Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Premios Nobel 2024: non é casualidade

  • A Academia Nobel de Medicamento anunciou os gañadores deste ano nas categorías de Medicamento, Física e Química. Son sete, e sete, os homes, todos brancos, e os de Estados Unidos ou Reino Unido, que son sete. Por tanto, cumpriuse totalmente co anuncio realizado uns días antes pola revista Nature. Baseándose nos perfís dos gañadores de anos anteriores, realizou o seguinte retrato: Trátase dun home de 58 anos, estadounidense ou, na súa falta, europeo, branco e dunha familia académica determinada. Por tanto, a deste ano non é casualidade.

16 de outubro de 2024 - 07:35
Nobel sarien akademia
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Os científicos xa denunciaron que o retrato dos Premios Nobel non se corresponde coa diversidade que existe actualmente no mundo da investigación, e que a Academia debería actualizar os criterios do certame para superar a discriminación histórica e adaptalo á realidade da actividade científica.

Non é xusto, non só excluír a varios investigadores polo seu xénero ou procedencia, senón tamén premiar a un máximo de tres persoas en cada categoría, a pesar de que a ciencia é un traballo colectivo.

Nos últimos anos, había persoas que dicían que a Academia Nobel estaba a cambiar, por exemplo: Durante todo o século XX, só 11 mulleres foron premiadas nas categorías de ciencias, mentres que entre 2000-2023 foron 15. até 2024.

A moitos lles pareceu unha oportunidade perdida non recoñecer o traballo de Rosalind Le na categoría de Medicamento. En concreto, a mensaxe difundida tras o anuncio do Premio pola Academia Nobel inclúe aos esposos Victor Ambros e Rosalind Le na foto, xunto ás seguintes palabras: “Felicidades ao noso Premio de Medicamento 2024, Victor Ambros. Celebrou a noticia do premio xunto á súa compañeira e esposa Rosalind Le, que tamén foi a primeira autora do artigo da revista Cell de 1993 citado polo Comité da Novela”.

Outros remarcaron que Le, ademais de ser a autora do artigo que o Comité Nobel ha valorado para o premio, traballou co seu marido e que realizou achegas fundamentais. Iso si, o xefe do equipo de investigación sempre foi Ambros. Pero iso tampouco é casualidade.

Do mesmo xeito que ocorre co xénero, a revista Nature destaca no seu editorial que os premios Nobel non reflicten a diversidade actual en canto á procedencia dos investigadores. Así, no seu propio título declarou que a Academia Nobel debería abrir un proceso de candidatura no país caribeño.

Puxo o exemplo de China. Segundo a base de datos Nature Index, as dez organizacións do mundo que máis contribuíron ás ciencias naturais e da saúde son as de China. Con todo, só 10 científicos de orixe chinesa foron galardoados co Premio Nobel de Literatura na modalidade de Xornalismo.

A editorial tamén criticou o proceso de presentación de candidaturas, especialmente porque deixa fóra ás institucións científicas dos países economicamente máis desfavorecidos. Así, cre que a Academia debería aceptar a axuda para identificar aos candidatos, e conclúe coa seguinte frase: “Unha cousa é ter un premio que non sexa o reflexo do mundo; outra cousa é non reflectir o mundo da ciencia”.


Interésache pola canle: Zientzia
2025-03-24 | Garazi Muguruza
Desioa

Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]


2025-03-20 | Sustatu
‘Eta erasotzailea ni banaiz?’ ziberjazarpena ikuspegi berri batetik

Puntueusek eta Cyberzaintzak elkarlanean ikusentzunezko baliabide pedagogiko bat sortu dute gazteentzat eta haiekin lan egiten duten profesionalentzat: irakasle, guraso eta hezitzaileentzat. Ikusentzunezko honen bidez, ziberjazarpena ezohiko ikuspegi batetik... [+]


Maite Errarte:
“Etorkizuneko etnografoek sakelekoen bilakaera aztertuko dute akaso”

Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia Sailaren zuzendari berria da Maite Errarte Zurutuza (Beasain, 1995), urrian Fermin Leizaolaren lekukoa hartu ondoren. Kultura materiala aztertzen jarraitzeko beharra azpimarratu du, gizartearen memoria eta bizimodu aldaketak erregistratzeko... [+]


Teknologia
Techbro go home

Aspaldi pertsona oso zatar bat ezagutu nuen, urrun izatea komeni den pertsona horietako bat. Bere genero bereko pertsonengana zuzentzeko, gizonezkoengana, “bro” hitza erabili ohi zuen. Edozein zapaltzeko prest zegoen, bere helburuak lortzeko. Garai hartatik hitz... [+]


Sistema psikiatrikoak sexualitatean daukan eraginaz zenbait gako

La bajona kolektibo kide Heiko Elbirak salatu du psikiatriak zisheteroarautik aldentzen diren erotikak kontrolatu nahi dituela.


