A verdade é que, neste sentido, este sábado sucedeu algo histórico –no sentido real da palabra–, porque nesta manifestación estivo por primeira vez a representación dun partido no Goberno de España. A lema da manifestación foi “agora os presos”, pero tendo en conta as peticións dos representantes sociais, tamén podería ser “agora o Goberno de España”.

Josetxo Arrieta, de Elkarrekin Podemos, falou en nome da coalición de esquerdas nunha rolda de prensa previa ao comezo da manifestación no Hotel Silken: “Nós estamos aquí desde a perspectiva dos dereitos humanos”, subliñou. Precisou que se está vulnerando os dereitos dos presos e que hai que acabar con esta situación. Tamén pediu aos presos que recoñezan o dano causado e que tamén se recoñeza que a violencia de ETA foi inxusta”. Díxoo o representante do partido, que ten cinco ministros no Goberno de España. En que pode axudar iso a que dunha vez por todas déanse pasos significativos no ámbito dos dereitos dos presos? Despois de tantas voltas ao mundo en todas as manifestacións e viaxes aos cárceres, o pesimismo imponse tiernamente a calquera outro sentimento... pero o que está “condenado á esperanza”, ten que deixar unha físgoa ao optimismo.

O coordinador de EH Bildu, Arnaldo Otegi, o secretario xeral dELA, Mitxel Lakuntza, a secretaria xeral de LAB, Garbiñe Aranburu, a representante de Steilas Ana Pérez, a parlamentaria de ERC Nuria Picas, o parlamentario de JxCat Eduardo Pujol e o deputado da Cup Albert Botran tamén realizaron declaracións. Matices e matices, as palabras de todos foron moi parecidas, mostrando solidariedade aos presos e os seus familiares e esixindo ao Goberno español que dunha vez por todas dea pasos.

A manifestación, avalada por unha ampla representación da sociedade vasca, contou, como nos últimos anos, co apoio de CCOO e UXT. En realidade, no que se refire ás delegacións, é máis fácil dicir quen non apoiaron: PNV, PSOE, Forzas de Suma de Navarra e Vox.

Rosa Rodero e Asun Lasa

A manifestación partiu ás 17:20 horas dA Casa, e toda a rúa Autonomía xa estaba chea de xente. Os aplausos foron constantes a medida que avanzou o xefe da manifestación, que se manifestou en Bilbao. Na pancarta participaron representantes de ETXERAT e Sare, e no centro atopábanse Rosa Rodero, esposa do ertzaina asasinado por ETA Joseba Goikoetxea, e Asun Lasa, irmá de Josean Lasa asasinado polos GAL. A pancarta tivo que abrir a rúa entre aplausos e "Euskal Presoak Euskal Herrira". Xa se converteu en costume, sobre todo cando hai moita xente, pero a maioría da xente xa non está detrás da cabeza da manifestación; nA Casa hai uns miles, pero a maioría da xente fai unha manifestación antes da pancarta, tomando case toda a estrada e a beirarrúa até o Concello. O bo tempo sempre acompaña e desde primeira hora da mañá houbo unha gran afluencia de xente, especialmente na Zona vella de Bilbao. Sen entrar en relatos concretos, está claro que decenas de miles de persoas participaron na manifestación, segundo Gara, que contou con máis de 70.000 persoas. En Baiona, segundo informou a organización, o número de vítimas ascende a 10.000.

A duras penas, a cabeza chegou a Zabalburu, onde representantes da Rede expresáronse para respectar os dereitos dos presos vascos, para achegar aos presos de Euskal Herria, para favorecer os cambios de grao, tanto polos dereitos humanos como polo proceso de convivencia na sociedade vasca. E de novo chamamento ao Goberno de España: agora é o momento, “si non agora, cando será? ", concluíu Joseba Azkarraga.

O grupo Gaita tomou a cabeza en Zabalburu, despedindo con forza as “primeiras notas dunha marcha” de Mikel Laboa. A pesar das pancartas, achegábase unha delegación de Madrid que dicía: “Madrid está co País Vasco”, gritaban en castelán. Sabemos que non é certo, pero como aprecian as xentes esa solidariedade tan valente! A marcha é un magnífico escaparate e varios colectivos utilizan o percorrido para mostrar as súas reivindicacións, entre eles, delegacións dos mesmos grupos marroquís que mostraron fotografías dos seus presos e presas. As furgonetas de Mirentxin estaban no centro de Furtado Amezaga: Clairveaux 945 quilómetros, Almería 1040... e por encima dos vehículos despregaron unha pancarta xigante anunciando que en agosto deste ano, saltando da estrada ao mar, sairán de Baiona a Bilbao.

A manifestación finalizou no Concello de Bilbao cun manifesto lido por Rosa Rodero e Asun Lasa en castelán e en eúscaro: aplaudindo o novo tempo, trasladaron unha mensaxe á multitude de dereitos humanos e de convivencia que queren deixar aos seus fillos e fillas unha situación mellor que a que eles tiveron. Aos poucos, subliñaron que a sociedade vasca avanza nos procesos de reconciliación e empatía, pero non é suficiente, e fixeron un chamamento ao Goberno de España para que dea pasos nese sentido. Trouxeron á conferencia a situación dos presos enfermos e mencionaron a Anxo Ochoa de Eribe, falecido o ano pasado, que morreu catro meses despois de ser posto en liberdade, cando moito antes tiña que estar na rúa.

Vixencia anual

Nada máis acabar puxémonos a escribir a crónica e subimos por Furtado Amezaga contra a manifestación. A piques de chegar a Zabalburu atopámonos cos últimos manifestantes, no cruzamento da rúa Euskalduna. Unha vez finalizado o acto central, miles de persoas seguían baixando polas rúas da cidade para concentrarse no Concello.

Máis de 700 presos vascos pasaron polos cárceres dos estados español e francés nalgún momento no que se escoitaron 565 latexados e hoxe en día 250 soños de liberdade concéntranse noutras celas. A manifestación de Bilbao terminou coa protesta dos manifestantes. Un máis, a ver si é o último, unha vez máis, a ver si o ano que vén non nos vemos aquí... o que se repite unha e outra vez entre a xente que se atopa aquí cada ano. Ou, entre outras cousas, como se ouve ás veces, “para que serve esta procesión anual? ". Non vou engadir a crónica, pero hoxe polo menos eu quedeime coas palabras do portavoz de ETXERAT, Urtzi Errazkin, aos medios de comunicación. Sinalou que este fin de semana é o único que non fai visitas, “pero desde hoxe tomamos a forza que necesitamos para todo o ano”.

Como nos últimos anos, tras a masiva mobilización convocada por Sare, o Movemento Prol Amnistía e Contra a Represión manifestouse na Zona vella de Bilbao baixo a lema "Loitar é lexítimo. Amnistía total".

"Loitar é lexítimo. Baixo a lema "Amnistía total", a manifestación convocada polo Movemento Prol Amnistía e Contra a Represión partiu da praza dos Irmáns Etxebarrieta de Bilbao #U1Bilbao pic.twitter.com/M8757QGXZO

— Amaia Lekunberri (\amaialekunberri) xaneiro 11, 2020