Gorka Elejabarrieta realizou a solicitude na sesión de control do martes. Lembra que o de Otxandio foi o primeiro bombardeo contra os civís da Guerra de 1936, que deixou ao pobo “esnaquizado”. Destaca que o xeneral Salas Larrazabal, unha vez falecido Franco, foi senador no período 1977-1979 e en 1991 foi nomeado Xeral da Armada Aérea polos seus “méritos extraordinarios”, mediante decreto asinado polo entón presidente do Goberno de España, Felipe González, e o rei Juan Carlos I. Elejabarrieta destaca que a dereita e o extremo dereito seguen negando os crimes da Guerra de 1936 e pide ao Goberno que retire todos os "cargos de condecoración e honra" concedidos a Sala Larrazabal.
O ministro de Memoria Democrática, Anxo Víctor Torres, respondeu a Elejabarrieta, segundo recibiu a axencia Europa Press. Manifesta o seu “compromiso” de dar “todos os pasos necesarios” para retirar os nomeamentos a Salas Larrazabal, en nome do Goberno e do Ministro de Defensa.
Salas Larrazabal, militar superior no franquismo e postfranquismo
O xeneral Angel Salas Larrazabal naceu en Orduña (Álava) en 1906 e realizou unha importante traxectoria militar e política até a súa morte en 1994. Así resumiu a súa vida Jon Irazabal Agirre no seu libro Otxandio Gerra Civilean (1936/1937).
“Angel Salas Larrazabal, irmán do historiador militar Jesús Salas Larrazabal, naceu o 10 de outubro de 1906 en Orduña. Membro da aviación militar desde a súa 2ª promoción, foi servido en África durante a Guerra Civil, onde alcanzou o rango de comandante coa División Azul na fronte rusa. Volveu a España e desempeñou cargos durante o franquismo: nos anos 40, agregado militar en Roma, Berlín e Lisboa; nos anos 50 en París, chegou a ser xeral da División, etc. Abandonou a súa vida militar activa en 1972. En 1991, o rei de España, Juan Carlos I, nomeoulle Capitán Xeral. Morreu en 1994”.
O Concello de Orduña retirou en 2016 ao militar as condecoracións durante o franquismo, coincidindo co 80 aniversario do bombardeo de Otxandio.
Cando o otxandio Santi Kapanaga ocorreu o bombardeo de Otxandio, a imaxe da praza Andikona quedou "cravada" na cabeza e en 1964 levouna a un cadro:
Bombardeo de Otxandio
O 22 de xullo de 1936, catro días despois do levantamento franquista e sen que se producise aínda un enfrontamento militar significativo, os rebeldes bombardearon a praza Andikona de Otxandio, nun momento cheo de poboación. A masacre realizárona un ou dous avións, pero si que un dos pilotos foi Anxo Salas Larrazabal, que o seu irmán historiador había recollido nun libro.
Polo menos 61 persoas foron asasinadas polos rebeldes. Mola encomiou o bombardeo. Destas 61 persoas falecidas, polo menos 45 foron civís, cinco milicianos e catro soldados, dos que non hai datos. Dos falecidos 40 eran ochandianos, 24 deles menores e 16 menores de dez anos.
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
Tafallan, nekazal giroko etxe batean sortu zen 1951. urtean. “Neolitikoan bezala bizi ginen, animaliez eta soroez inguratuta”. Nerabe zelarik, 'Luzuriaga’ lantegian hasi zen lanean. Bertan, hogei urtez aritu zen. Lantegian ekintzaile sindikala izan zen;... [+]
Eraispenaren aldeko elkarteek manifestazioa antolatu dute larunbatean Iruñean. Irrintzi Plazan manifestazioaren deitzailea den Koldo Amatriarekin hitz egin dugu.