Despois de 40 anos: De Euskal Telebista a Erdal Telebista!
A Televisión Vasca creouse en 1982, á sombra do Estatuto de Gernika. A lei de creación contemplaba tres funciones: dotar á cidadanía dun recurso de información e participación política; colaborar co sistema educativo local e fomentar e difundir o eúscaro e a cultura vasca. Aínda o presidente era Carlos Garaikoetxea.
40 anos despois, sen que se difuminaran as intencións de entón, volvéronse, desgraciadamente. A colaboración co sistema educativo semi-propio non maniféstase en absoluto, e EITB, lonxe de promover o eúscaro, esfórzase en promocionar o castelán. A dirección (e o Goberno) reforzan as cadeas en castelán, deixando a un segundo plano ou directamente á marxe as cadeas en eúscaro.
O desastre é máis evidente en ETB1. Son anos longos que non deixa atrás a barreira do 2% dos espectadores, media que consegue grazas a programas moi concretos. Xunto ás sesións dignas, predominan o recheo e as repeticións, cando non son ofensivas (Mariachis, bilbainadas, etc. en español, entre outros), a pelota de todos os niveis e modalidades, o fútbol de cuarto grao… Unha programación para “atraer” a calquera persoa. Durante a redacción destas liñas, os responsables de EITB ofrecéronnos o programa de xota española "Fogos artificiais en San Fermín" e "Sabor navarro".
"O conquis" promociónase constantemente en cadeas en eúscaro (cun espazo fixo en Gaztea-Irratia), animando ao público euskaldun a consumir ETB2"
EITB converteu ás cadeas erdales en competidores desleais coas cadeas vascas. A audiencia de ETB2 rolda o 9% e a súa programación completa é en castelán. Segundo o profesor Josu Amezaga, o 72% dos que ven ETB2 (sen contar os menores de 14 anos) ou o 80% dos espectadores dO conquis son capaces de entender o eúscaro. O conquis promociónase constantemente nas cadeas en eúscaro (ten un espazo fixo en Gaztea-Irratia), animando ao público euskaldun a consumir ETB2, reforzando aínda máis a televisión en castelán e deixando ao carón a televisión en eúscaro. Non é un accidente, senón un reflexo da política lingüística do goberno PNV-PSE.
EITB minusvalora aos vascos. Se comparamos as programacións de ETB1 e ETB2 (incluídas as das emisoras de radio), vemos que EITB prioriza aos castellanoparlantes, con todas as consecuencias que iso leva: alimentámonos en castelán en lugar de alimentarnos en eúscaro; somos desfavorecidos como comunidade e como pobo falante, a calidade e o goce co castelán, pero as autoridades vincúlannos a rareza e a tolemia co eúscaro....... Máis que a normalización, é a substitución do eúscaro a que promove EITB, neste momento.
Bingen Zupiria é a conselleira de Cultura e Política Lingüística. Manifestou publicamente que non é “responsable de EITB”, que non sabe si o director xeral de EITB “ten nivel suficiente de eúscaro”, ou que EITB non se creou para “impulsar a normalización do eúscaro”. Andoni Aldekoa, Director Xeral de EITB, non domina o eúscaro. Ocórreselle a alguén que RTVE, A3,Tele5… sexa un Director Xeral que non domina o castelán?
Unai Iparragirre, director de ETB, sinalou recentemente: “ETB1 (2%) e ETB2 (9%) están bastante ben no que a datos de audiencia refírese”, ou “Me gustaría que, independentemente do idioma, ETB convertésese nunha combinación das mellores producións en eúscaro, castelán e inglés”. Este trío está en mans do futuro de EITB en gran medida, por decisión do PNV.
Ao redor do 98% do público de Euskal Herria ve a televisión en castelán. Unha media de tres horas e media diarias. É terrible. Por outra banda, non podemos deixar de mencionar os datos arrepiantes do consumo de plataformas e outros contidos móbiles: o eúscaro apenas ten presenza neses medios de comunicación de maior éxito entre a mocidade, pero o Goberno Vasco segue sen pór en marcha iniciativas nestes ámbitos que abarcan cada vez máis tempo de lecer en todas as idades. As pantallas e as ondas necesitámolas en eúscaro, variadas e de calidade, sen esquecer o ámbito dixital, etc.
