Morte de soños e resurrección de utopías
Chegou o verán pasado e o inverno. Así o sentimos moitos estes días, xa que coa chegada de novembro o problema está a volverse xigante. Gabriel Aresti anunciou a chegada do cru inverno, e hoxe caéullenos sobre a cabeza neste presente de chumbo, a sentenza do profeta bilbaíno de poetas.
O gran xornalismo parece ser unha tarefa de presentación da realidade espida ante os ollos da cidadanía, e é en si mesmo onde o mestre de xornalistas José Mari Pastor practica o oficio. Hai pouco ofreceunos un artigo no cemiterio dos soños en Berria. “Onde está o soño da Euskal Herria liberada e socialista?”, preguntábanos a véspera do día dos mortos, na época de visitar os cemiterios, anunciando na mesma pregunta unha resposta implícita.
A pregunta tamén se pode expor dunha maneira máis ampla: onde está Euskal Herria? É un soño morto ou unha utopía pendente?
Euskal Herria, “pobo querido e imposible”, dicía Gandiaga. O que pasa é que toda a xeración tentouno coa lema “A impotencia feita con esforzo” e naquel buraco negro no que o pobo castigado estaba case borrado, deseñou un proxecto nacional completo.Gabriel Aresti formaba parte desa xeración, pero xunto a el, de forma destacada, Joxe Azurmendi ou Koldo Mitxelena ou Txillardegi. Ética para unha nación restaurada desde hai pouco
"Temos a utopía dunha organización política democrática en Euskal Herria, ante os ollos de todos, pero necesitamos uns construtores de casa decentes e un material de construción axeitado"
achegou o social e a estética liberada moderada; Joxe Azurmendi, pola súa banda, as profundas bases filosóficas e teórico-políticas do Centro Vasco; Mitxelena a arquitectura da lingua que é o solar do propio sistema cultural. Primeiro intento serio de Txillardegi de entrelazar e traer á pragmática todos os apartados anteriores.
A organización nacional democrática de Euskal Herria, ou o seu deseño definido, púxose ante os ollos de todos. Non había dúbida, entón, sobre o deseño xeral da casa. O propio Joxe Azurmendi explicounos claramente o que estaban a facer Aresti e el: “Un camiño vasco cara ao socialismo era entón o noso soño”.
Así que aí estaba o deseño claro. Que pasou despois?Os arquitectos non fallaron, pero os construtores si. Por unha banda, porque interpretaron mal os planos: cando queres construír unha nación propia non podes tentar construíla baixo outra mega nación e, ademais, cando aceptas ser inquilino dentro da casa dos demais, finxe ser o dono. Doutra banda, como sucedía na coñecida Animal farm de Orwell, porque terminas de vivir na granxa dos maiores, de adoptar formas e semellanzas; pasas máis tempo no cortello dos maiores, “parlamentando” e pactando sobre os problemas que hai, que traballando os hortos de aquí.
Acordeime desa parábola orwelliar cando, no debate daquel congreso de Madrid, ouvinlle en directo a Pablo Iglesias: “Todos vós sabedes que eu son republicano, pero agora que son vicepresidente deste goberno, debo esixir respecto á monarquía”. Isto resume toda a parábola.
