Entre as vellas fotografías do barrio mestúranse os coches con cristal roto no grupo de Facebook de San Ignacio. Entre as imaxes de cans e paxaros perdidos, os detalles do último atraco realizado onte pola forza en Internet. Entre as mensaxes de indignación e cansazo da xente, empezáronse a lanzar comentarios racistas e algúns usuarios reivindicaron a necesidade de facer algo para reverter a situación.

Os comentarios de odio que criminalizan ás persoas racializadas que viven na rúa vermella han comezado a expandirse rapidamente. Á marxe das orixes da miseria destas persoas e das razóns que lles impulsa ao roubo, case acabaron xustificando a súa exclusión coas solucións solicitadas.

Algúns critican a actitude “pasiva” da policía e quererían aumentar a súa presenza nas nosas rúas. En concreto, reclaman aumentar a presenza das forzas armadas do Estado para soster o sistema capitalista, motor da miseria e da exclusión social. Outros, desesperados, prefiren asumir a xustiza e asumir por si mesmos o papel das forzas represivas a través das patrullas veciñais. De súpeto, un grupo creado para comentar as contas do barrio está a converterse nun sementeiro de ideas fascistas, mentres que con mensaxes reaccionarias se criminaliza e faise responsable de todo.

Non é fácil reconducir a situación, porque a ninguén lle gusta ser roubado, pero realmente non me parece tan difícil levantar un pouco a mirada e ampliar a perspectiva, darse conta de que a raíz do problema está máis lonxe e ordenar a resposta dos veciños. Detrás das mensaxes racistas e clasistas que subliñan a orixe dos ladróns escóndense ideas perigosas como que os migrantes son os responsables de empeorar as condicións de vida dos “nativos”, que hai que organizar aos veciños contra eles ou que a presenza policial debería ser maior. Ademais de espertar a hostilidade entre as e os traballadores dos veciños de diferentes orixes e afastarnos dos problemas que realmente nos afectan, como o dereito á vivenda, esas crenzas non fan máis que aumentar a tensión, o medo e a violencia no barrio.

E é que non podemos esquecer que, a pesar da vida na rúa e na miseria, todas estas persoas son veciñas do noso pobo. Non podemos esquecer que o modelo de organización social que lles levou a esta situación é o mesmo sistema capitalista que nos oprime, acósanos e é violento en si mesmo. Non podemos esquecer que son as potencias imperialistas as que pechan as portas aos migrantes que foxen desta situación provocando a guerra e a pobreza no exterior. Non podemos esquecer as prácticas xenófobas diarias dos axentes da Policía Municipal de Bilbao e a ofensiva que cada verán reforza contra os manteros. Non podemos esquecer que a organización veciñal sen solidariedade de clase non fomenta máis que a inimizade entre os traballadores e a loita contra os nosos intereses.

Nestes tempos nos que o empobrecimiento das e os traballadores é cada vez maior e máis patente, as ideas reaccionarias e fascistas comezaron a estenderse rapidamente na nosa contorna. As situacións de crises e miseria constitúen un magnífico sementeiro da ideoloxía fascista. Só o pobo pode salvar a reivindicación fascista e baixo ela a concentración fascista en Pamplona, pintadas xenófobas fascistas en Hondarribia e nas redes sociais a ofensiva reaccionaria en todas partes.

En Donostia-San Sebastián quedou clara a postura das institucións ao prohibir as Ceas Solidarias na Rúa e apoiar a quen saíron á manifestación en nome da seguridade. A UPV/EHU obrigou a expulsar ao profesor que difundía mensaxes machistas e fascistas, e non digamos que dicir sobre a ideoloxía e a forma de actuar das empresas de desocupación que comezaron a estenderse aquí e alá cando o problema da vivenda volveuse insosteible.

Pechar todos os camiños ao racismo

Detrás de todas estas declaracións do fascismo están os partidos de dereitas, a extrema dereita e os grupos fascistas, que aproveitan situacións de crises para difundir mensaxes racistas e xenófobos en nome da seguridade. Para pechar todas as físgoas ao fascismo nas nosas rúas e barrios é imprescindible fomentar a solidariedade e a organización entre os e as traballadoras, facer fronte a mensaxes de odio e defender unha actitude firme contra a exclusión e o racismo.

Así, varios veciños de San Ignacio comezaron a traballar para difundir esas ideas, baixo a lema Non caias no buraco do racismo. Avogaron por promover “ideas antifascistas, antirracistas e a favor da integración” e subliñaron a importancia de pór a atención na solución da situación na raíz do problema, “na pobreza e no sistema que a xera”. Así, en lugar de considerar ao colectivo de inmigrantes como inimigo, mostraron a súa disposición a integrarse nas dinámicas do barrio, crear relacións de confianza e loitar xuntos para “mellorar as condicións de vida de todos os traballadores e traballadoras, non só dos que nacemos aquí, senón tamén dos e as inmigrantes que foxen da pobreza”.

Os veciños de Algorta iniciaron o pasado mes de xullo unha dinámica parecida:Non Irentsi foi a plataforma Amua do Racismo a que se presentou para protestar contra as actitudes racistas. Na presentación reivindicaron que loitarían “para que non haxa discriminación cos sectores oprimidos e para que todos teñamos as mesmas condicións de vida” e deixaron claro que “non hai outra solución que loitar contra as condicións de vida miserables que sufrimos as persoas traballadoras e que viven as persoas migradas e racializadas de forma aínda máis violenta”.

En definitiva, para pechar todas as portas ao racismo e ao fascismo no barrio é imprescindible afastar as formas de organización dos veciños das ideas de odio e promover a colaboración para mellorar as condicións de vida de todos e todas.