O Concello de Bilbao aprobou en 2005 a ordenanza municipal que regula a localización dos fornos de incineración a máis de 500 metros das vivendas. Funeraria Bilbaina, pola súa banda, solicitou a licenza de apertura do forno dous anos antes da aprobación da ordenanza (en marzo de 2003), polo que o Tribunal Superior de Xustiza do País Vasco autorizou a súa construción para dar fin a 4 anos de loita entre o Concello de Bilbao, veciños e a empresa.

Funeraria Bilbaina é o único forno crematorio situado en Bilbao. Situado sobre a praza do gas, no número 10 da rúa Zumalakarregi e desde que se abriu esta foron numerosas as concentracións dos veciños contra ela, alegando que as súas verteduras son “contaminantes para a saúde e o medio ambiente” e que se atopa no centro dunha cidade de 25.000 habitantes. A empresa, pola súa banda, explicou no seu día que contaría con sistemas técnicos específicos para reducir ao máximo estas partículas tóxicas que se poden formar. O Goberno Vasco tamén se fixo cargo do control destes sistemas técnicos.

Pero para Carlos, membro da Asociación de Vecinos de Uribarri, non é así. Desde principios de 2020, por exemplo, contabilizáronse seis emisións contaminantes dunha hora de duración. Carlos asegura que as emisións son “moi negras e moi fortes” e que, aínda que só dure unha hora, “o seu impacto no medio ambiente e na sociedade é grave”.

Cada vez que se extrae fume negro da cheminea do forno, a Asociación de Vecinos saca unha foto da vertedura e envíao de inmediato á área de mobilidade e sustentabilidade do Concello de Bilbao para denuncialo e esixir responsabilidades. Desde que comezou o ano 2020, tiveron que repetir en seis ocasiones o mesmo proceso e en todas recibiron a mesma resposta para “trasladar o problema ao Goberno Vasco”.

Cando se abriu o forno de Zumalacárregui, o Goberno Vasco anunciou que cada seis meses realizaría un control de calidade do sistema e das instalacións técnicas. Segundo Carlos, a asociación veciñal Gure Etxea leva tempo solicitando informes destes estudos, pero non llos deron. “Facer unha análise semestral deste sistema é caro e non o estamos levando a cabo”.

“En ocasións durante a noite vimos vertidos, é habitual que de cando en vez haxa algún problema no sistema ou nas instalacións, polo que é máis importante facer un mantemento. Por que non envían os informes dos exames?” é o único que pedimos.

A Asociación de Vecinos de Uribarri solicita que se realicen labores de mantemento no forno crematorio situado no centro de Bilbao e, ao mesmo tempo, que o Goberno Vasco faga controis do sistema cada seis meses para que estes gases contaminantes desaparezan.

Licenza renovada

Eh Bildu presentou en 2013 unha moción para que o Goberno Vasco non renovase a autorización administrativa do crematorio de Zumalakarregi, e o Concello de Bilbao suspendese a licenza de actividade do forno. Na moción, Aitzibeer Ibaibarriaga, entón concelleira de EH Bildu, fixo referencia aos resultados dunha investigación científica realizada por un grupo de investigadores do Instituto de Saúde Carlos III. Segundo publica a revista Environment International, as persoas que viven preto dun forno de incineración teñen un maior risco de sufrir cancro. O estudo levou a cabo entre 1997 e 2006 e nel analizáronse diferentes tipos de incineradoras.