Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Aguacatate e xenofobia

  • O aguacatate darao ben aquí? Nos últimos anos expuxéronme esta pregunta en infinidade de ocasións. Na miña casa contéstolles que a Árbore do Aguacate (Persea americana) vive moi ben e no peirao de Mutriku está alí unha magnífica árbore que dá exemplares desde hai moitos anos. Ao que vai a Asturias sempre lle recomendo que visite o xigantesco aguacatate que se atopa no atrio do Museo Etnográfico de Porrua, merece a pena pasar un intre baixo el tranquilo, polo menos para que o seu tamaño e o seu propio tamaño.

04 de setembro de 2023 - 06:03

Que paixón espertou o aguacate en nós? Para empezar somos innovadores, apaixonados. E estamos a asistir a unha xigantesca campaña de mercadotecnia a favor do aguacate nun trinta anos, perfecta para a saúde, fácil de preparar para comer e sobre todo moderna. Da mesma maneira, a creación dunha nova planta no gran óso dese gran que comemos é moi fácil, así o expliquei cada día na canle de Horto Vital de Telegram, que acabamos de crear: “Sacamos o óso que hai dentro do aguacate, limpámolo e á metade metémoslle uns escarvadentes. Suxeitando nun recipiente con estes escarvadentes no bordo, colócase auga até a metade da semente. Aparece a raíz para 3-4 semanas. Cando este alargouse uns 10 cm, plantarase nunha maceta no solo, a metade enterrada no aire e sosterase húmido. Pronto aparecerán talos e follas. Si mantense máis tempo na auga, a planta crearase alí. Plantar no solo a principios de primavera”. A existencia dunha nova planta non contigua na nosa horta prodúcenos unha transversalidade descendente e unha pequena risa de bordo labial. Tamén son os que non poden ver, sempre foron os que só admiten o de sempre, e o que vén de fóra, é o exterior. Aí tamén temos unha dose de aberración chauvinista, unha xenofobia vexetal.

Pois ben, un territorio no que a influencia do mar no País Vasco é notable é ideal para o cultivo do aguacate. Xa nun e outro se plantaron aguacatedias e tómolle unha traza con futuro prometedor. En casa tamén teremos os primeiros exemplares este ano.

Noutras moitas rexións que traballan da mesma maneira que o fai o ambiente, con este santo cambio climático están a bailar os quirios. O aguacate necesita moita auga e a temperatura demasiado alta afecto a todo o ciclo do gran: provoca tensión na planta, deterioración da árbore, frustración da polinización, caída de aletas fecundadas, etc. Dentro duns poucos anos teremos información local e entón poderase decidir si o aguacatate merece a pena ou non. E quizais, a pesar dos xenófobos, eliminaranse a vide e colocaranse aguacataderas; ou mangueiras (Mangifera indica) ou papayas (Carica papaya) ou…


Interésache pola canle: Landareak
Apirila, zikloaren hasiera

Udaberrian orain dela egun gutxi sartu gara eta intxaurrondoa dut maisu. Lasai sentitzen dut, konfiantzaz, bere prozesuan, ziklo berria hasten. Plan eta ohitura berriak hartu ditut apirilean, sasoitu naiz, bizitzan proiektu berriei heltzeko konfiantzaz, indarrez, sormen eta... [+]


2025-03-31 | Jakoba Errekondo
Ohea berotzearen teknika

Ohe beroan edo hotzean egiten da hobeto lo? Nik zalantzarik ez daukat: hotzean. Landare jaioberriek bero punttu bat nahiago dute, ordea. Udaberriko ekinozio garai hau aproposa da udako eta udazkeneko mokadu goxoak emango dizkiguten landareen haziak ereiteko.