Jon Urzelai Urbieta, fisikaria eta soziologoa
“Zaila da ezagutzen arteko banaketa zurruna gainditzea”

Jon Urzelai Urbieta ohituta dago itzalean lana egiten, baina Su festak musika-jaialdiei buruzko saiakerak dezenteko ikusgarritasuna eman dio, iaz Euskadi Saria eman baitzioten lan horregatik. Ez da, hala ere, irabazi duen sari bakarra, hori baino lehen, 2021ean, CAF-Elhuyar... [+]


Hau Pink da, Europako gure lehengusu txikia, eta 1,4 milioi urte ditu

Atapuercako aztarnategian hominido zahar baten aurpegi-hezur zatiak aurkitu dituzte. Homo affinis erectus bezala sailkatu dute giza-espezieen artean, eta gure arbasoek Afrikatik kanpora egindako lehen migrazioei buruzko teoriak irauli ditzake, adituen arabera.


Egutegia zilarrezkoa ilargian

Chão de Lamas-eko zilarrezko objektu sorta 1913an topatu zuten Coimbran (Portugal). Objektu horien artean zeltiar jatorriko zilarrezko bi ilargi zeuden. Bi ilargiak apaingarri hutsak zirela uste izan dute orain arte. Baina, berriki, adituek ilargietan egin zituzten motibo... [+]


Teknologia
Komentokrazia

Sare sozialetan badira zenbait pertsona eragin gaitasun handikoak. Jarraitzaile ugari dute, eta euren iritziak egiatzat hartzen dira. Askok, ordea, egia barik, interes propioa edo klase baten interesak iraunkortzea bilatzen dute. Ameriketan komentokrata deitzen zaie. Alegia,... [+]


Vesubioren erupzioak garun bat kristalizatu zuela frogatu dute

79. urtean, Vesubio sumendiaren erupzioak errautsez eta arrokaz estali zituen Ponpeia eta Herkulano hiriak eta hango biztanleak. Aurkikuntza arkeologiko ugari egin dira hondakinetan; tartean, 2018an, gorpuzki batzuk aztertu zituzten berriro, eta ikusi zuten gizon baten garuna... [+]


2025-03-05 | June Fernández
Meloi saltzailea
toXic

Ortutik itzuli berritan erabaki nuen Twitterretik alde egitea, oraindik Twitter zenean. Auzolan batera joan nintzen, brokoliak eta azaloreak landatzera, eta mindfulness efektua zapuztu zidan algoritmoak, idazle feminista transgorrotatzaile baten txioak jaurtitzearekin... [+]


Teknologia
Hildakoen txatbotak

Iragana ulertzen saiatzen eta etorkizuna bideratzen, oraina joaten zaigu zenbaiti. Nire proiektuetako bat (hasi baina landu ez dudana oraindik) dudan zuhaitz genealogikoa egitea da. Horretan lagunduko didan liburutxo bat ere erosi nuen. Baina, hain da handia lana, liburutxoa... [+]


Animaziozko Film Onenaren Oscarra software librearekin sortutako ‘Straume’ pelikulak irabazi du

Gints Zilbalodis zuzendari letoniarraren Straume filmak irabazi du 2025eko Animaziozko Film Onenaren Oscar Saria. Pixar eta Dreamworks estudio handiei aurrea hartu dien filma 3D irudigintzarako software libreko Blender tresna erabiliz sortu dute.


2025-03-05 | Sustatu
Euskaltelek ere men egiten dio LaLigari, bere bezeroei euskal zerbitzuetara bidea moztuz

Sustatun agertutako salaketa, LaLiga futbol erakunde espainiarraren eta Movistar/Telefonicaren arteko tratuek euskarazko zerbitzuak kaltetzen dituztela Interneten (kasu hartan Egunean Behin jokoan irudiak desagertzea zen kontua), hedatu egin da. Tokikom-eko euskarazko tokiko... [+]


Eguneraketa berriak daude