O acordo asinado o pasado día 3 abre novos parámetros á convocatoria da Cota de Navarra. O estado español reclama á Comunidade foral case 700 millóns de euros, mentres que os estudos técnicos realizados polo Goberno de Navarra conclúen que a achega a pagar é de 600 millóns de euros. Unha simple comparación pon de manifesto a necesidade de revisar devandito cálculo. En demografía e en PIB a CAV é 3,3 veces superior a Navarra, mentres que no ámbito competencial as dúas comunidades están tamén parecidas. Por tanto, a achega a realizar debería estar ao redor dos 300 millóns de euros. É dicir, que se prepare para negociar o cuarteto navarro.

Coa presenza dos gobernos do réxime (UPN-PSN), a insatisfacción económica do centralismo fixo que Madrid sufrise demasiadas cesións. En Navarra tivemos gobernos que foron moi duros coa cidadanía, pero ante Madrid estiveron moi submisos e moi submisos. Non se pode pór en dúbida que os independentistas son os mellores defensores da autonomía, porque ven que a simple autonomía non é suficiente. Ao mesmo tempo, quen se chaman autonomistas son os que defenden peor a autonomía, xa que na maioría dos casos son franquías do centralismo. Deste xeito, Alfonso Alonso, Yolanda Barcina e compañía son os peores defensores da autonomía vasca e navarra.

Á vista do acordo entre o pp e o PNV, ocórresenos si moitos cidadáns e militantes jeltzales non van estar arrepentidos, como lles sucedeu cando fai 20 anos apoiaron a investidura de Aznar.

A segunda reflexión céntrase no contido das 36 seccións ou iniciativas do acordo asinado entre Rajoy e Ortuzar. O que máis se ve e sorprende é que non se recollen as principais preocupacións da sociedade vasca: 1) Paz e convivencia 2) Dereito a decidir e reforma do Estatuto 3) Políticas sociais. A maioría destes 36 “logros” do Convenio son moi concretos e só son compensacións de carácter económico. Os únicos que se desmarcan desta natureza son os dous ou tres primeiros puntos: o acordo fiscal, a E vasca e o prezo da electricidade de alta tensión.

Con todo, o apoio aos orzamentos do Estado español é un agasallo político de primeira orde para Rajoy e para o pp. O que Euskal Herria debería facer é dar un impulso ao tres grandes preocupacións que ten a sociedade vasca: A paz, o dereito a decidir e as políticas sociais e económicas. Do mesmo xeito que hai anos Aznar, Rajoy recibiu un cheque de carácter político no que pagou unha contraprestación de carácter económico que non lle afecta.

Os artesáns da paz mostraron a Euskal Herria e á comunidade internacional algunhas das prácticas que tamén se analizarán no futuro. Tamén se analizará o carácter unilateral da decisión de ETA de deixar o procedemento armado en 2011. Namentres, está a rirse da cegueira do Goberno de Rajoy para sacar réditos políticos da violencia. Non ten sentido que non se solicitou un acordo de carácter político neste ámbito.

Doutra banda, o dereito a decidir é condición indispensable para que as comunidades autónomas de orixe foral, é dicir, a CAV e a Comunidade Foral de Navarra, poidan ter un vínculo político constitucional razoable e poder defendelas. Sen dereito a decidir non hai bilateralidad. A relación bilateral que tantas veces se cita ten sentido si recoñécese o dereito a decidir. O que non ten dereito a decidir non pode chegar a un acordo.

Con todo, é necesario que se mostre que o dereito a decidir é algo que pertence á sociedade e ás institucións que a representan e que non se pode fragmentar. É dicir, non é unha cuestión de partidos. Cando o PNV negociaba con Zapatero as competencias mentres Patxi López estaba na Lehendakaritza, os jeltzales daban a peor imaxe do dereito a decidir. A cota ou a achega ao Estado é algo que hai que discutir nas institucións, á marxe do debate dos orzamentos e da suma de todas as forzas posibles. E é desexable que esa negociación a leven a cabo conxuntamente a CAV e Navarra.

O pacto PNV-PP supuxo un golpe para Cataluña, pero non foi suficiente. O PNV chegou a un acordo co Goberno de España cando o Estado fai o camiño da liberdade e por iso persegue aos seus representantes institucionais. Incomprensible.

Aínda que son Leis Orgánicas, o Estatuto de Gernika e o Amejoramiento de Navarra non se cumpriron nos 37 anos de vixencia. Ademais, hai moito tempo que os vellos quedaron alí. Isto ponse de manifesto ao constatar que o financiamento non estivo definida até o acordo do pasado día 3.

Estas dúas leis son anteriores á entrada na Unión Europea e isto afecto, ben porque se tiveron que modificar algunhas normas de carácter estatutario e foral, ben porque se suspenderon. Isto mostra que quedaron obsoletos. Por todo iso, para os independentistas, a reforma dos réximes de autonomía quedará curta se non se lles recoñece o dereito a decidir e non participan as forzas independentistas. Se non se recolle o dereito a decidir, se non se recolle a base da relación bilateral, non haberá dignidade política.

Patxi Zabaleta, Rebeka Ubera (Aralar)