Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Morre Antonia Manot, nai de 'Txiki' fusilada polo franquismo

  • Antonia Manot faleceu aos 95 anos de idade, segundo informou o seu fillo Diego Paredes a través das redes sociais.

22 de xullo de 2024 - 12:11
Última actualización: 14:07
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Nacido na provincia española de Badaxoz, na localidade de Zalamea da serena. Era o maior de cinco irmáns, dous mozos e tres chicas. Varios dos seus familiares e pais trasladáronse a vivir a Zarautz, onde se instalou en 1962 e tivo sete fillos.

"Eu perdín ao meu fillo, como me dixo el, pero gañei moito en Euskadi! Despois do de Jone, eu vagaba pola rúa e, fronte a min, tres ou catro novos excelentes, aos que non coñecía en absoluto: "Adeus, mamá! Adeus!”. O vir de Zalamea foi para min un ceo, mesmo antes de que ocorrese o do meu fillo, porque a xente me axudou moitísimo. Caín como baixado do ceo en Zarautz, todos me axudaban", díxolle hai dez anos Mel A. Entrevista a Elustondo ARGIA.

Nai e familiares, na tumba de Txiki. (Foto: Dani Blanco - ARGIA)

O seu fillo Jon entrou en ETA. Así conta o seu irmán Mikel Paredes Mel A. Noutra entrevista de Elustondo. "A inxustiza era a xustiza de entón. Jon descubriu que había xente na súa cuadrilla e decidiu ir por ese camiño. No pobo formaron varios grupos que actuaban por separado, sen ataduras. Cando caía un grupo de xente, atrapaban a tres ou catro persoas, non a ninguén máis. Así empezou Jon. Un día escondeuse e un ano despois foi capturado. Cando o garda civil viño a buscarnos á súa casa. “Onde está o teu fillo?”, preguntáronlle á nosa nai. E a miña nai, petrificada: “Foi a acampar”. Nin falar! En 1974, ETA lembrou o secuestro de [Luís] Gómez Acebo [o marido de Pilar de Borbón] para que, a cambio, liberasen aos presos dos cárceres españois. Os comandos non deixaban de repicar. Tres ou catro comandos foron a Barcelona, cada un polo seu lado, e de súpeto atoparon a Jon".

Foi detido en Barcelona acusado de matar a un garda nun tiroteo orixinado polo roubo dun banco e fusilado o 27 de setembro de 1975, xunto a Anjel Otaegi e tres membros do FRAP. Desde entón, a esquerda abertzale ha celebrado o Gudari Eguna en recordo dos últimos fusilamentos da ditadura franquista no Parlamento Vasco.

No libro O saúdo e a honra de Jokin Urain relatou o funeral do seu fillo do seguinte modo: “O día do funeral foi terrible. Os pequenos da casa levaban unha coroa cada un. Saïamos da casa e atravesabamos o paso do tren que nos levaba á igrexa. Antes chegaron un corenta ou cincuenta policías e detivéronnos. A xente choraba, as coroas, aquel silencio… só ouvíase o ruído dos zapatos tacóns. Aínda estou a escoitar”.

A familia tamén sufriu a persecución da extrema dereita despois de que o seu fillo fose fusilado. Estas son as súas propias palabras: “Unha noite despois da morte de Jon, uns homes entraron aquí. Aquí estabamos os meus fillos, un monxe e eu. Atacáronnos interrogando e pegando. Eu, coa cabeza ensanguentada, gritando a Mikel de abaixo a arriba, ‘Mikele, Mikele, queren matarme aos nenos’. E alí estaba Mikele, de pé, gritando aos seus veciños: Todos queren matar a Antonia! Cando aqueles homes ouviron o alboroto, saíron da miña casa, metéronse no coche, todo ás escuras, e marcháronse. Sangrábanos, os nenos choraban... Mikele tamén estaba alí. Sempre tiven a esa muller ao meu lado”.

O secretario xeral de Sortu, Arkaitz Rodríguez, foi un dos primeiros en expresar o seu pésame á familia. A véspera de morrer, como predixo Jon, perdíchesche un fillo, si, pero gañaches miles en Euskal Herria"– Xunto a Haimar Altuna: "Antonia, sempre firme, sempre levaches con total dignidade as feridas deste duro conflito e fuches un exemplo para nós. Querémosche.


