Cando estades a ocupar oito días. En que estades?

Reunímonos en Barda o grupo Lur da ELB e Lurzaindia, eramos uns 25. Pasamos oito días, é importante que así ocupemos unha semana e reunímonos. Temos unha valoración moi positiva. Por unha banda, a xente andou, non o xentío, pero sempre veu xente ter-ter-ter. Doutra banda, tamén tentamos levar un traballo sobre os electos, para solicitar apoios e aí tamén tivemos unha boa resposta. Por exemplo, dentro de 36 horas, a metade dos alcaldes de Ipar Euskal Herria apoiou a nosa acción. Tamén iso alégranos, penso que en algures exerce presión sobre o vendedor e o comprador.

Pódesnos lembrar as vosas reivindicacións?

Unha é salvar doce hectáreas para a agricultura e deixar ao comprador a casa e tres hectáreas. Queremos que o SAFER [estrutura encargada da xestión dos terreos de cultivo] compre estas doce hectáreas a prezo de cultivo. E a outra reivindicación é que miremos á Mancomunidade Única de Iparralde, queremos que se poña en marcha un traballo sobre a ordenación das terras de cultivo. Nese sentido, non se fai nada, e estabamos a empezar a aburrirnos. Jean-René Etxegarai [presidente da Mancomunidade] e Isabelle Pargade [electo responsable da agricultura na Mancomunidade] viñéronnos a dar a súa visión e a achegar o seu apoio. Este traballo sobre os terreos iníciase no buril. Así pois, temos unha das dúas reivindicacións. Sobre o futuro é importante, recolleranse todas as estruturas que se ocupan da terra –Lurzaindia, EPFL, Cámara de Agricultura, sindicatos agrarios,...–. É optimista, pero dixémoslles que non queremos moito misa e logo nada; as cousas van moi rápido, a agricultura perde moita terra. As terras están aí, pero convértense nun lugar de repouso sen darse conta. Iso é o que temos que analizar e avisamos aos electos de que teñen que establecer límites. Tamén tramitamos a solicitude de elevar as nosas propostas ao Parlamento francés para que melloren a capacidade de SAFER para a compra preferente de terras. O poder do SAFER debilítase, cada vez salva menos terra e iso tampouco é bo, xa que a presenza do SAFER en si é importante.

Sobre o caso concreto de Arbona, Etxegarai propuxo que traballedes na mediación.

Propúxonos entrar en contacto co comprador e o vendedor, dicíndonos que tentaría facer chegar o noso clamor. Démoslle permiso para realizar este traballo. Deixámoslle, con todo, un pouco de desafogo, para que o faga ao seu modo, e cando se avanza algo, preguntámoslle que llo faga chegar. Hai que saber que, con todo, somos observadores e que non podemos estar demasiado atentos: non debemos deixar que a dose podreza, si non se consegue algo teremos que atopar outras maneiras.

Decidiron continuar coa ocupación.

Decidimos continuar coa ocupación, observar as respostas, seguir de cerca o dossier e estar alerta.

Tamén temos moitos contactos cos deputados. O deputado do Alto Pirineo Jean-Bernard Sempastous, que presentou a lei da terra no Parlamento, tamén nos falará mañá [2 de xullo] deste caso e dun asunto máis xeral. Iso tamén é importante. Como chegou, virán con el outros parlamentarios da zona. Os electos xa teñen esta técnica, aproveitan os momentos para mostrarse a si mesmos… Aí fomos bastante lonxe, temos que apertar a presión para que non queden sós na comunicación, teñen que pór en marcha un traballo serio, si ou si. Ao fío das eleccións parlamentarias démoslles as nosas preocupacións e non fixeron nada. En Euskal Herria, as cousas deterioráronse e van a peor. Teñen que facer algo absolutamente.

Si enténdoo ben, ademais da presión de negar a venda de Arbona, a ocupación é un camiño para lograr decisións políticas que protexan as terras de cultivo.

Iso é. O de Arbona é un escaparate dunha realidade fea. Si hai moitos tipos de perdidas deste tipo, sempre hai que canalizar as vendas a grandes prezos. Dúas hectáreas, sete hectáreas alí, dez hectáreas aquí, en Senpere, en Urruña, en San Juan de Luz… se hai terras de cultivo que se venden cunha casa cada día, e non podemos facer nada porque a lei non está adaptada. No caso de Arbona, por exemplo, SAFER ten unha petición de compra preferente sobre o prezo dos terreos de cultivo, pero aínda que a lei maleruski permíteo, nos eventos o comprador e o vendedor teñen a última palabra: “comprar pero comprar todo” é o camiño que se abre. Pero iso non pode ser, porque por unha banda é moito diñeiro e, por outro, sería unha aposta pola especulación. O problema da vivenda tamén está aí no País Vasco, e non é bo entrar na lóxica de comprar unha vivenda para salvar as terras.

A OCDE mantén á vez ao sindicato FDSEA, impulsor do modelo de cultivo contrario. Que di o FDSEA sobre o Bicarbonato?

FDSEA non fai nada. Porque non quería quedar á marxe, fixo algo, preguntando pola prioridade parcial da compra. Aí está o descoñecemento da dose, porque un sindicato non pode utilizar a prioridade parcial de compra! Nestes casos, a OCDE pregunta a Lurzaindia, Lurzaindia intervén, somos un brazo forte para a OCDE, porque neses casos a OCDE non pode utilizar este camiño como sindicato. Por tanto, o FDSEA fixo unha pequena sacudida, pero non vai ter consecuencias; quizais o que non coñeza o tema crerao, pero se non, todos sabemos que non influirá. SAFER tamén sabe, non lle di nada porque son amigos dos demais, pero tamén sabe que é o vento, que é unha chama que se apaga enseguida.

Por tanto, o único camiño é a eliminación da redención mediante a presión.

Iso si se negocia. A través da ocupación queremos facer presión, e Etxegarai tamén o fará máis facilmente si ten presión no fígado. O apoio dos electos, a presión sindical e cidadá... temos unha maneira de avergoñar ao comprador. A xente chegou á ocupación, si temos apoio, está a converterse nun lugar de cruceiros, está a montarse un pequeno pobo e iso tamén é positivo. O comprador e o vendedor poden seguir o movemento, non están lonxe. Tamén pasa a policía, detrás da cal hai unha subprefectura e unha prefectura… Somos vistos.

Dis que o comprador e o vendedor non están lonxe. Con todo, son millonarios que viven noutro planeta…

Son moi ricos, afeitos facer o que lles dea a gana, porque con diñeiro se pode comprar case todo. Aí teñen que arrodillarse diante de nós... e non é fácil para eles. O pasado ano vendeu 30 hectáreas en San Juan de Luz por doce millóns de euros! É outro mundo, e é evidente que non lle aman cando a xente sinxela lánzase sobre eles.

A última palabra: chamades á ocupación á xente.

Si, a xente ten que vir á ocupación de Arbona, facendo unha volta para expresar o seu apoio. Ir a Arbona, a facer un grolo, a cear… iso é para nós unha alegría, dános valor para seguir loitando. É moi importante mostrar ese apoio.