A asociación a favor dos presos políticos vascos Sare sinalou que “o que hai dez anos tíñase que facer agora fíxose e así nos situaremos na normalidade xurídica”. Joseba Azkarraga e Bego Atxa falaron en Vitoria-Gasteiz e deixaron claro que isto non é "unha norma agora para facilitar a saída dos presos, senón unha medida para corrixir o que fixeron en 2014".

Hai que lembrar que a directiva europea que ordenaba a refundición das penas da UE data de 2008 e foi posta en vigor por España en 2014, pero os presos vascos están exentos desa lei. Por tanto, “tarde, pero se puxo fin á arbitrariedade. Adiántanse as datas de despedimento dalgunhas persoas porque estas datas se atrasaron inxustamente”.

En consecuencia, estímase que a reforma legal afectará a 52 presos: 48 deles atópanse en prisións de Euskal Herria, doce en Martutene, 29 en Zaballa, cinco en Basauri e dous en Pamplona. Outros catro detidos permanecen encarcerados en Francia, onde foron arrestados en varios cárceres. Os cálculos non sempre son tenros, pero para Sare, sete deles terán que saír á rúa de inmediato, estando xa máis anos do que era, e os outros quince que xa están libres cumpriron máis do que era, “non hai fórmula xurídica para reparar esa perda de liberdade que perderon”.

Dúbidas na Audiencia Nacional en 2014

Ambos os portavoces sinalan que desde o principio houbo dúbidas sobre a lei e, con todo, avanzouse. Segundo explicaron, mesmo entón, se os xuristas tivesen boa vontade, acudirían ao Tribunal de Xustiza da UE de Luxemburgo para preguntar si a lei 7/2014 adecuábase á directiva de 2008.

É máis, tres maxistrados da Sección Terceira da Sala do Penal da Audiencia Nacional tentaron levar a cabo esta consulta, pero a Presidencia da Sala do Penal detivo de raíz a iniciativa ao entender que era algo que correspondía esixir ao pleno. E o pleno acordou non pedilo, pero non por unanimidade, cinco maxistrados emitiron un voto particular, ao que se sumaron outro tres.

Subliñaron que a estes reclusos fíxoselles un dobre prexuízo, xa que cumpriron unha pena superior á que correspondía, e doutra banda, porque durante ese tempo podían mellorar a súa situación penal pasando a diferentes graos, “pero non puideron e sufriron un inxusto obstáculo para avanzar na súa carreira penal. Este dano tamén é irreparable”.

A emenda de lei era inevitable

Tamén se dirixiu a quen se queixaron e mostráronse doídos por esta reforma legal, “fíxoselles pensar que o impacto da norma de 2014 íase a prolongar no tempo indefinido; cando todos os axentes que participaron neste asunto sabían que tarde ou cedo este asunto tería que ser redirixido”. Que a lei se baseou no enfoque da loita antiterrorista, pero que iso é inxustificable, “porque a actividade de ETA estaba suspendida desde o ano 2011, xa que para todos se sabía que a actividade de ETA desaparecera definitivamente”.

Obxectivo seguinte: 40 anos de cárcere

Azkarraga e Atxa concluíron a súa comparecencia con dúas observacións: por unha banda, pediron á administración vasca que non se demore na resolución das propostas que realizan técnicos e profesionais dos cárceres vascos e, por outro, pediron a derrogación da Lei Orgánica 7/2003. Mediante esta lei de loita ad oc, a pena máxima de 30 anos de cárcere por lei en España modificouse a 40 anos no caso dos presos de ETA en 2003: “Un dos nosos obxectivos principais será a adaptación ou derrogación desta lei”.

Na rolda de prensa, tamén se realizaron máis valoracións e máis extensas, e quen queira coñecer as mesmas pode consultar toda a comparecencia de hoxe na web de Sare.