No Parlamento de Gasteiz dise que hai “maioría soberanista”, que tamén é “maioría de esquerdas”. Pola contra, como todos sabemos, o goberno que sairá desa asemblea de cargos electos non será nin soberanista nin de esquerdas. EH Bildu tentou canalizar esta contradición, pero é imposible. Entre outras cousas, porque as lemas “maioría soberanista” e “maioría de esquerdas” utilizados como titulares non abordan a realidade.

A actividade política é moito máis complexa que as etiquetas sinxelas que se fan a través dos encabezados dos medios de comunicación. Por exemplo, o politólogo Asier Blas dixo que o PNV é un grupo de voto en todos os sectores. Por tanto, a súa misión dificilmente podería clasificarse mediante un único nome.

Aínda que non o dixo Blas, parece que EH Bildu utilizou o mesmo mecanismo no proceso de aproximación ao ámbito nacionalista. Porque o grupo soberanista realizou unha campaña para conquistar todo o espazo que vai de Ibarretxisma á esquerda Confederal. Por tanto, difícil etiquetaxe.

Na danza numérica postelectoral botemos unha mirada a outros momentos históricos: 1987 (véspera do Pacto de Ajuria Enea); 2001 (Estella-Garazi adxunto). Na prehistoria da globalización e, por tanto, en absoluto contemporáneos.

En 1987 en Hego Euskal Herria os resultados foron 274.000 PNV, 238.000 HB, 210.000 EA, 130.000 EE. É dicir, 578.000 votos á esquerda do PNV, 304.000 máis que os de Sabin Etxea. Con todo, o PSOE apareceu para axudar aos nacionalistas.

Ano 2001 (na área da CAPV). Ibarretxe en coalición 604.000; EH 143.000 despois do proceso “Batasuna”; Ezker Batua 78.800 de Madrazo; PP e PSOE 580.000. No que se quixo levar a Mayor Oreja á presidencia, a abstención foi moi baixa, 21,5%. A maior mobilización da historia.

Como vimos, tamén nos resultados as oscilacións son moito máis complexas que as liñas simples: “Gana eleccións, gaña por primeira vez…”

Se eses dous momentos históricos puidesen xestionarse doutra maneira, viviriamos nunha realidade moi diferente, pero iso non nos volvería. Por iso, tratemos de analizar que perspectivas abre o mapa actual.

EH Bildu, dando prioridade ao ámbito da CAV, levou a súa actividade principal a unha única estratexia. Otxandiano sinalou que o compás é o itinerario que acompaña a un acordo co PNV e o PSE. ; Tocando ao PNV, pero non afundido, porque o grupo nacionalista é hábil para reinventarse a si mesmo; o PSE é humilde, pero moi eficaz, porque o que realmente conseguiu a centralidade é este grupo, aínda que o PNV e EH Bildu cren que lles corresponde. Porque o PSE podería pedir a EH Bildu que, a pesar de elixir de momento ao PNV como compañeiro de viaxe, axude a EH Bildu nun futuro non tan afastado.

Esquerda Confederal triturada. Por varias razóns, mesmo porque Otxandiano quixo abarcar o seu ámbito. PP, anecdótico.

Así as cousas, EH Bildu logrou a hexemonía dunha zona e limitouse a si mesmo. Si continuamos por esta folla de ruta, o único paso posible é chegar a un acordo cos rivais políticos.

Pola contra, aquel abriola estratéxico que foi necesario para canalizar o conflito armado en Irlanda do Norte, non parece que sexa eficaz para lograr grandes limiares en nós mesmos, na nova época histórica.

Tempus:

Pasaron 45 anos desde a aprobación do “Estatuto de Gernika”, máis que o Franquismo. Os jeltzales lembran de cando en vez que o acordo está incumprido.

Pasar da oposición á alternativa supón un gran avance, mentres que cando se empeza a reivindicar a alternativa de goberno sen cambiar radicalmente o sistema as consecuencias son moi diferentes. Para alcanzar ese posible acordo, supoñamos que si houbese que recorrer a dúas lexislaturas, e si para a súa entrada en vigor fosen necesarios anos suficientes para o desenvolvemento do Estatuto de Gernika, onde nos situariamos? Fóra da estrutura profesional dos partidos políticos, quen tería a menor ilusión de axudar a fondo nunha carreira deste tipo?

No mundo actual, onde a incerteza se impuxo, é moi perigoso abordar unha estratexia unidireccional. É moi perigoso camiñar sen rumbo. O principio de “ecoloxía de accións” é unha ferramenta imprescindible para a práctica do mar abrupto, e o independentismo vasco necesita accións independentistas para que este principio xere cambios máis atractivos.

Necesítanse guións alternativos para toda Euskal Herria, para o novo País Vasco, para que Euskal Herria teña futuro. A maioría soberanista.

Patxi Azparren