Publican o censo de 1.200 navarros que tiveron que exiliarse en 1936-1939
- O Instituto Navarro da Memoria fixo público o censo dos exiliados navarros durante a guerra de 1936-1939. Trátase dunha lista que reúne a máis de 1.200 persoas e que foi recollida polo historiador Josu Chueca. No marco do Proxecto Exilio, elaborouse un informe para analizar os controis que se implantaron nas fronteiras desde 1936.
O Instituto Navarro da Memoria fixo pública a primeira versión do censo dos navarros, nados ou residentes en Navarra, que tiveron que exiliarse tras o golpe militar de 1936. O censo estivo composto polo profesor de Historia Josu Chueca (aquí escribiu os seus artigos en ARGIA). Na actualidade recibe máis de 1.200 nomes e segundo destacaron os promotores do proxecto, "trátase dunha oportunidade para profundar no aspecto cuantitativo e cualitativo do exilio e para coñecer mellor un tema que estivo un pouco marxinado no movemento de memoria histórica".
Traballo de investigación en curso
Segundo a primeira versión do censo, o traballo de investigación exporá o perfil dos exiliados, e todos estes datos faranse públicos máis adiante: a situación laboral da época republicana e estaba inscrito en partidos políticos ou sindicatos, a idade que tiña en 1939, o ano no que se exiliou e no que se puido demostrar en que territorio viviu no exilio.
Controis nas fronteiras en 1936
Dentro deste traballo de exiliados, Gutmaro Gómez Bravo, director do Grupo de Investigadores da Guerra e o Franquismo, tamén realizou un informe. Alí recolleu as redes e os percorridos que se foron creando nas fronteiras de Navarra, especialmente desde a posguerra até a década dos 50. Para iso, analizou principalmente fontes militares, como documentos do Arquivo Militar de Ávila desclasificados en 2018, as Unidades de Información Transfronteirizas e os boletíns de información interna, entre outros.
1936ko Gerran milaka haurrek Euskal Herria utzi behar izan zuten faxisten bonbetatik ihes egiteko. Frantzia, Katalunia, Belgika, Erresuma Batua, Sobietar Batasuna eta Amerikako herrialdeetara joandako horien historia jasotzeko zeregin erraldoiari ekin dio Intxorta 1937... [+]
Eta eskuzabal hartu gintuzten hainbat lekutan, adibidez Mexikon eta Britainia Handian (britainiarren kasuan herritarrek, ez ordea gobernuak). 1936ko Gerrak milaka euskaldun behartu zituen erbestera.
