Eu son de sorte, os aiarras Cándido e Joseantonio trouxéronme un enorme bambú. Estou cega: no beirado da cuberta, quero que o tubo de recollida de auga que dá o tellado sexa de madeira e ata que me atope a madeira axeitada vou probar co bamba. Divídese de metade a metade de longo, quítase a capa que levan os nós e xa está. É un espectáculo de duración que non coñezo o seu comportamento en seco. Unha sesión máis.

Alguén utilizará a cana para a pesca? Outrora si, viamos moitas canas tan elegantes, pero hoxe son sidra da outra barrica! O pescador do pobo que nos vende di que os que se dedican ao bonito do mar utilizan a cana.

Na outra pesca, nos encoros dos arroios riofluviales, tamén existen outras formas de pesca, aínda que a máis estendida é a que se realiza con cana, natural ou artificial. A pesca esixe arte e un amplo coñecemento: coñecer os pasteiros dos peixes, elixir as épocas e horas axeitadas, trampero, cana, malla, salabardo, anzol, gancho, cebo, etc. Neste tramo de terra, cuberto pola marea que sobe e baixa no bordo do Río, o terror da base ten o prestixio de ser o mellor cebo. A súa recolección é unha tarefa ardua, de difícil acceso e transito polo bosque até case os xeonllos e coa necesidade de bailar a aixada.

Non hai outra arte que non colla estes talleres. Beber ou envenenar auga, por exemplo. Para iso, as cocolinas de noz (Juglans rexia) son eficaces, esmagan e espremen unha perrita na auga e os peixes, durducidos, quedan por encima das chaves, de forma que os pescadores máis torpes poidan ser capturados a man.

Tamén algunhas plantas do xénero Scrophularia, coñecidas como “herbas negras”, “herbas negras bicardientes” e “herbas de cabalar”, algunhas denominan tamén “herbas de cebo”, traballan o mesmo cando se espremen e arróxanse á auga; cando agi dan, os peixes céganse.

A planta máis coñecida para este traballo é a apo-herba, o apo-lili, o apo-xatar ou a ostaza (Verbascum thapsus). Non sei si hai palabras en eúscaro para dicir esa arte pesqueira, pero en castelán cóllese o nome latino da planta, verbascum, e á acción chámaselle “enverbascar”. E na zona pirenaica en aragonés á propia planta “matapezes” (asasina de peixes).

Outras plantas que se utilizaron para capturar peces son o cannabis (Cannabis sativa), o tobo (Nerium oleander), o tórbico (Daphne gnidium), a estrela negra (Hyoscyamus niger), o tártaro (Euphorbia lathyris), o chopo (Populus nigral), o puláuráur-náurea, o. Aciñeiras do pescador torpe.