Rob Wallace é un biólogo evolutivo que traballa para a saúde pública en Estados Unidos. Investigou as novas pandemias durante 25 anos e neste artigo da Net Próxima de Pello Zubiria lerás as súas teses sobre o coronavirus. Esta entrevista foi realizada na revista Marx21 e desde entón foi traducida por varios medios de comunicación soberaniaalimentaria.info e directa.cat. Neste resumo traducimos pasaxes sobre alimentación:

Durante anos investigaches as epidemias e as súas causas. No libro Big Farms Make Big Flu (Grandes granxas, grandes gripe) analizaches as relacións entre prácticas agrícolas industriais, a agricultura ecolóxica e a epidemiología dos virus. Cal é a túa visión?

O risco real de cada brote é non comprender que outro COVID19 non é un caso illado. O aumento da incidencia dos virus está directamente relacionado coa produción de alimentos e a rendibilidade das empresas multinacionais. Calquera persoa que queira entender por que os virus se están volvendo máis perigosos debe investigar o modelo industrial da agricultura e, máis concretamente, da produción gandeira. Hoxe en día hai poucos gobernos e científicos dispostos a facelo. Ao contrario: cando xorden novos brotes, os gobernos, os medios de comunicación e a maioría das organizacións médicas están tan concentrados en responder emerxencias de forma individual, que esquecen as causas estruturais que converten a patóxenos múltiples e marxinais nun fenómeno global inesperado.

Quen son os responsables?

Mencionei a agricultura industrial, pero o enfoque é máis amplo. O capital conquista terras aos últimos bosques primarios e ás pequenas producións agrícolas de todo o mundo. Estes investimentos favorecen a deforestación e un tipo de desenvolvemento que xera enfermidades. A diversidade funcional e complexa que conforman estas extensas zonas de terra iguálase e os patóxenos, que antes estaban pechos, esténdense á gandaría local e ás comunidades humanas. En definitiva, os centros do capital mundial, como Londres, Nova York, Hong Kong, son os principais focos de enfermidade.

Que enfermidades propagáronse desta maneira?

Actualmente non hai patóxeno fóra da influencia do capital. Os lugares máis remotos tamén ven afectados. O ébola, o zika, os coronavirus, a reaparición da febre amarela, a febre africana de moitos porcos con gripe aviaria son algúns exemplos diso: estes patóxenos saen dun recuncho interior ás beiras do pobo, logo ás cidades do territorio e, por último, á rede mundial de viaxes. Só quedan unhas semanas dos morcegos congoleños, que se cre que transmiten ébola, e dos bañistas que este virus mata en Miami.

Que papel desempeñan as empresas multinacionais neste proceso?

O planeta Terra é hoxe en día unha gran fábrica agrícola industrial, en gran medida, tanto desde o punto de vista da biomasa como do uso da terra. O obxectivo da agroindustria é acaparar o mercado dos alimentos. O proxecto neoliberal está deseñado para axudar aos países industrializados máis desenvolvidos a roubar as súas terras e recursos aos países máis vulnerables. A conclusión é que moitos destes novos patóxenos que antes estaban asociados aos ecosistemas forestais e que se desenvolveron durante longos períodos de tempo están a ser liberados e supoñen unha ameaza para todo o mundo.

Cales son as consecuencias dos modos de produción agroindustrial?

A agricultura, organizada en función das necesidades do capitalismo e que representa a ecoloxía natural, ofrece as condicións concretas que necesita un patóxeno para desenvolver os fenotipos máis agresivos e contaminantes. Non se podería deseñar un sistema mellor para crear enfermidades mortais.

Como é iso?

A propagación de monocultivos xenéticos nos animais de granxa elimina calquera barreira inmunolóxica capaz de frear ou retardar a transmisión. As grandes dimensións e as altas densidades da poboación favorecen unha maior taxa de contaxio. Estes hacinamientos deprimen a resposta inmunolóxica dos animais. O alto rendemento dos animais é a base inamovible de calquera produción industrial, o que permite aos virus crecer constantemente en novos animais, o que provoca a forza dos virus. Noutras palabras, a agroindustria está enfocada aos beneficios e parece que o uso dun virus que pode matar a mil millóns de persoas compensa o risco.

Como? !

Estas empresas destínannos os custos das súas operacións con risco epidémico a todos os demais: animais, consumidores, agricultores, comunidades locais e gobernos de todas partes. Os danos son tan grandes que a agroindustria acabaría tal e como o coñecemos hoxe en día si engadimos eses custos á conta das empresas. Ningunha empresa podería soportar o custo destes danos.

Cales serían as solucións sostibles para combater as enfermidades infecciosas?

Para reducir os novos brotes de virus, hai que cambiar radicalmente a produción de alimentos. A autonomía dos agricultores e un sector público forte poden reducir as infeccións descontroladas e as cadeas de contaminación unilaterais. Isto implica promover a biodiversidade na gandaría e os cultivos e reforzalos estratexicamente, tanto en cada explotación agrícola como a nivel territorial. Hai que deixar que os animais de alimentación reprodúzanse localmente para que se transmitan os mecanismos de inmunidade. Hai que combinar unha produción xusta cunha circulación igualitaria de bens. Isto esixe subvencións á agricultura ecolóxica, así como aos prezos de venda, e programas para os consumidores. Estes proxectos deben protexerse fronte ás limitacións que a economía liberal impón aos individuos e ás comunidades, e deben defenderse fronte á opresión do Estado dirixida polo capital.

Que debería pedir a esquerda agora que os brotes de enfermidades están a aumentar?

A agroindustria, como forma de reprodución social, ten que ser abolida para sempre, si non é máis que pola saúde pública. A produción de alimentos moi industrializada está suxeita a prácticas que pon en perigo a toda a humanidade, e neste caso axuda a liberar unha nova pandemia mortal.

Deberiamos esixir a socialización dos sistemas alimentarios para que non poidan desenvolver estes patóxenos perigosos. Para logralo, a produción de alimentos debe ser reintegrada entre as necesidades das comunidades agrarias. Isto vai esixir, en primeiro lugar, a posta en marcha de prácticas agroecológicas que protexan ao medio ambiente e aos agricultores. O panorama xeral é que debemos curar a brecha metabólica que diferenza a nosa ecoloxía da nosa economía. Para resumir, temos un mundo para gañar.