Votarase a favor de Arce Catacora e David Choqueuhanca, a pesar das dúbidas que existen por mor das contradicións da candidatura de Mais. Trátase de dúbidas razoables, xa que os estadios personalistas e verticais na xestión do Estado por parte do MAIS debilitaron en moitas ocasións as estruturas básicas dos movementos sociais.

A teimosía en soster unha candidatura que perdera o referendo (Morais-García Linera) xerou serias dúbidas; e ademais, esa obstinación, provocou que o discurso da dereita oligarquista, perdido e desconcertado, fose un agasallo. Con este discurso, conseguiron articular a mobilización na rúa, dando a coñecer o seu carácter racista á clase media colonizada.

Hai dúbidas porque, como non había profundidade nun verdadeiro proxecto de ruptura contra o colonialismo e o capitalismo, estabamos nun escenario de convivencia case cómplice das oligarquías agropecuarias orientais. Estas oligarquías non viñan

Un coa estabilidade económica conseguida polo goberno de MAIS, e non dubidaron en provocar un golpe de estado violento, como o que pagaron as clases de sangue nas masacres de Sacaba e Senkata.

Existen dúbidas e contradicións entre unha constitución e un discurso (que dá prioridade á comunidade no ámbito económico e social) e a práctica desarrollista contra os pobos indíxenas, que precisamente son os pobos indíxenas os que dan a razón de ser ao MAIS.

Grandes dúbidas, por último, polo elevado número de estupefacientes que se converteron nun discurso pseudorevolucionario. En moitas ocasións, sectores relevantes do Estado participaron neste discurso e, en moitas ocasións, afastaron ás persoas que deron a súa vida do verdadeiro proceso de cambio. No entanto, haberá que votar a favor de MAIS e eu fareino.

A razón principal é que, en primeiro lugar, a pesar de todas esas carencias, a candidatura de Arce e Choquehuanca é a única representante dos sectores populares e indíxenas, polo que eles poderán interpelar a este sector. Todos os demais responden unicamente aos intereses da alianza estratéxica entre o Departamento de Estado de Estados Unidos e as clases oligárquicas. Mesa e Quiroga son a consecuencia máis grave dun pasado colonial neoliberal que deixou ao país a piques de fracasar. É un país que tamén se viu dependente do pago de soldos do sector público, cunha dependencia das institucións internacionais. Os novos representantes, Camacho e Chi, representan á ultradereita ignorante, violenta e relixiosa ortodoxa, como a caricatura de Trump e Bolsonaro.

Haberá que votar a favor de Arce e Choquehuanca porque unha vitoria de Mesa ou Camacho suporía reforzar o golpe de estado entre outubro e novembro de 2019, ademais da impunidade dos responsables e autores das masacres de Senka e Sacaba. Así mesmo, a normalización da violencia por parte dos grupos fascistas como Resistencia Xuvenil Cochala ou Unión Xuvenil Cruceñista, que impoñen o seu racismo fanático nas nosas rúas.

O voto a favor de Arce e de Choquehuanca, un proceso de catorce anos que, a pesar de todos os erros mencionados, deu un gran paso na redución da pobreza e alcanzou dereitos, pero sobre todo logrou logros de dignidade e autoestima para os traballadores, cidadáns e indíxenas pisados polo Estado colonial, desde a creación da república até a súa empobrecimiento nos anos do modelo neoliberal.

Haberá que votar a favor deles, pero desde o día seguinte á vitoria, está claro que hai que esixirlles que fagan autocrítica e que recuperen o proceso. En calquera caso, ao final haberá un proceso para non volver ao deserto do pasado neoliberal colonial.

Por último, as persoas que estamos a favor das clases obreiras e da cidadanía en loita pola descolonización e polos pobos de orixe, non teriamos que ter demasiados problemas para saber cales son e cales non. Por tanto, haberá que votar a Arce Catacora e David Choquehuanca.

*René Behoteguy Chávez

Es boliviano, militante de Askapena e residente de Euskal Herria