En Álava, Mendialdea é a comarca con menor densidade de poboación (5 hab./km2), e só no País Vasco, a comarca dos Pireneos de Navarra é a que presenta unha menor densidade. Deste xeito, tal e como recolleu Gaindegia, "o despoboamento é o maior mal que ten o territorio". A principios do século XX, a Montaña Alavesa contaba cuns 8.000 habitantes, e na actualidade conta con 2.912 habitantes censados. "Nos últimos dez anos, a Montaña Alavesa ha perdido o 8,3% da poboación total da CAV". De feito, a crise económica que seguiu á crise económica de 2008 provocou unha gran perda de poboación no territorio, e outros factores tamén contribuíron a profundar na enfermidade do despoboamento.
Así, o Observatorio para o Desenvolvemento Económico e Social destacou na recente fotografía socioeconómica das comarcas do País Vasco que Montaña Alavesa se quedou fóra dos eixos centrais da ordenación territorial xeneral e que os seus servizos básicos están moi lonxe, "máis lonxe que en ningún outro país".
Á súa vez, trátase dunha rexión cun tecido económico débil, polo que Mendialdea ofrece poucas posibilidades de "desenvolver proxectos de vida de forma integral" e "hai tempo que non pode competir coa capital".
Si fixámonos nos datos, o problema demográfico de Mendialdea é evidente:"A presenza de nenos na comarca é moi baixa (11,6%), moi inferior á de Euskal Herria (-2,8%). Con todo, o maior buxán dáse nas xeracións de 15 a 29 anos, cuxa presenza se limita ao 9,6% da poboación". A ausencia de xeracións novas vincúlase a unha presenza débil de mulleres, e as xeracións maiores de 45 anos teñen unha presenza maior da habitual. "Sobre esa base, é difícil que haxa unha representación equilibrada das xeracións no futuro", engadiu. Os desequilibrios e a falta de vitalidade entre os grupos de idade constitúen os principais riscos da cohesión social da Montaña Alavesa.
No entanto, Gaindegia tamén ofreceu datos esperanzadores. De feito, o resto de elementos analizados reflicten unha cohesión social "saudable". Así, os desequilibrios socioeconómicos entre a poboación son máis baixos que en calquera outro territorio da CAPV. Ademais, a pesar de que os recursos formativos son limitados, o nivel medio de formación da poboación é medio, debido a que entre as xeracións novas está ligado ao mercado laboral de Vitoria-Gasteiz.
Entre os factores positivos, o estudo apunta tamén que non son poucos os que se achegan aos pobos durante o fin de semana ou nas horas estivais, "é dicir, hai vitorianos que manteñen unha relación dunha ou outra maneira co territorio de orixe".
O sector primario é o eixo principal
A agricultura e a gandaría son o eixo económico por excelencia da Montaña, representando o 41% do tecido económico. Con todo, só o 12,6% da riqueza xéraa o sector primario. Doutra banda, a presenza da industria é débil e só hai unha gran empresa na comarca dedicada á industria manufactureira. En canto ao sector servizos da montaña, o seu desenvolvemento é limitado e está orientado a satisfacer as necesidades das persoas que viven no territorio. En canto ao emprego, na Montaña Alavesa non hai tantas persoas activas (1.500) como empregos (880), e hai unha gran dependencia da capital, é dicir, a parte máis importante das persoas empadroadas ten o seu lugar de traballo en Vitoria-Gasteiz, sobre todo no sector servizos ou industria. En calquera caso, a taxa de actividade da poboación (81,5%) supera á do País Vasco (+4,7%) e a Montaña Alavesa presenta un PIB per cápita superior ao de Álava (37.100 euros) grazas ao despoboamento. Doutra banda, a renda persoal dispoñible media anual dos residentes é de 15.900 euros, lixeiramente inferior á de Álava.
2014 eta 2020 urteen artean 350 biztanle galdu ditu Zuberoak (-%2.55). Galera handienak Maule, Barkoxe, Sohüta, Garindaine, Ligi, Mitikile, Atharratze, Bildoze, Altzai eta Montori herrietan izan dira. Haatik, zenbait herritan biztanle kopurua emeki goratzen ari da.
Azken biztanle kontaketaren arabera, Lapurdiko kostaldeko herri bakarra da Ziburu beheranzko joeran dagoena. 6.800 izatetik 6.200 biztanle izatera pasa da azken sei urteotan.
Hurrengo urtean India izango da munduko herrialderik populatuena, Txinaren aurretik; datorren azarorako, 8.000 milioi herritar izango ditu planetak; zortzi herrialdetan kontzentratuko da biztanleriaren hazkunderik handiena; baina oro har jaiotze tasa txikitzen eta biztanleria... [+]
De cando en vez, ouzo ou leo unha preocupación que normalmente pasa polo bordo da miña atención: a poboación envellece. Pasoume recentemente. E a través dun mergullo de datos adóitanme debullar o ritmo e a xeografía dese envellecemento. Dá a tentación de pornos en serio... [+]
Herri eta bailara ugari basamortu bihurtzen ari da Euskal Herrian. Lan eta zerbitzurik gabe, egungo merkatuak bazterturiko eremuotan nola bizi? Egoera hori irauli nahi du Udalbiltzak, eta horretarako, logika lehiakorretik at, pertsonak erdigunean jartzen dituen ekonomia... [+]