Máis que un eixo de normalización, EITB converteuse nun problema estrutural para o eúscaro. Os axentes vascófilos e nacionalistas non teñen nada que dicir?
Hai que abordar unha política lingüística moi diferente. Os vascos necesitamos con urxencia autoridades e responsables que nos atendan.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Cando traballas con persoas maiores ou con persoas con diversidade física e neuronal, dásche conta de que a idea da competencia na nosa sociedade limítanos moito como especie. É dicir, o noso sistema ponche en valor por facer as cousas de maneira específica, e o que non o... [+]
Quería escribir polas luces de Nadal e reivindicar que se converta nunha tradición anual nesta época de iluminacións de rúas, un espazo público acolledor, alegre e gozoso desde o punto de vista da clase. Pero, por suposto, tamén espazos públicos cálidos onde algúns... [+]
Perdoa aos carballais, encinares, olmos, garzas, fresnos, alisedas, castañares, bidueiros, gorostidias, manzanales, piñeirais e a todas as sociedades das árbores, pero hoxe o hayedo ten unha cita con motivo das celebracións da fronteira invernal.
Resúltame máis fácil... [+]
Volve Euskaraldia. Ao parecer, será na primavera do ano que vén. Xa o presentaron e a verdade é que me sorprendeu; non o propio Euskaraldia, senón a lema del: Farémolo movéndonos.
A primeira vez que a lin ou escoitado, vénme á cabeza o título da obra que puxeron para... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Cando o sistema colonial capitalista heteropatriarcal cuéstionase e loita, ataca sen piedade. Utilizando todas as ferramentas ao seu alcance para fortalecer, fortalecer e consolidar o poder institucional, os medios, a xustiza, a lingua, a cultura, a violencia...
En Suíza,... [+]
Non sei si vostedes tamén teñen a mesma percepción –recoñézoo: aquí empecei a escribir de maneira acientífica–. Refírome á extensión natural da palabra preguiza. Cada vez escoito máis nos recunchos de Hego Euskal Herria: eúscaro, español e, por suposto,... [+]
Moitos en Nadal sentimos máis preguiza que ilusión ao pensar nas comidas e encontros familiares. Pero adiantámosvos que non é a comida a que nos fai sentirnos colectivamente incómodos, senón a normatividad que define á familia tradicional. É máis,... [+]
Sempre me pareceu máis significativo o modo que se di en castelán aos carruajes que se poden atopar aquí e alá: humilladero. Non é un nome bastante lixeiro, branco ou non ten ningunha connotación? Á fin e ao cabo, todo o que pasaba por alí debía ser humillado. É sabido... [+]
O final da República Árabe Siria causou unha gran sorpresa pola forma en que se produciu: rápida e case sen resistencia. Con todo, non é tan estraño si temos en conta que o país estaba destruído, empobrecido e trocado. Hai tempo que a maioría dos sirios non se preocupaba... [+]
A novidade adoita ser unha das palabras máis escoitadas que se asocia á Feira de Durango. A novidade está alí, e aquí a novidade. Con todo, nalgúns casos é suficiente con dar un aspecto diferente ao anterior para pegar esa etiqueta. Os CDs e as reedicións remasterizados... [+]
O eúscaro ten un caudal de auga moi grande na escaseza. Cada pinga local rega e revive a nosa cultura. Ofrecerlle un mar de auga a aquela sede. Aínda que o eúscaro veu dun pozo profundo e escuro, todos sacamos a nosa mostra de auga salgada e convertémola en fonte. E agora... [+]
Os mozos comezan a consumir pornografía antes, xa que o porno é a súa única educación sexual. Como demos chegamos até aquí?
Hoxe en día, hai que recoñecer que grazas a Internet é moito máis fácil ver pornografía. Desgraciadamente, a través dun clic o neno de entre... [+]