60 anos despois de que se comezase a organizar o movemento abertzale de Lapurdi, Nafarroa Beherea e Zuberoa, o 9 de abril 1.500 persoas reuníronse co altar Itsasun, Euskal Herria de Biharko. Organizaron un programa de dous días co obxectivo de reunir un “movemento amplo”.

Tras a manifestación, Mikel Iribarren tomou a palabra na Pedra Conmemorativa instalada en Itsasun en 1963, e chamou aos nacionalistas de Iparralde á acción e á unificación. Anunciou unha “nova fase” do proceso Bagira, que se prolongará até o Aberri Eguna de 2024. O obxectivo é facer un diagnóstico do movemento abertzale, preguntando á cidadanía que opina sobre cuestiones como o eúscaro, a vivenda, a construción nacional, a solidariedade cos migrantes, o feminismo...

Gexan Alfaro, Grazi Etxebehere, Irantzu Idoate e Thibaut Godin leron o documento “Izan, bagira, xira por 60 nacionalistas de “diferentes traxectorias e sensibilidades” e subliñaron “a capacidade de construír” dos nacionalistas: “Nacemos para construír, non para facer mera resistencia”. Fixeron fronte á “represión do alimal” e lembraron o que se fixo a favor da liberdade de Euskal Herria: o nacemento das ikastolas, a defensa das terras de cultivo, o eúscaro e o espazo para a cultura vasca, o sindicalismo abertzale, o nacemento dos medios de comunicación, o avance electoral... Afirmaron que as ideas dos nacionalistas popularizáronse “máis que nunca”, e que nun primeiro momento tiveron un gran avance e un movemento abertzale.

Destacaron que grazas a estes avances neste “ecosistema amplo e diverso”, movemento abertzale, hoxe en día teñen unhas condicións "perfectas" para pensar e actuar conxuntamente. Confirmaron que é o momento de decidir que é o que quere conseguir o movemento nos próximos anos. “No medio dun mundo inestable azoutado por múltiples crises, o País Vasco debe ocupar o seu lugar”.

Preparado para construír

Ademais de enxalzar os logros, lembraron os obstáculos que se produciron. “Tamén coñecemos as calapitas e as divisións entre nós. Recoñezamos que non sempre acertamos”. Con todo, lembraron que Ipar Euskal Herria está a vertebrarse e organizando, entre outras cousas porque ten unha institución por primeira vez desde a Revolución Francesa, pero non é suficiente. Neste sentido, reivindicaron a soberanía plena de Euskal Herria para construír unha sociedade xusta, solidaria, sostible, feminista e vasca.

Ratifícanse na elección de seguir loitando “até crear a institución que o pobo necesita”. Para iso, os nacionalistas fan un chamamento á fusión e reivindican que están dispostos a construír: “A nosa vontade é máis rápida que as dificultades, non se cansa de tentar cooperar”. Xa se iniciou a enquisa para o diagnóstico do movemento abertzale.