O Departamento de Estados Unidos ha desclasificado dous informes recibidos por Nixon antes do golpe de estado en Chile, tras a presión dos demócratas. Trátase dos documentos do 8 e 11 de setembro de 1973, anteriores ao golpe de estado que derrubou ao presidente Salvador Allende.
Nos informes infórmase a Nixon do estado de varias nacións, entre elas Chile. Recóllense os movementos do Exército chileno, a resistencia dos grupos que conformaban Unidade Popular e a posibilidade dun golpe de estado militar.
No informe do 8 de setembro explícase que “pode producirse un golpe militar”, acusado pola Mariña chilena. Aínda que Mariña solicitaba o apoio do Exército e as Forzas Aéreas, non se organizou un golpe entre os tres servizos. Os oficiais da mariña tamén din que hai indicios de que están a traballar cos paramilitares da dereita. No informe Allende di que “a única solución é política”.
No informe do 11 de setembro, pola súa banda, céntrase no plan do golpe de estado de Mariña, agora co apoio do Exército e as Forzas Aéreas. Tamén se mencionou que “os socialistas, os comunistas e os extremistas de esquerda non van retroceder”.
O golpe de estado patrocinado por Nixon e a CIA produciuse o día do último informe. Finalmente, Allende suicidouse e estableceuse a ditadura de Pinochet até 1990. Durante a ditadura, como recoñeceu a CIA, houbo “ataques sistemáticos contra os dereitos humanos”. Foi detido en 1998, pero morreu antes de ser xulgado en 2006.
Halaxe zioten Txileko Ramona Parra brigadako (BRP) kideek 1970eko hamarkadan. Pintura arma eta kalea mihise hartuta, muralgintzan lan eder bezain oparoa egin dute azken lau hamarkadetan, baita Pinocheten diktadura odoltsuaren garaietan ere.
Irailak hamaika izan ditu gaur, egun berezia Txilen. Gaur Pinochetek Txilen estatu kolpea eman zuenetik 41 urte iragan dira. Salvador Allende erail zuten orduan, eta harekin batera herria eraikiz zihoan amets ugari lurperatu zituzten.
Augusto Pinochetek Txilen egindako estatu kolpetik 40 urte beteko dira irailaren 11n. Gasteizko gaztetxean ekitaldi desberdinak antolatu ditu Askapenak 40. urteurrenerako.