“Necesitamos animais para unha horta sa e biodiversa”
- Pornos a mirar xa cara ao ano 2023 pode parecer un pouco máis, pero a realidade é que faltan apenas dous meses para despedir o ano vello. A nova axenda Lúa e Plantas, que se converteu nunha ferramenta case imprescindible para quen teñen horta, plantas, xardín ou froiteiros, está na rúa, vestida, como é habitual, con textos e recomendacións de Jakoba Errekondo e belas imaxes de Antton Olariaga. Atoparédelo na Feira de ARGIA ou nas librarías habituais. Velaquí os relatos da axenda de Errekondo.
Si hai unha despistatura por aí... Que é a axenda Lúa e Plantas?
É unha axenda que explica os traballos a realizar durante todo o ano na horta, no xardín, nas árbores froiteiras e no bosque, á vez que unha axenda simple para que cada un apuntamento as súas cousas: ben un refrán, ben o nome dunha variedade que nos dixo que alguén o probou, ben… todo iso con instrucións relacionadas coas fases crecente e menguante da lúa. Ao final, o lugar vexetal de cada un é diferente e único, e esta axenda permítenos aprender diso.
Que partes fixas ten?
Hai explicacións dos ciclos lunares, dos traballos a realizar cada mes na horta, na horta de froitos, no bosque e na horta floral, e cada semana profúndase máis nalgún traballo especial desta época, recompilamos frases sobre cada época, cada mes explícanse as hortalizas que son da época e da terra para organizar unha alimentación de calidade… Ao final, temos varias seccións para aprender como facer o terrar, cantos fertilizantes necesita cada planta, cando hai que facer, cando hai que facer esas plantas, cando hai que facer, cando hai que facer esas plantas, cando hai que facer, cando hai que facer esas plantas, cando hai que facer esas plantas, cando hai que facer esas plantas para sempre.
Os animais son o tema da axenda do 2023, non?
Si, todos os anos tratamos un tema na axenda, e no 2023 serán animais colaboradores: veremos como atraer animais que axuden nos nosos xardíns e hortos. Cada mes menciónase un animal e hai unha pequena historia respecto diso acompañada dos belos debuxos de Antton Olariaga. Cultiváronse como Urubia, Morcego, Petirrojo, Panecillo, Garceta, Gijares, Sapo, Araña e Ourizo.
Porque todos estes animais xogan un papel importante…
É dicir, explicamos na axenda que fan e que vantaxes achegan, para que a xente saiba que para ter unha horta máis sa e biodiversa necesitamos coidar e atraer a estes animais. Controlan enfermidades e pragas e manteñen o equilibrio. Quizais na horta teñamos insectos, pero non se converterán en pragas porque se controlan mutuamente, polo que utilizamos menos pesticidas e produtos e diminuímos o traballo. Ao final, a horta non é algo illado, non é máis que unha pequena parte do medio ambiente. Aí están todos os animais, e nós tamén deberiamos entendelo así.
Udaberrian orain dela egun gutxi sartu gara eta intxaurrondoa dut maisu. Lasai sentitzen dut, konfiantzaz, bere prozesuan, ziklo berria hasten. Plan eta ohitura berriak hartu ditut apirilean, sasoitu naiz, bizitzan proiektu berriei heltzeko konfiantzaz, indarrez, sormen eta... [+]
Ohe beroan edo hotzean egiten da hobeto lo? Nik zalantzarik ez daukat: hotzean. Landare jaioberriek bero punttu bat nahiago dute, ordea. Udaberriko ekinozio garai hau aproposa da udako eta udazkeneko mokadu goxoak emango dizkiguten landareen haziak ereiteko.
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Itsasoan badira landareen itxura izan arren animalia harrapari diren izaki eder batzuk: anemonak. Kantauri itsasoan hainbat anemona espezie ditugun arren, bada bat, guztien artean bereziki erraz atzemateko aukera eskaintzen diguna: itsas-tomatea.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Sare sozialen kontra hitz egitea ondo dago, beno, nire inguruan ondo ikusia bezala dago sare sozialek dakartzaten kalteez eta txarkeriez aritzea; progre gelditzen da bat horrela jardunda, baina gaur alde hitz egin nahi dut. Ez ni optimista digitala nauzuelako, baizik eta sare... [+]
Bada Borda bat ilargian. Bai, bai, Borda izeneko krater bat badu ilargiak; talka krater edo astroblema bat da, ilargiaren ageriko aldean dago eta bere koordenadak 25º12’S 46º31’E dira; inguruan 11 krater satelite ditu. Akizen jaiotako Jean Charles Borda de... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ugaztunei eskainitako azken artikuluaren amaierako hitzak hurrengo animalia aurkezteko aitzakia paregabea dira. Bertan esaten genuen muturluzeak erreka “garbi eta txukunak” behar dituela, kutsadurarik gabeak baina elementu natural anitzekin. Animalia txiki horren... [+]
Mila milioika mintzo dira agintariak. CO2 isurketak konpentsatzeko neurri eraginkor gisa aurkeztuta, zuhaitz landaketei buruzko zifra alimaleak entzuten dira azken urteetan. Trantsiziorako bide interesgarria izan zitekeen, orain arteko oihanak zainduta eta bioaniztasuna... [+]
Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko oihaneko liken eta goroldioetan. Ikerketan ondorioztatu dute kutsatzaile horietako batzuk inguruko hiriguneetatik iristen direla, beste batzuk nekazaritzan egiten diren erreketetatik, eta, azkenik, beste batzuk duela zenbait... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Antxoa, bokarta edo albokartia, gure arrain komertzialen artean txikiena, euskal kostaldera hurbildu da.
Magnoliak eleganteak dira. Dotoreak. Anddereak. Pontxoak. Apainak. Pimentak. Gurbilak. Ponposak, ponpoxearrenak. Ortiroak. Ia-ia fazazkoak, kriket eta kraket. Ez naiz harritzen, beren loraldien azpian lurrarekin urtzerainoko handitasunaren menpeko sentitzen naiz urtero.
Gaur abiatu da Bizi Baratzea Orrian kide egiteko kanpaina. Urtaro bakoitzean kaleratuko den aldizkari berezi honek Lurrari buruzko jakintza praktikoa eta gaurkotasuneko gaiak jorratuko ditu, formato oso berezian: poster handi bat izango du ardatz eta tolestu ahala beste... [+]