Colectiva XXK Creastes un grupo chamado feminismos, pensamento e acción.

Amaia Perez de Orozco (A.P. ): Si, pero non somos un colectivo militante, nin unha organización política. Foi unha especie de aventura. Formámolo tres amigos, entre eles Silvia e Biok. Creámolo coa intención de vivir dalgún sitio, de ser escravo do salario, pero da maneira máis coherente posible. Antes seguimos facendo o que cada un de nós facía pola súa conta, pero xuntos. Este sistema obríganos moitas veces a traballar en soidade, e temos claro que, na forma que eliximos, será máis fácil e bonito. De todos os xeitos, hai pouco máis dun ano que iniciamos este camiño.

Silvia Piris Lekuona (S.P. ): Desde o feminismo facemos propostas alternativas, sempre no sentido máis amplo da palabra. Cremos que os Feminismos hoxe en día son imprescindibles para imaxinar outro mundo. Con todo, o feminismo ten que traballar conxuntamente con axentes que traballan na soberanía alimentaria ou na ecoloxía, por exemplo, queremos contaxiarnos deles. Definimos cinco liñas de traballo, algunhas relacionadas coa teoría e outras coa práctica. De feito, queremos investigar para a transformación e para iso é imprescindible ir coa práctica da teoría.Doutra banda, tamén realizamos sesións de formación, pero non entendemos a formación nunha dirección única, senón que o obxectivo é aprender dos coñecementos de todos. Por último, tamén ofrecemos unha forma de apoio ou asesoramento aos colectivos. Cremos que o reto dos colectivos de esquerdas, transformadoras e feministas é facer as cousas doutra maneira hoxe en día; a nosa tarefa é saír das dinámicas de produción e das dinámicas patriarcais.

E como facelo desde o día a día?

A.P. : O feminismo soubo sacar partido das vidas concretas. O binarismo constrúeo o sistema, a muller-home, o traballo-coidado… hai unhas estruturas que constrúen esa vida concreta. Con todo, estas vidas concretas teñen espazos para a manobra, para a oposición ou para a reconstrución do Status Quo. Déixanos construír unha axencia feminista que non quere dicir que sexas libre para facer calquera cousa. Por iso, cremos que a clave para o feminismo é tomar conciencia da diferenza entre a gran estrutura e a vida cotiá e utilizar este espazo de axencia desde o feminismo, colectivamente. Por iso cremos que hoxe en día non se permite vivir ben porque somos cómplices do sistema. Véndennos soños imposibles de facer realidade, e aínda que se cumpren, seguimos sen vivir ben, porque eses soños son deconstruentes. Aí sitúase toda a crítica ao consumismo. Ás mulleres, por exemplo, véndennos o consumo para vivir ben, o amor romántico e a maternidade.

S.P. : É un Continium. Unha trampa que nos quixeron vender. Dixéronnos que a macroeconomía é algo inaprensible e que nós deberiamos falar de cousas pequenas. Por iso temos que crear espazos para buscar conexións entre a macroeconomía e esas pequenas cousas, e non só en canto ao impacto, iso sábese tamén cando falamos das resistencias que se están enfrontando a eses impactos. Temos que analizar estes enlaces.

A.P.: Por pór un exemplo temos a división de traballo, aí hai unha estrutura. Para empezar, hai traballo remunerado e non remunerado, un chámase traballo e o outro non. Por iso, cando falamos das tarefas domésticas tamén estamos a falar da estrutura. Cando a maior carga de traballo no fogar recae sobre as mulleres non vale dicir que no seu caso o fai a muller porque así o acordaches, porque tes máis tempo ou por calquera outra cousa. Non é casualidade que se fagan mulleres, é parte da estrutura. O rexeitamento ou a resistencia é parte da súa axencia. Con todo, darasche conta de que a repartición de traballos sen equilibrio non se dá só na túa casa, senón en todo o sistema económico. E é que ese sistema económico necesita unha chea de traballo invisible para que o sistema se manteña. Se ninguén se fai cargo das tarefas de vixilancia, é imposible aplicar recortes nos servizos públicos, pola contra non se podería equilibrar esta macroeconomía.