A utopía da organización política democrática Euskal Herria está aí, ante os ollos de todos, pero necesitamos construtores fiucegos e material de construción axeitado. Neste momento non trazamos aínda un plan estratéxico concreto para esta obra, non queremos recoñecer que o solar da casa é o eúscaro; non unimos as dimensións da construción coa dimensión total de Euskal Herria; non definimos os prazos de construción. Fáltannos ferramentas imprescindibles (rede propia, universidade autónoma…). Aínda estamos así. Non somos tan bos de verdade.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Non é tarefa fácil definir o que traerá o novo mandato de Estados Unidos no ámbito económico. O eixo da nova estratexia económica será a peculiar unión entre o liberalismo e o proteccionismo para o sector exterior. A pesar do que ocorreu en Estados Unidos de forma... [+]
A evolución que tomou Internet nos últimos 15 anos, unido ao seu modelo tecnolóxico e de negocio, fainos pensar que é unha ferramenta para incrementar os peores aspectos da humanidade. En todo o mundo creáronse axentes que non están satisfeitos con esta idea. Traballan... [+]
Os últimos anos saio pouco. Díxeno moitas veces, seino, pero polo si ou polo non. Hoxe asistín a unha sesión de bertsos. “Deséxolle moito”. Si, por iso avisei que saio pouco, supoño que vostedes asisten a moitos actos culturais, e que teñen máis que comparar. Pero... [+]
En 2006, Baltasar Garzón, entón xuíz estrela, sufriu unha especie de revelación e redactou unha práctica que garantía os dereitos dos detidos por terrorismo. O mesmo xuíz viu pasar pola súa sala a centenares de detidos incomunicados, moitos deles con evidentes signos de... [+]
Son un dos máis bonitos recordos que teño no corazón. Naquela época estaba a facer Filoloxía Vasca e fomos a unha sociedade de Arbizu a un concerto de Ruper Ordorika. Alí estaban Rikardo Arregi Diaz de Heredia e Juanjo Olasagarre. Non me atrevín a dicirlle a Arregi que... [+]
Recentemente, ante a pregunta sobre en que consistía a emerxencia climática, un científico deu a excelente resposta: “Mire, a emerxencia climática é esta, cada vez ves no teu móbil máis vídeos relacionados con fenómenos meteorolóxicos extremos, e cando te dás conta,... [+]
Dise que Simone de Beauvoir escribiu que o opresor non sería tan forte si non tivese cómplice nas liñas do oprimido. A min paréceme moi normal... Que queredes? Cando estás pisado, tamén é comprensible que queiras mellorar a túa condición, e para iso é moi útil ofrecer... [+]
O 25 de novembro, Día Internacional contra a Violencia Machista, a Secretaría Feminista do sindicato Steilas publicou un cartel: O noso corpo é un campo de batalla, e todos os centros educativos de Hego Euskal Herria recibírono. Queremos denunciar a violencia que sofren as... [+]
Vivimos nun contexto no que os discursos de odio antifeministas e racistas a nivel mundial están a aumentar gravemente. As narrativas de extrema dereita insérense en todo o mundo tanto polas
redes sociais como polas axendas políticas. O racismo e o antifeminismo... [+]
Moitas veces, despois de mirar as brumas desde a miña casa, ocorreume non coller paraugas, aínda que saiba que vou acabar de empapar. Por que será? Talvez non lle apetece coller o paraugas? Quizá coa esperanza de que non me molle? A pesar de todo, a conclusión foi sempre a... [+]
Recordo que con 16 anos, a Ertzaintza identificoume por primeira vez nunha concentración a favor do eúscaro ante os xulgados de Bergara. Criamos que en Euskal Herria era lexítimo o clamor pola euskaldunización dos tribunais, pero tamén entón faltaría algún permiso,... [+]
O desastre provocado pola pinga fría en Valencia deixounos imaxes dramáticas, tanto polas consecuencias inmediatas que tivo, como porque nos adiantou o futuro que nos espera: que este tipo de fenómenos climáticos extremos van ser cada vez máis numerosos e graves. Isto... [+]
A actualización do Plan Enerxético de Navarra pasa desapercibida. O Goberno de Navarra fíxoo público e, finalizado o prazo de presentación de alegacións, ningún responsable do Goberno explicounos en que consisten as súas propostas á cidadanía.
Na lectura da... [+]
Desde a desaparición da Unión Soviética, a rusofobia foi crecendo. O concepto de seguridade do Consello de Seguridade da ONU de 2002 é moi claro e indica que a seguridade e estabilidade do planeta deben depender dos Estados que non teñen intención de desafiar a Estados... [+]