Interésache pola canle: Oroimen historikoa
Bego Ariznabarreta Orbea Sen guerra
"Aínda temos os traumas e os síntomas da guerra dos nosos maiores"
Asasinados os seus pais, os fillos puxéronse a desaloxar o faiado. Entre outras cousas, unha chea de cadernos e papeis, fotografías e toda clase de documentos. Bego Ariznabarreta Orbea leu en branco as asombrosas memorias da guerra do seu defunto pai, e deuse conta do... [+]

Aurresku, bertsos e actuacións musicais en homenaxe a Germán Rodríguez
Un ano máis, o luns 8 de xullo será lembrado xunto ao monólito dedicado a Germán Rodríguez. Será ás 13:00 horas: o aurresku, primeiro, os bertsos de Mikel Lasarte e despois as actuacións dA Furia e Fermin Balentzia. Á noitiña, as Penas, en silencio e coas pancartas... [+]

O Goberno de Navarra recoñece a Anxo Berrueta e aos seus familiares como vítimas da violencia policial
Naiz.eus adianta que Anxo Berrueta, asasinado por un policía e o seu fillo en marzo de 2004, e as súas viúvas e fillos, serán recoñecidos oficialmente polo Goberno de Navarra como vítimas da violencia exercida polas forzas policiais.

Homenaxe aos escravos do franquismo que construíron a estrada entre Igari e Bidankoz
Entre 1939 e 1941 homenaxeáronse o sábado aos 2.400 escravos do franquismo que foron obrigados a construír a estrada entre Igari e Vidángoz, no alto de Igi. Representantes da asociación O Camiño da Memoria organizou unha homenaxe no que reivindicaron que a memoria daqueles... [+]

Rosi Zarra. Os vellos novos?

A Rosa, si, porque así o diciamos os de casa e os amigos. O 30 de xuño vai cumprir 29 anos de vida como consecuencia dunha infección provocada por un pelotazo lanzado a 7-8 metros polos ertzainas. Isto quedou patente na comparecencia ou sesión de traballo celebrada o 26 de... [+]


Acende a gravadora, descobre o pasado

Como á nosa profesión acusóuselle de ideologizar e de ser subxectivo, os historiadores temos unha obsesión especial por manter a obxectividade e o rigor científico. En consecuencia, no pasado, entre os historiadores tamén existía un prexuízo sobre as fontes de vida. A... [+]


O Goberno de Navarra recoñece como vítimas a cidadáns torturados no período 2005-2011
A Rede de Torturados de Navarra comunicou a aceptación de dezanove novas vítimas por parte da Comisión de Recoñecemento e Reparación do Goberno de Navarra, cinco das cales foron torturadas entre 2005 e 2011 por Mikeldi Dez, Iker Aristu, Oihan Ataun, Garbiñe Urra e Mikel... [+]

Identificouse o cadáver de Modesto Manuel Azkona Garaicoechea, Deputado de Álava e veciño de Saratxo, fusilado polos franquistas
Nado en Villafranca, membro da Unión Republicana que vivía en Saratxo e cuxa esposa era a súa mestra. Asasinado en setembro de 1936 polos franquistas, o venres conseguiu identificar os seus restos.

Jesús Carrera, xefe comunista torturado e fusilado polos franquistas, á pantalla
Con todo, Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) chegou a ser secretario xeral do Partido Comunista de España. Detido, torturado e fusilado polos franquistas, os seus restos foron destapados en 2018 no cemiterio de Alcalá de Henares. Quen era?... [+]

“Ezin da kontsulta baten emaitzetatik erabaki Iruñeko Erorien Monumentuaren etorkizuna”

Erorien Monumentua eraisteko eskatzen duten memoria elkarteen ustez ezin da eraikin frankista horren etorkizuna utzi herritarren esku: “Faxismoa omentzen duen eraikinarekin zer egin frankismoaren oinordekoek ere parte hartzen ahal duten galdeketa batek ezin du... [+]


2024-05-22 | Euskal Irratiak
Ezkabako presondegi frankistako ihesaldia oroitu dute Urepelen, ‘La Fuga’ lasterketarekin

86 urte bete dira asteazkenean Iruñean 795 preso errepublikarrek Europako ihesaldi handiena egin zutela. Aldiz, abantzu 800 iheslari horietarik bakarrik hiruk erdietsi zuten muga trabeskatzea.


O Parlamento de Navarra rexeita o intento de UPN de igualar vítimas e golpistas de 1936
A Comisión de Memoria e Convivencia, Acción Exterior e Eúscaro rexeitou a moción presentada por UPN que esixía incluír na base de datos da memoria a Memoria ás vítimas da Guerra de 1936 nos territorios baixo control da República. A moción contou co apoio do PP e Vox,... [+]

Eneko Etxeberria
“Ez nioke nire semeari Jose Miguelen bilaketaren zama utzi nahi”

Jose Miguel Etxeberria Naparra-ren gorpua aurkitu gabe bukatu da Frantziako Landetan egindako bigarren indusketa. 44 urte dira militantea desagertu zenetik eta bere familiaren belaunaldi batetik bestera pasa da bere bilaketaren zama.


Eguneraketa berriak daude