“Como os ricos utilizaron os países pobres para obter materias primas baratas, agora as zonas rurais somos sacrificables para as cidades”. Así se desprende da plataforma Erdiz Bizirik contra a mina que Magnesitas Navarras quere construír no pasteiro Erdiz de Baztan. Así o explicou o pasado venres o portavoz Jon Elizetxe Bidebain na Comisión de Desenvolvemento Rural e Medio Ambiente do Parlamento Foral.

Os membros da plataforma cren que “a mina destruiría o oficio e o futuro dos campesiños que utilizan a corraliza de Erdiz”. En concreto desaparecerían 476 hectáreas repartidas en 260 gando. “Baztan é a comarca que está a manter o sector primario en Navarra e Erdiz é a clave para manter este nivel”. Calcúlase que 80 familias, 250 eguas, 500 vacas e 1.500 machos utilizan Erdiz ao longo do ano.

Á vista da extensión da zona, consideran que o xacemento xeraría graves problemas ambientais en toda a comarca: “Desaparecerán algunhas especies protexidas, contaminaranse as augas e as fontes circundantes e xeneralizaranse po e ruído polo transporte de materiais. Ademais, a propia actividade de Magna inflúe directamente na saúde dos cidadáns: é a terceira empresa de Navarra que máis CO2 produce”.

Neste sentido, Elizetxe lembra o “antecedente legal” que supón o proxecto da mina de Magnesitas Navarras en Zilbeti. En 2015 o Tribunal Supremo rexeitou o proxecto alegando que danar parte do espazo protexido prexudica a todo o espazo protexido. “Por tanto, o proxecto é ilegal”, sinalou a portavoz. Hai que dicir que aquela zona protexida de Zilbeti é a mesma que a de Erdiz, o macizo de Aldude. Ademais, forma parte da rede Natura 2.000 e conta coa denominación de pasteiro ecolóxico.

Segundo Elizetxe, todo iso atrae a “un sector turístico de vital importancia no Baztán”. Por tanto, o proxecto, ademais de acabar cos postos de “xa existentes”, “finalizaría con infinidade de postos de traballo tanto paisaxísticos como transversais”.

Con todo, PSN, Geroa Baie e Navarra Suma apostan por priorizar os postos de traballo que achegaría Magnesitas Navarras. Como alternativa aos gandeiros, defenden a opción exposta pola empresa propietaria da filial Magnesitas Magna. É dicir, rotar o gando en zonas que non se explotan no momento, pero Erdiz Activa non o ve ben, nin de forma práctica nin desde un punto de vista ecoloxista.

Ahal Dugu, Esquerda-Ezkerra e EH Bildu comparten a análise da plataforma e acusan a Antonio Javier Lecunberri, do PSN, de que na súa intervención Magna limitouse a ler os argumentos enviados por correo electrónico a semana pasada a todos os parlamentarios. “En definitiva, queren exportar terras comunais e entregalas a multinacionais”, respondeu Elizetxe.

Manifestación en Pamplona

Manifestación 22 de abril Día Internacional do Medio Rural e Erdiz Activa convocou unha manifestación contra a mina nas rúas de Pamplona. A pesar das protestas de Baztan, esta vez a plataforma quere que as institucións situadas na Capital Navarra escoiten a súa mensaxe baixo a lema A defensa do medio rural.

Na nota aberta respecto diso, dise que “pasaron 22 anos desde que a Xunta de Goberno autorizou á empresa Magnesitas Navarras a realizar sondaxes en Erdiz. Naquel momento os cidadáns non puidemos ver con bos ollos que a maior comedeiro comunal de Baztan perforásese a media altura para encher os petos dunha xigantesca empresa. No Baztandarra o 87% alíñanse contra o proxecto mineiro. Hoxe seguimos en contra do proxecto mineiro que se quere realizar en Erdiz”.

De feito, as institucións do Val de Baztan trataron de facer tres consultas: a primeira, cando o proxecto de Magna aínda non estaba rexistrado a proposta do concello, foi rexeitado polo Goberno de España; a segunda foi rexeitada polas Xuntas Xerais da zona, pero argumentada que non tiña competencia sobre proxectos industriais, foi suspendida; e a terceira proposta polo catorce alcaldes de Baztan foi rexeitada pola Delegación do Goberno de Navarra. Neste último caso, a Garda Civil ordenou aos alcaldes acudir aos cuarteis e ameazáronlles con ser sancionados en caso de interrogatorio.

“Iso si democracia!”, dixo Elizetxe. “Como os baztaneses parécennos bastante parvos, o Goberno de Navarra tennos que dicir o que nos convén. “Para que se aprobou a Lei Foral de Participación? Como queredes crer nas institucións se nos pasades por encima e devorádesnos?”, pregunta Elizetxe aos parlamentarios.