e avaliar os proxectos de innovación que se realicen na escola. E nese camiño ten que escoitar aos centros, recolléndoos como suxeitos activos da innovación. E tamén debería escoitar opinións críticas, xa que ante un proxecto non se pode atribuír a todas as expresións opostas a indiferenza ou inactividade, xa que en moitas ocasións son persoas e grupos con implicación de anos na innovación pedagóxica os que mostran unha actitude crítica.

Josean Bo Saez de Albeniz, Jone Gibelalde Iribas e Nagore Landa Longarte. Sindicato STEILAS