Andatza-Ezkelu Bizirik! Organizado polo grupo, Aitor Sima ofrecerá unha charla o 2 de maio. Plazida Otaño terá lugar na sala da biblioteca a partir das 19:30. Andatza-Ezkeltzu Bizirik! abre esta charla sobre aves que podemos ver en Ezkeltzu! O grupo preparou unha exposición na que se exporán durante dúas semanas os efectos que tería a central eólica que a empresa privada quere implantar entre Zizurkil e Usurbil.

O sábado 13 de maio, pola mañá, o grupo organizou unha saída especial ao alto de Ezkelu, na que, coa axuda de expertos explicativos sobre aves, patrimonio histórico e plantas, realizarase un paseo circular de mañá, redondeado co xantar. Ás 9:30 Zizurkil Goiko Pedro Mari Otaño está na praza.

Chamamos á ave experta Aitor Leiza para preguntarnos pola súa conferencia:

Que afectan as aves os muíños de vento?

O País Vasco está situado nun punto estratéxico entre África e Europa do Norte: millóns de aves pasan cada ano por encima de Euskal Herria. Existen dous fluxos fortes, un mariño e outro terrestre. As aves migratorias viaxan a África para pasar o inverno: hai aves que pasan África no inverno até Madagascar e que no verán van a nidificar até o Ártico. As aves teñen pasos naturais, van pasar máis duns sitios que doutros. Pero teñen que atravesar Euskal Herria, si ou si, e poden pasar por calquera sitio. As migracións prodúcense sobre todo pola noite e pola noite non ven muíños de vento... Sempre nos acordamos das aves, pero, ademais das aves, tamén hai morcegos migratorios e teñen un problema similar ao das aves.

As persoas migrantes viven nas nosas montañas de tres maneiras: veñen pasar o inverno desde o Norte ás nosas costas e algunhas descenden até África, pero algúns exemplares quedan aquí pasando o inverno. Outras aves viven alí durante todo o ano, e outras veñen a cría desde África.

Doutra banda, hai depredadores. Os seus niños poden situarse en vales, a 200 metros ou un quilómetro por baixo da cima, pero as súas zonas de alimentación son os cumes. Comen ratas, ratos, serpes que se atopan nestes cumes. Moitas veces non chocan co primeiro muíño de vento, pero debido aos turbulentos ventos que producen os brazos do muíño de vento, chocan co seguinte muíño de vento.

Que aves e plantas que viven en Ezkeltzu chámanche a atención? Por que?

Descártelos depredadores son os máis afectados. Entre os depredadores atópase o milano vermello, no que se empezaron a nidificar e iso é novo, nin sequera o único exemplar que non existía hai dez anos.

Desde o punto de vista vexetal, debemos ter en conta que en Euskal Herria os bosques reais son moi escasos, xa que o bosque é un sistema moi complexo. Estes complexos sistemas destruíronse hai cen anos, quedan poucas hectáreas conservadas e inconexas. Ademais, a perda da agricultura supón a perda dos sebes de pradarías, mosaicos e marxes (sebes de matogueira e arbusto) que temos no monte. Xunto cos baserritarras desaparecerán estas estruturas. En Ezkeltzu, por exemplo, o cernícalo vermello é outro dos ecosistemas en declive para as aves.

Na lista de especies ameazadas do País Vasco hai varias plantas e aves. No caso destas especies ameazadas, a lei esixe un estudo para determinar que facer para non perdelas e como se debe xestionar este medio. Quizá para poder levar a cabo estes proxectos non se elaboraron intencionadamente os plans de xestión de cada unha destas especies, xa que se se fixesen plans de xestión quizais non se poderían levar a cabo algunhas destas actuacións. Corresponde ao Goberno Vasco a designación das especies ameazadas, pero corresponde ás Deputacións elaborar o plan de xestión de cada unha destas especies. E entre os animais e plantas ameazadas na lista do Goberno, moi poucos teñen redactado o plan de xestión. Ademais, non se trata só de redactar o plan, senón que hai que revisalos no prazo de varios anos e non faise.

“Pois a min que me importa que haxa ou non un paxaro así” di moitos cidadáns no bar. Que lles dirías?

Sabemos que efecto ten este bicho en perigo de extinción sobre as plantas? Por exemplo, vémolo claro coas abellas: as abellas están a desaparecer e se as abellas desaparecen perderase a polinización e non teremos tantos froitos. Se non sabemos que pode causar un bicho, non deberiamos deixalo perder, sabendo que está en perigo.

Pénsese na situación na que nos atopamos coas aves: cando morre un animal, o gandeiro está obrigado a retiralo do monte. Por que? De forma natural, entre as aves acudirían primeiro os da familia dos corvos, as micas, as partes brandas da carne. E co alboroto que sacarán eles, o alimoche branco virá comer partes brandas. Os voitres verán esta festa das aves e eles virán comer carne entre ósos. E para terminar o ciclo, a comida do óso será abundante. En lugar de empuxar todo isto, os humanos imos co camión a recoller o animal morto e ao mesmo tempo creamos comedeiros para que as aves coman.

O quebrantahuesos, que come ósos, pronto o teremos nas nosas montañas. Situado na cima da cadea trófica, é o único que se desenvolveu para picar e comer os ósos. En Aralar hai un trío, en Urbasa outra parella... e ás veces ven noutras montañas.