Mentres escoitamos a Afganistán, desde a cadeira de brazos da nosa casa estamos a quedarnos pampos ante as imaxes que nos botan de esmorga. Os talibán unha vez máis? Como é posible que regrese axiña que ao poder e, ademais, que o exército afgán, que Estados Unidos proporcionou e preparado, non se enfrontou en absoluto?

As explicacións de Joe Biden son igualmente terribles para xustificar, segundo o Exército estadounidense, o regreso a casa improvisado: “As tropas estadounidenses non debían participar nunha guerra na que as forzas afgás non querían loitar”, “a nosa intención non era construír unha nación democrática, senón loitar contra o terrorismo”.

É certo que o EBB entrou en Afganistán coa intención de destruír as bases de Al Qaeda e outras organizacións terroristas. Con todo, o EBB e o resto dos exércitos occidentais que con el incorporáronse, a ONG, etc., non permaneceron de brazos cruzados nos últimos vinte anos. De feito, son moitos os cambios que experimentaron as forzas estadounidenses invasoras e os novos mandatarios afgáns ao entrar en Afganistán e espiar aos talibán, sobre todo en comparación co réxime de terror imposto polo talibán. Si, melloras, á marxe da corrupción xeneralizada das novas autoridades afgás e da opiogia, sobre todo no que se refire á situación das mulleres.

Responderannos que os mandatarios afgáns impostos polos estadounidenses eran tan miserables como covardes, que non había verdadeiro exército afgán, porque a maioría das doazóns desviáronse até os petos de non sei con quen, que non había verdadeiras intencións ou desexos por parte dos afgáns para combater aos talibán, fundamentalmente porque estaban en contra da maioría das innovacións promovidas polas potencias occidentais pola súa relixión e os seus costumes. Contarannos sobre a geoestrategia quen sabe que escusa China e Rusia.

Con todo, non nos lembra suficientemente o sucedido en Afganistán durante os últimos vinte anos en España hai tres séculos, que tan pouco despois da caída da Grande Armée de Napoleón, o corrupto Borbón (velaquí un pleonasmo), como o reaccionario Ancien Régime, un oscuridor, ocorreu o mesmo?

Quen sabe, pero, vendo a Afganistán desde a cadeira de brazos da súa casa, como non caer na tentación de facer semellantes comparacións, é dicir, que o novo imperio que quixo modernizar, ou polo menos estabilizar, cedeu, como na España do século XIX, en Afganistán, dalgunha maneira, aínda que sexa pola forza, non puido resistir a crúa realidade. Por tanto, como non sospeitar que todo estaba decidido de antemán, sobre todo despois de que Donald Trump soubese que estivera negociando cos talibán na capital de Katar? Como non sospeitarse de que a vitoria talibán foi tan rápida e inesperada debido á rendición dos estadounidenses por calquera acordo potencial ou presunto entre os dous inimigos. Como non sospeitarse que, á fin e ao cabo, converteuse nun fracaso absoluto do EBB; si, como moitos trouxeron a colación a Vietnam nos últimos días?

Desgraciadamente, non creo que sexan os únicos que se renderon, nin os EEUU nin todos os demais pobos que foron con eles a Afganistán. Eu creo que todos os que estamos convencidos de que os dereitos humanos son universais cedemos inevitablemente, aínda que sexa de forma indirecta. Adiviñamos, quizá por enésima vez, que nun mundo goblalizado a economía é o único que realmente é goblal. Moito peor cando a principal economía realmente rendible é a da negra, como, por suposto, a industria do opio en Afganistán, contrátalas de elaboración propia ou todo tipo de fraudes. Con todo, os dereitos humanos universais son os que parecen non ser prioritarios para ningunha potencia a nivel internacional. Por iso tamén estamos dispostos a ceder ante o destino negro e negro das mulleres de Afganistán, porque sabemos que non existe unha verdadeira globalización se non é a do capital, senón todo o demais son circunstancias locais ou excepcións. Noutras palabras, cedemos á Idade Media nun país distinto ao noso, aceptando recortes de liberdades que nunca e en ningún caso aceptariamos no noso pobo. Por tanto, estamos dispostos, e sempre en obediencia á crúa realidade, a ceder ante todas as inxustizas que vemos ou sentimos a través das nosas pantallas, dános igual que en Afganistán, no que se corresponden os dereitos fundamentais das mulleres, ou no resto dos países islámicos que teñen como fonte principal a lei Xaria. Si, cedemos á nosa ambición de universalidade, quizais tamén pola desesperación de aceptar que o islam e a democracia son unitarios de feito. Cedemos a que a volta á Idade Media destes pobos non poña en cuestión a nosa forma de vida, xa sexa por nacer alí como unha traxedia que lles sobra a outros, ou porque, quizais, merecen a pena por manter baixo control as súas relixións e costumes opresoras, talvez por non pór en perigo a verdadeira esencia da globalización: a paz imprescindible para facer negocios, o único pax romana do noso tempo.

Así as cousas, como non decidir que somos simples hipócritas, eses simples cidadáns de boa fe que se axitan ante todas as monstruosidades dos talibán afgáns, os que están a clamar que algo hai que facer, sobre todo en defensa dos dereitos mínimos das mulleres, cando falamos da Copa do Mundo de 2022 que organizará un estado islámico como Qatar o ano que vén? Por que? Porque Qatar é un país que tamén considera ás mulleres como cidadás de segunda categoría e que financiou nos últimos anos aos talibán, xunto con outros pobos da zona, por suposto. Pero, claro, sabemos que todo o que ten que ver co negocio do fútbol é demasiado gordo. Non hai que esquecer que o Mundial tamén está organizado para velo desde a cadeira de brazos.