Quen redactamos e asinamos estas liñas somos novas de entre 20 e 26 anos que nos unimos no contexto da substitución xeneracional de Euskalgintza. No noso caso, decidimos facer unha achega á loita do eúscaro en Euskal Herria desde Euskaraz. Cada un de nós, condicionados polo contexto concreto vivido, tivo vivencias e motivacións persoais para activar e traballar como vascos en favor da nosa lingua e da comunidade de falantes. Pero todos, dun modo ou outro, notamos que algo non vai ben: aínda boa parte dos alumnos de Euskal Herria seguen aprendendo en modelos A, B e G; que moitas persoas que como nós aprenderon no modelo D non teñen motivación suficiente para expresarse en eúscaro; que a competencia lingüística é moi escasa en xeral; que a falta de referentes e a falta de transmisión cultural fai que nos vexan cada vez máis asimilados en eúscaro.
Está claro que no proceso de recuperación dunha lingua minorizada non só o ensino regrado pode, senón que é un elemento fundamental nas últimas décadas. Desde que se advertiu que os sistemas educativos que temos desde EHE hai anos non euskaldunizan, as carencias que temos son cada ano máis evidentes. Reivindicouse a necesidade dun salto nas políticas lingüísticas (incluída a educación) e aos poucos toda a Euskalgintza uniuse a este diagnóstico.
Neste caso, desde que estalou o debate da Lei de Educación das tres provincias, o Consello de Euskalgintza conseguiu unir aos axentes e sindicatos que representan á maioría ampla da comunidade educativa en tres eixos principais: un modelo xeneralizado inclusivo co eúscaro como lingua vehicular e vehicular; un currículo vasco centrado na cultura vasca; e o desenvolvemento integral da educación non regrada en eúscaro.
Non podemos permitirnos responder desde o silencio ou en ton baixo. Entendemos que a negativa a esta lei, o plantar, é unha obrigación da cultura vasca e dos euskaltzales
Desde EHE, ademais de adherirnos a estas reivindicacións, expomos o dez propostas que a educación necesita para euskaldunizar e que, por tanto, debería recoller esta lei.
Alcanzouse un amplo consenso social, pero o que nos vén de nivel institucional é todo o contrario: unha lei que, lonxe de responder á situación que temos, creará as condicións para profundar na crise que vivimos no proceso de revalorización. Os partidos que están a expor esta lei, PNV e PSE, están a darnos as costas tanto ao conxunto da actividade cultural vasca como á comunidade educativa. É inaceptable que saiamos adiante a lei que nos presentaron desde Euskalgintza ignorando o que tantos anos loitaron e desprezando as nosas reivindicacións. E ao mesmo tempo inaceptable que quen sostiñan a nosa propia pancarta na manifestación contra a agresión contra os vascos, propoñan esta lei anti-euskera. Tendo en conta o contexto, polo menos nós, enmarcamos claramente esta lei dentro da agresión.
Por todo iso, preocúpanos, dada a importancia deste tema, a falta de resposta que houbo até agora desde Euskalgintza, ou polo menos a humildade da resposta. Cremos que todos os vascófilos e Euskalgintza temos que facer PLANTO (si, en maiúsculas) a esta lei, porque si non se dá unha resposta contundente a este insulto, volverán menosprezar os novos consensos amplos que se van a conseguir. Non podemos permitirnos responder desde o silencio ou en ton baixo. Entendemos que a negativa a esta lei, o plantar, é unha obrigación da cultura vasca e dos euskaltzales.
Non son tempos de brazos cruzados. É hora de recuperar o que estamos a perder, de fortalecelo e de abrilo a novos espazos. E iso só o conseguiremos actuando. “Somos novos e non estamos de acordo” foi a lema da xeración dalgúns de vós. Pois o facemos nós, pero está claro, os mozos non podemos sós e todos os que até agora fostes mozos tamén vos necesitamos. Dentro de 36 anos, para que os mozos que van empezar a traballar en Euskalgintza non teñan que volver repetir o que hoxe estamos a reivindicar e o que pedían fai 36 anos.
