Dourada de corpo alargado con cabeza grande. Ten unha liña dourada que lle dá nome entre os ollos, máis amarela a medida que o peixe envellece, e unha mancha negra que cobre a superficie do opérculo. É de prata gris, máis escura no dorso. As aletas pectorales son grandes e a súa cola ancha con arestas negras. Bo, un peixe máis. Pero coas súas excentricidades unha vez máis.

Un estudo realizado nos depósitos controlados de auga utilizados en acuicultura das Illas Baleares conclúe que si as douradas mozas están ameazadas durante un tempo cun depredador, poden producir transformacións físicas para combatelo, como o aumento da altura do corpo para que o depredador non poida tragar directamente. Estes cambios son, ademais, reversibles para as e os mozos dourados: unha vez finalizado o tempo de risco, volverán á súa forma habitual.

Ao longo de toda a costa, aínda que poden estenderse até os 150 metros de profundidade, nos primeiros anos de vida concéntranse preto da costa, en asembleas xuvenís, en fondos arenoso ou rochosos de 30 metros ou menos de profundidade. Con todo, os mozos teñen un grave problema: todos son machos. Aínda por riba, en dous ou tres anos, todos pasarán a ser femias. Por tanto, todas as femias serán máis maduras que os machos. A este tipo de especies denomínaselles hermafroditas protandricas, xa que a madurez dos machos chega antes que a das femias (isto é o que a nós non). E así llas arranxarán, en épocas nas que ao chegar a época da reprodución agrúpanse en grupos máis amplos: por cada quilogramo de dourada femia adulta colocaranse dous millóns de ovos dun milímetro de diámetro. Presta atención. Por outra banda, para alimentarse, tanto pola mandíbula como pola dentadura resistente, poden romper facilmente as cascas de crustáceos e moluscos que se atopan entre a area e a roca; mesmo si un pequeno pescado pasa por diante, non deixan pasar a oportunidade.

Na gastronomía non hai máis pescado, e así se pagan nos comercios; os salvaxes, por suposto, son máis caros. Tamén é unha das especies máis apreciadas para quen practican o recreo subacuático no noso país. Pola súa importancia, pola súa elevada taxa de crecemento, pola súa capacidade de adaptación aos alimentos e pola súa gran tolerancia ás augas de baixa salinidade, tamén satisfeitas na ría dos ríos, é unha especie idónea tanto para as gaiolas de cultivo postas no mar como para os cultivos en terra. Aínda que entre eles hai casos concretos que crecen con alimentos naturais –moluscos e crustáceos–, o tipo de alimentación máis estendida na acuicultura é o penso; e aquí esténdese outro mundo sobre a cantidade e procedencia das materias primas necesarias para a súa produción. En cada caso, e dado que o tamaño comercial das douradas oscila entre 250 e 2 quilos, é evidente que unha dourada dificilmente chegará a ser xaltómica –así se denominan as douradas de máis dun quilo na zona de Hondarribia– se non é libre no mar.

Na pescadería fixarse na orixe do peixe, preguntando de onde vén, si é peixe do día, con que instrumento foi capturado –os pescadores artesanais adoitan coller palangre co palangre de fondo– ou si é de acuicultura. Preguntar, aprender e reflexionar sobre como nos alimentamos a nós mesmos en función do que compramos e que estamos a protexer –que comprar, protexelo–. Si quérese profundar máis na acuicultura, pódese acudir a outras persoas, como Mutriku, xa que na zona aínda hai persoas que poden demostrar que a acuicultura se pode facer doutra maneira.

DOURADA (Sparus aurata)

GRUPO: Vertebrado/Peixe.
TALLA: 30-40 cm. Os exemplares máis grandes poden ter máis de 10 anos, máis de 15 quilos e uns 70 cm.
ONDE VIVE? Todo o Atlántico Este (desde Cabo Verde até o Mar do Norte), Mediterráneo e Mar Negro.
Que come? Moluscos, crustáceos e peces máis pequenos.
NIVEL DE PROTECCIÓN Non está protexido.