“Non se canto se pode alargar do público, nin cantos obstáculos pódenme pór”, explica Jokin Pedreño. Como cría que podía ser austista, decidiu facelo pola súa conta e desde a privada: “É máis rápido e cría que non sería tan estigmatizador”. Con todo, sabe que os recursos económicos poden ser “difíciles”. Posteriormente tivo coñecemento de que Gautena, asociación de familias de autistas, ofrece un servizo de diagnóstico.

Cando empezou a relacionarse co psicólogo, veulle a primeira sospeita: “Cando o autismo é bastante típico, si non se diagnostica de pequeno, é habitual que na idade adulta descubras que es autista por outra situación, como na depresión”.

Ademais, cando estaba cun amigo que estaba triste, el díxolle que igual era autista: “Recordo que o meu amigo estaba moi triste e que todos dicían que ía aparecer, pero eu só vin que estaba triste cando estaba coa manta na cama e non quería falar con ninguén”. Engade que en Tiktoke saíanlle moitos vídeos dos autistas e que en moitos deles sentíase identificado.

Cría que podía ser autista, decidiu falar co psicólogo, pero non saíu contento dese programa. A pesar de estar “moi cómodo” co psicólogo, “moitas veces dicía que non hai que etiquetar”, e para o psicólogo ser autista era outra etiqueta: “Entendo por que di: porque podemos clasificarnos e caer en estereotipos, pero ás veces son necesarios”.

A psicóloga preguntoulle por que cría: “Fíxenlle un texto de dezasete páxinas”. Pero non lle deu importancia: “Díxome: ‘Sorpréndeme pensar que tes un problema’. Quen dixo que teño un problema?”. Un amigo autista díxolle que é habitual rexeitar o tema: “As terapias teñen que adaptarse sempre ás persoas, pois máis para unha persoa neurodibergente”. Engade que para quen len como mulleres é “máis difícil” obter o diagnóstico.

Como no resto de sesións non trataron o tema co psicólogo, decidiu romper a relación: “Quizais non era autista, pero tiña que saber”. Así que acode a un neuropsicólogo de Oreta, onde lle fai probas e entrevistas. “O psicólogo era navarro, e todo o faciamos en eúscaro, pero díxome que as probas estaban feitas en castelán”, denunciou.

Diagnóstico

Tras as probas déronlle un diagnóstico: “De súpeto a miña vida e o meu comportamento tiñan sentido, e saber que son autista axudoume a pór nome ás cousas e ás condutas”. Engade que lle axudou a sentirse parte dunha comunidade: “Agora sei que hai máis xente como eu”.

Aínda que lle axudou recibir diagnósticos, cre que ás veces pode chegar en contra: “Como dicir que o autismo é un trastorno patolóxica, dise que non é unha confusión, senón unha identidade. Por iso debáteme falar do diagnóstico”. Considera que o tema se tratou “pouco”.

Con todo, subliñou que o propio sistema oriéntalles a iso: “Aprendín a resolver os meus problemas aproximadamente ou a sobrevivir como unha vaca. Pero outros necesitarán un diagnóstico, e para iso, desgraciadamente, necesitas apoio público. No caso dos nenos está claro”.