Por tanto, convidámosvos a todos os euskaltzales e axentes de Euskalgintza a que nos sumedes á protesta que imos realizar o vindeiro xoves, 21 de xuño, ás 09:00 horas fronte ao Parlamento de Gasteiz. Todos xuntos, plantemos esta Lei de Educación e reivindicemos a Educación Vasca que necesitamos.
Firma: Sugoi Etxarri Zabaleta, Luken Etxabe Aizpuru, Irati Areitio Sopelana e Intza Gurrutxaga Loidi (membros de EHE).
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
O ruído xera graves problemas de saúde e calidade de vida. Gernika-Lumo, a pesar da súa aparente beleza e hospitalidade, ten serios problemas en materia de ruído.
A modo de introdución, mostrarase o feito anterior. Á altura da rúa Iparragirre de Gernika atopábase a... [+]
Non podo conter o lume que me abrasa por dentro, e só podo escribir estas estúpidas palabras para non deixarme dominar pola desesperación.
Odio a hipocrisía, aborrezco os brancos. O problema é que a blancura está en todas partes, que todos somos brancos.
É sabido que... [+]
Ao parecer, o incendio orixinado o pasado 13 de xullo na vivenda de Errenteria orixinouse na batería dun patinete eléctrico. Nesta ocasión, e afortunadamente, só producíronse danos materiais. Con todo, non creas que este accidente é algo insólito, ultimamente, os... [+]
Chega o verán, a principal expresión da turistificación, e, de novo, os problemas derivados da sobreexplotación da cidade como destino turístico son especialmente visibles, como o ruído ou a masificación das rúas. No entanto, preocúpannos máis os efectos estruturais do... [+]
En 1977 púxose en marcha a Euskal Kopa de Lekeitio, era unha época de transición. Na época da República, no ano 1931, a primeira Voda Vasca saíu do Batzoki. En 1964 tamén se celebrou en Lekeitio o Campionato de Euskadi de Vodas, en homenaxe a Resurrección María... [+]
Hai uns anos que pasei un fin de semana en Pamplona. Era o 12 de outubro.
Sorprendeume ver a decenas de latinoamericanos celebrando efemérides, con concertos, txosnas e todo. Celebrara a conquista dos meus antepasados? ! Pensei que a asimilación cultural dos conquistados xa... [+]
As mentalidades conservadoras teñen medo ao termo plan, enlazándose coas correntes políticas progresistas e mesmo comunistas, como o fan hoxe os novos autoritarismos (Milei, Meono, Orban, Aznar, entre outros). Con todo, a idea de planificación segue en boa saúde, polo menos... [+]
O tema da cohesión é hoxe en día a primeira responsabilidade de moitos gobernos, institucións públicas e organizacións non gobernamentais. De feito, as sociedades con baixas desigualdades xeran máis facilmente as condicións de desenvolvemento económico, social e... [+]
A pesar de que nas últimas décadas producíronse avances significativos nalgúns ámbitos e zonas do proceso de euskaldunización, nas administracións públicas o eúscaro enfróntase a serios obstáculos e ameazas. Ademais da ofensiva contra o eúscaro que se está... [+]
A Federación Navarra de Municipios e Concellos nace co obxectivo de "protexer e promover os seus intereses compartidos e a autonomía local". En breve seleccionarase un responsable de comunicación que deberá dominar o castelán e o eúscaro.
Pois o PSN-PSOE rexéitao (sorpresa... [+]
Fin de curso. O profesor na súa soidade. Imprímelle o ritmo da reflexión que o ruído fai na tracción do tren: mereceu a pena o traballo realizado este ano? Extenuado, pensativo, lembra as palabras do seu amigo: “Txo, os profesores non tedes dereito a queixarvos... [+]
Chega o verán e con el as festas populares de pobos, barrios e cidades. As festas sempre foron refuxio de reivindicacións sociais e políticas, de relacións veciñais e de euforia popular. Toman as nosas rúas e durante uns días son un exemplo de autogestión, de convivencia... [+]
O Goberno Vasco acábase de constituír e a conselleira de Educación será Begoña Pedrosa. Sendo viceconsejera na lexislatura anterior e sendo unha das fundadoras da nova Lei de Educación aprobada o pasado mes de decembro, estanos permitido expor... [+]