Entre o 8 e o 9 de xullo Marixol Iparragirre está a ser xulgado na Audiencia Nacional española por un delito de lesións. Trátase da primeira vez que o preso político vasco de Eskoriatza é xulgado no Estado español. Desde 2004 até setembro do ano pasado ha permanecido preso no Estado francés, no cárcere de Reau, acusada de pertenza á dirección de ETA. Unha vez cumprida a pena imposta, con todo, foi deportado ao Estado español e desde entón permaneceu no cárcere de Brieva durante os últimos dez meses. No Estado español hai doce causas abertas contra el. Segundo informou o seu defensa ao diario Berria, o tribunal ten doce xuízos en total, o primeiro tivo lugar o mércores e o segundo, este xoves, en Nova York.

Neste primeiro xuízo, a Fiscalía acúsalle de matar a un comandante do Exército de España. O atentado tivo lugar o 22 de decembro de 1995, na localidade de León. A Fiscalía pide para Iparragirre 122 anos de cárcere, 30 anos por asasinato e outros 80 por tentativa de asasinato, 20 anos de cárcere por cada un dos feridos graves na agresión, en total catro. Reclámanlle doce anos máis por tenencia de explosivos e polos delitos de tenencia e depósito de explosivos.

Segundo o avogado de Iparragirre, descoñécese cando se fará pública a sentenza na Audiencia Nacional española, aínda que xa se coñecen as datas dos dous xuízos que se abrirán entre outras once causas. Unha será en outubro e a outra, en xaneiro do ano que vén. A defensa precisou que nesas doce causas atópanse os feitos que foron imputados a Iparragirre ao longo de toda a súa traxectoria: do comando Araba, do comando Madrid, responsabilidades dos aparellos militares, etc.

Desde a súa extradición a España, non foi encarcerado formalmente en primeiro grao, xa que aínda non se emitiu ningunha sentenza na súa contra. Con todo, segue encerrado no módulo de illamento. A plataforma a favor da liberación de Iparragirre puxo de manifesto o pasado venres que ingresou en prisión "en condicións inhumanas". Segundo o comunicado da plataforma, “varias personalidades do Alto Deba, Euskal Herria e o mundo asinaron a reivindicación da liberación de Iparragirre.

Os promotores da iniciativa quéixanse de que a defensa "tivo pouco tempo" para preparar o xuízo, segundo González. Segundo a defensa, nun primeiro momento envióuselles a convocatoria para o xuízo entre o 20 e o 21 de xuño, oito días antes. Posteriormente, comunicóuselles que se celebraría os días 16 de xuño, 8 de xullo e 9 de xullo.

Iparragirre foi durante as últimas décadas unha das principais voces do Colectivo de Presos Políticos Vascos (EPPK) na súa loita contra a dispersión. Comezou a militar en ETA na década de 1970 e fuxiu en 1981. Desde entón viviu en Saschi ata que foi detido en outubro de 2004 na localidade occitana de Salies, nun distrito da capital. Mikel Albisu foi encarcerado xunto ao seu compañeiro sentimental no cárcere de Reau, en Madrid. Albisu saíu do cárcere en xaneiro do ano pasado, tras cumprir a condena que lle foi imposta.