2025-03-31 | Garazi Zabaleta
Errekauek
“Errekauek” eta “enkarguk” etxean jasotzeko proiektua Azpeitian eta Azkoitian

Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]


2025-03-31 | Nagore Zaldua
Udaberrian sakura loreak eta itsas-tomateak

Itsasoan badira landareen itxura izan arren animalia harrapari diren izaki eder batzuk: anemonak. Kantauri itsasoan hainbat anemona espezie ditugun arren, bada bat, guztien artean bereziki erraz atzemateko aukera eskaintzen diguna: itsas-tomatea.


Borrokak balio du: Israel Premier Tech, ez aurten, ez inoiz

Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]


Samariar baltsamoa

Sare sozialen kontra hitz egitea ondo dago, beno, nire inguruan ondo ikusia bezala dago sare sozialek dakartzaten kalteez eta txarkeriez aritzea; progre gelditzen da bat horrela jardunda, baina gaur alde hitz egin nahi dut. Ez ni optimista digitala nauzuelako, baizik eta sare... [+]


2025-03-24 | Jakoba Errekondo
Ilargiko borda, lurra eta ilintia

Bada Borda bat ilargian. Bai, bai, Borda izeneko krater bat badu ilargiak; talka krater edo astroblema bat da, ilargiaren ageriko aldean dago eta bere koordenadak 25º12’S 46º31’E dira; inguruan 11 krater satelite ditu. Akizen jaiotako Jean Charles Borda de... [+]


2025-03-24 | Garazi Zabaleta
Koloreko
Landareetatik eratorritako ile-koloratzaile natural eta ekologikoak

Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]


2025-03-24 | Irati Diez Virto
Lamia oinak bueltan dira

Ugaztunei eskainitako azken artikuluaren amaierako hitzak hurrengo animalia aurkezteko aitzakia paregabea dira. Bertan esaten genuen muturluzeak erreka “garbi eta txukunak” behar dituela, kutsadurarik gabeak baina elementu natural anitzekin. Animalia txiki horren... [+]


Zuhaitz landaketa: mozketa masiboak egin ahal izateko jukutria “berdea”

Mila milioika mintzo dira agintariak. CO2 isurketak konpentsatzeko neurri eraginkor gisa aurkeztuta, zuhaitz landaketei buruzko zifra alimaleak entzuten dira azken urteetan. Trantsiziorako bide interesgarria izan zitekeen, orain arteko oihanak zainduta eta bioaniztasuna... [+]


2025-03-19 | Elhuyar
Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko liken eta goroldioetan

Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko oihaneko liken eta goroldioetan. Ikerketan ondorioztatu dute kutsatzaile horietako batzuk inguruko hiriguneetatik iristen direla, beste batzuk nekazaritzan egiten diren erreketetatik, eta, azkenik, beste batzuk duela zenbait... [+]


2025-03-17 | Garazi Zabaleta
Giberri gazta
“Gaztetatik ditugu ahuntzak, honetatik bizitzeko apustua egin nahi dugu orain”

Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]


Kutixi edo mokadu, guztion ahotarako

Antxoa, bokarta edo albokartia, gure arrain komertzialen artean txikiena, euskal kostaldera hurbildu da.


2025-03-17 | Jakoba Errekondo
Magnolian kakalardoa polen-mamitan

Magnoliak eleganteak dira. Dotoreak. Anddereak. Pontxoak. Apainak. Pimentak. Gurbilak. Ponposak, ponpoxearrenak. Ortiroak. Ia-ia fazazkoak, kriket eta kraket. Ez naiz harritzen, beren loraldien azpian lurrarekin urtzerainoko handitasunaren menpeko sentitzen naiz urtero.


2025-03-10 | ARGIA
Badator Bizi Baratzea Orria, ARGIAren aldizkari berri eta berezia

Gaur abiatu da Bizi Baratzea Orrian kide egiteko kanpaina. Urtaro bakoitzean kaleratuko den aldizkari berezi honek Lurrari buruzko jakintza praktikoa eta gaurkotasuneko gaiak jorratuko ditu, formato oso berezian: poster handi bat izango du ardatz eta tolestu ahala beste... [+]


Eguneraketa berriak daude