O presidente Bashar ao Assad permaneceu no poder 24 anos despois da toma de posesión. A guerra civil ha durado catorce anos en Siria, e once días despois da última ofensiva da coalición liderada pola Organización para a Liberación de Oriente (HTS), até a toma da capital de Damasco. Agora Ao Assad foi asilado en Rusia, tras a fuxida dos avións desde Siria, e os cidadáns celebraron a vitoria dos rebeldes. Pero a preocupación por como se vai a levar a cabo a transición de poder e, en xeral, polo que vai achegar o futuro.
O sucedido en Siria situounos a outro once países. Entre os grupos armados que derrubaron o poder do presidente turco, Ao-Assad, figura un dos protexidos de Turquía. Turquía é un dos países que votou en contra do Goberno sirio, como Arabia Saudita, Emiratos Árabes Unidos ou EEUU. Os seus aliados máis poderosos son Rusia e Irán, como se pode ler no artigo sobre a caída de Damasco.
HTS é a Organización para a Liberación de Oriente entre os grupos que loitaron contra Assad e que, ao parecer, están a tomar as rendas do país. Ademais do Exército Nacional Sirio (SNA), que conta co apoio de Turquía, tamén participaron grupos de menor envergadura no ataque. Esta "descentralización" foi unha das claves do proceso, segundo destacou o diario Público na súa edición dixital.
A ofensiva sorprendeu ao Goberno, cuxas forzas subordinadas rendéronse sen apenas resistencia, segundo informaron hoxe os medios de comunicación nun comunicado. E engadiron que Rusia e Irán apenas fixeron nada. Precisamente, o presidente electo de Estados Unidos, Donald Trump, afirmou que Rusia ten agora menos militares en Siria pola guerra de Ucraína. "A caída do réxime foi un acto de xustiza", dixo pola súa banda o aínda presidente, Joe Biden, quen engadiu que as forzas que tomaron o poder mirarán de cerca pola historia dalgunhas delas -citouse nos medios de comunicación-.
A sombra da o-Kaeda
A guerra civil siria, no contexto da primavera árabe, comezou en 2011, con centos de miles de mortos e millóns de persoas desprazadas no país cara atrás. Ao comezo da guerra, Alepo estivo baixo o control das forzas opositoras, dominado polo grupo yihadista e apoiado sobre todo por Turquía. Ao-Qaeda, a súa rama, a Fronte Ao Nusra –máis tarde HTS–, o Estado islámico, ou o SNA son as forzas que nestes anos triunfaron no noroeste de Siria, sobre todo na provincia de Idlib, incluso loitando entre elas.
O xefe do grupo armado de HTS, Abu Mohamed ao Julani, afirmou que "se abre unha historia nova" para toda Siria e o primeiro ministro, Mohammad Ghazi ao-Jali, mostrouse disposto a "colaborar coa xefatura que elixan os sirios" para pedir eleccións libres. Irán afirmou que o futuro de Siria téñeno que decidir os seus cidadáns, "sen mediacións devastadoras nin imposicións externas", engadiu o portavoz. E Iraq tamén. A Unión Europea considera prioritario garantir a seguridade en Siria -tras sinalar que a saída de Assad da Casa Branca é "positiva"-. Israel fíxose co control da ladeira siria do monte Hermón, na zona desmilitarizada. China dixo que ten esperanzas de que se aplique a "estabilidade" en Siria canto antes... Todo o mundo púxose de face a Siria.
Esperanza, tamén incerteza
En Damasco e outras cidades de Siria, miles de persoas saíron á rúa a celebrar o fin do goberno da o Assad. Ao berro de "Alá é grande", lemos en varios medios que os sirios celebraron "a liberdade" tras case catorce anos de conflito armado en Siria. Pero todos coinciden en que a alegría se mestura con "medos" polo que o futuro pode achegar nun " país destruído pola guerra, afundido na miseria e profundamente dividido".
O HTS asegurou que se trata dunha "transición pacífica", que non deixará a ninguén fose e que respectará ás minorías relixiosas, en especial aos alauís e cristiáns vinculados ao réxime.
Ataques contra os kurdos
Máis ou menos, o noroeste de Siria estivo en mans de Turquía e de varios grupos da oposición siria apoiados por este durante o últimos cinco ou seis anos, e o nordés foi dividido entre kurdos e o Goberno sirio. Estes dous últimos actores, en xeral, actuaron aliados durante a guerra civil contra o Estado islámico e outros grupos, aínda que en ocasións se enfrontaron entre si.
O liderado dos kurdos está liderado polas milicias kurdas YPG (Unidades de Protección do Pobo), que tiveron que lidar co Estado islámico (EI) e outros grupos de Al Qaeda, así como co Goberno turco. As milicias kurdas de YPG son aliadas do PPK e Turquía considéraas terroristas. Opúxose moito a eles nesta guerra. Ao mesmo tempo, YPG contou co apoio militar de EE.UU. cando este actuou contra o Estado islámico. Turquía pretende agora ocupar as terras que agora controla YPG, o que pode supor o desprazamento de centos de miles de kurdos en Turquía.
O domingo, rebeldes sirios apoiados por Turquía lanzaron un ataque contra os kurdos no norte de Siria, sen causar feridos. "As milicias turcas coñecidas como o Exército Libre Sirio tomaron o 80 % da cidade de Manbij, no oeste do Eufrates, que até agora estaba en mans dos kurdos", di Eitb.eus.
O final da República Árabe Siria causou unha gran sorpresa pola forma en que se produciu: rápida e case sen resistencia. Con todo, non é tan estraño si temos en conta que o país estaba destruído, empobrecido e trocado. Hai tempo que a maioría dos sirios non se preocupaba... [+]