Dise que hai unha crise de coidados. Exemplo diso son as loitas dos últimos tempos: pensionistas, 8 de marzo, traballadoras de residencias…

S.P. : Esta crise non é unha crise máis. Isto é unha crise sistémica, a reprodución da vida e o propio planeta están en crise. Segundo onde pomos o foco, somos conscientes de que neste mundo non hai sitio para todos e cada vez hai máis xente que se está quedando fóra deste modelo. Moita xente di que os tempos do fascismo están a chegar ou chegaron. Como consecuencia desta crise sistémica, as nosas vidas tampouco son tan estimulantes. Temos un nivel moi baixo de democracia e esa democracia non pode responder as necesidades da xente. Cremos que moitas das últimas mobilizacións responden a iso, como a do 8 de marzo.

A.P. : Estamos ante un momento crítico de loita. A xente vive mal e iso xera malestar. Até agora sempre nos venderon aquí que cada un pode conseguir o que quere. Fixéronnos crer que podemos ser profesionais exitosos, conxelar os nosos óvulos e, despois dunha traxectoria profesional exitosa, manter a nosa feminidade e ser nais. Por iso, non só non cabemos neste mundo, senón que non temos tempo de caber neste mundo. A xente deuse conta diso e iso creou malestar. Entón temos dúas opcións: si non cabemos todos deixamos a uns fose –iso é, por exemplo, a estratexia de Donnald Trump, do PP, de Bolsonaro ou de Salvini–, ou construímos un mundo onde cabemos todos.

Que importancia teñen os sindicatos á hora de construír vidas sostibles?

A.P. : Cremos que tamén se están producindo cambios no sindicalismo. O sindicalismo máis clásico non está a dar respostas de éxito; non nos move como nos move o feminismo. De feito, o feminismo está a ser unha das poucas persoas que hoxe en día están a atraer á xente e propondo algo novo. Por iso, creo que é necesaria esa mestura entre feminismo e sindicalismo. Aí temos, por exemplo, a borra dos traballadores das residencias de Bizkaia, das chamadas As Kellys, ou das mulleres dedicadas ás tarefas domésticas. Nesas loitas vese que somos escravos do salario neste sistema, pero loitamos por unha vida e por unha vida digna que non nos importa o salario bakarra.Bizitza. Neste ámbito, os que máis éxito están a ter no mundo do sindicalismo son os que están a inventar con ese discurso.

Din que somos escravos do salario, pero hoxe en día ter traballo non sácache de ser pobre.

A.P.: Este é o modelo norteamericano, o modelo americano e o europeo que antes sempre diferenciabamos. En Europa parecía que o traballo che ofrecía unha vida digna, hoxe en día todo iso está a cambiar.

En máis dunha ocasión mencionan a importancia de cambiar as preguntas.

S.P. : Como vivir vidas habitables? esa é a pregunta. Non todos nos sentaremos na praza do pobo a responder a esta pregunta, aínda que non sería mala idea, pero si cremos que deberiamos responder a esa pregunta, sempre desde vidas concretas. Creo que a pregunta que temos que facer non é que facer para que as mulleres entren no sistema que nos exclúe, porque nós non só queremos unha parte do pastel, nós queremos cambiar toda a receita do pastel.Temos que cambiar as preguntas e non nun marco filosófico, senón no pequeno terreo da vida: como me alimento? onde consumo? como xestiono os traballos de vixilancia? E todos aqueles que tentan dar novas respostas a estas preguntas, deberiamos polas en valor e continuar cos labores de enrejado.

A.P. : Tal e como di Silvia, creo que as preguntas que se fixeron até agora non foron neutras. Por pór un exemplo, si vostede vai a unha negociación colectiva no ámbito sindical e o seu único desexo é o aumento do salario, non cambia ningunha pregunta. Sería dicir o seguinte: Deixar de mirar o salario buxán e dar prioridade a outras cousas. Desta maneira, comezaremos a pensar que cousas máis necesitamos para vivir ben: conciliación, comedores, gardarías, xestión de tempos… Que podemos facer para vivir mellor? Para nós cambiar as preguntas é a clave para empezar a pensar nun mundo novo.