Parece que a final de Euskal Herria está cerca. Cara ao cumprimento do “soño” mencionado en Baiona?

Non me atrevía a soñar con isto, porque é un gran soño e o camiño do campionato é longo. Iso si, quería pedirme a min mesmo que pasen todas as fases, que fagan o mesmo que fixen no primeiro campionato no segundo. Pero a oportunidade da final está aí. Con isto un soño

é fermosa e chea.

A xente de Irun queixouse coa súa baixa puntuación. No primeiro saúdo de Baiona tamén fala da carga da competencia.

A de Irún era difícil de dixerir. Pensaba que me levaba mellor. Pasado o de Irún, custoume mirar para a próxima sesión. Esa despedida penseina dúas veces despois da sesión. É o resultado da rabia ou a ferida. Logo, cos días, non me sentía como ese saúdo. Tiña unha situación máis tranquila e aceptada. Con todo, decidín manter o saúdo para darlle forza e non ceder. O saúdo foi un truco para convencerme.

Parece que máis dunha muller cantará en Pamplona. É sinal de que as cousas cambian?

A praza dos bertsos cambiou nos últimos anos. Nalgún momento vía o perigo de quedar a final lonxe da imaxe da praza, non ter unha representación fiel das voces que circulan por ela. Desde 2017 observei un cambio neste sentido no bertsolarismo, na forma en que as mulleres bertsolaris están a escoitar ou polo tipo de xente que se achegou. Foi a lema de 2017: “A ver si unha segunda muller entra na final”. Parecía que o cambio viña de alí. Pero o cambio vén doutra maneira. Este ano a “segunda muller” tampouco é suficiente. Non é real, hai moito máis de dous que poden ser finalistas a un nivel excelente.

En Baiona ouvíanse fortes aplausos co teu nome. Cres que o público e as súas reaccións inflúen no bertsolari?

Si. A nosa conexión é conectar coa xente, sentirse enfronte e volver. As situacións de nerviosismo e mal canto xorden cando ves que esta canle está pecho. E ao revés, cando esta canle está aberto e fértil todo vai mellor. Vénche a confianza e esta axuda a cantar mellor.

Os que máis marcaron son os da cámara que creaches no campionato. Como che sentiches cos sós que deixaches?

Estou contento si chegaron á xente. Gústame traballar só. Os de tres cámaras vivinos de forma moi diferente. O propio verso sorpréndeme cada vez. Ás veces non sabes como saír dunha situación ou que tema virache á cabeza. Eu tampouco sabía moi ben de onde ía ir este outono, aínda que sempre penses no que che gusta.

Ao día seguinte de Baiona, con que sabor de boca quedas?

Bo e inesperado. Non esperaba poder terminar con tantas opcións para a final. Pensaba que sería máis estreito ou estaría fóra, por tanto, contento.