“Os artesáns pescadores salguen todos os días ao mar e traen ao porto un peixe próximo capturado con pequenas artes”, explica Eneko Batxiller, membro do proxecto. A maioría traballan de forma autónoma, son donos das súas embarcacións e xogan sós ou con dous ou tres amigos. Nos últimos anos, con todo, este modelo de pesca a pequena escala descendeu notablemente e chegou a desaparecer nalgúns portos, perdendo aos pescadores e moitos dos oficios que estaban detrás deles. “Por razóns, o certo é que estamos a perder un gran patrimonio cultural”, engadiu o compañeiro.
Nestes tempos nos que a soberanía alimentaria está a gañar terreo aos poucos, os consumidores céntranse cada vez máis en saber onde e como se produciron os produtos da terra. Con todo, non ocorre o mesmo no caso dos que chegan do mar: “Identificamos ben os produtos do caserío e os grupos de consumo están a facer un gran traballo. Pois non hai case nada ao redor da pesca". Co obxectivo de encher este baleiro, púxose en marcha o proxecto Itsasoi, co obxectivo de integrar o consumo de peixe autóctono e de tempada na estratexia de soberanía alimentaria.
Os membros do proxecto traballan ao redor de tres eixos principais. O primeiro obxectivo é crear materiais de sensibilización sobre o peixe autóctono e de tempada e a súa pesca. “Todos sabemos o que é a pescada, pero hai moitas outras especies menos coñecidas e que entran moito nos nosos portos”. Por iso, elaborarase un guía e un documental de especies de tempada co obxectivo de concienciar á poboación sobre a situación e activar alternativas. O segundo eixo de actuación é a realización de iniciativas nos pobos costeiros; en Mutriku, por exemplo, púxose en marcha un selo para identificar a pesca artesanal. Para impulsar estas iniciativas é imprescindible o apoio das institucións locais, e ese é o terceiro eixo: impulsar un traballo en común coas institucións próximas.
A iniciativa creouse co obxectivo de pór o debate sobre a mesa e sensibilizar á cidadanía. Si decidimos comprar salmón ou bacallau procedente de Noruega, polo menos, sexamos conscientes do que hai detrás dese modelo de pesca. “A pesca de cerco e a de maior modelo tamén están aí, e son necesarias para alimentar o pobo cos peixes autóctonos. Aquí o problema é que si seguen como até agora, quedan sós”.