Só un 11% cre que no seu país o hitano está en boas condicións, segundo unha enquisa
- Segundo a enquisa realizada pola asociación de eúscaro Badihardugu, o 55,6% dos participantes afirma que no seu municipio a situación do hitano é mala ou moi mala. Só o 5% cre que a situación de quen está no seu pobo é boa e o 24% no caso do toka.
Badihardugu euskara elkartea do val do Deba realizou unha enquisa durante un mes en decembro de 2022. Recibiron 4.215 respostas e responderon persoas de 287 países o cuestionario de 28 preguntas. O obxectivo da enquisa foi analizar a situación do hitano nos países vivos. Recibiron respostas dos habitantes do sete países. O maior número de respostas dáse en Gipuzkoa, máis de 3.000, case tres de cada catro. As mulleres enquisadas superan aos homes (58,8%). Na primeira parte do cuestionario pregúntase pola situación do hitano no propio pobo e na segunda parte pola experiencia do falante co hitano. A segunda parte foi contestada por 2.674 persoas, o 63,4%, xa que non todos os que cumprimentaron o cuestionario eran hitanos falantes.
Durante a análise dos resultados, a asociación avanzou unha serie de conclusións:
- A maioría dos enquisados afirma que a situación do hitano no seu país é deficiente e moi mala (55,6%), fronte ao 11% de quen afirman que a situación é boa e o 33,4% de quen afirman que a situación é regular, sobre todo entre os mozos.
- A visión do Nokia e do Toka é moi diferente: Só un 5% cre que a situación do noka é boa no seu país, mentres que o toka veo en boas condicións é un 24%. Os que ven a noka en perigo de extinción ou perdida son o 54,3%, mentres que no caso do toka son menos: 23,1%
- Máis de sete de cada dez enquisados afirma que o hitano é máis utilizado polos homes e o 11% non é utilizado polas mulleres do seu país. Existen, con todo, quen sinalan que no seu municipio o uso é bastante similar (14%).
- O hitano ten a mellor situación nos "respiratorios" do eúscaro. A maior parte dos municipios que compoñen a UEMA recibiron algunha resposta, procedente de máis de 90 localidades. As respostas proveñen dos 138 municipios dos 164 clasificados como vascos por UEMA: o 61,5% das respostas proceden de municipios vascos.
- O 71,5% da poboación non ouviu comentarios negativos contra o hitano. O 57,8% afirma estar ben visto no seu pobo.
- A transmisión do hitano dáse especialmente en casa e na familia, na rúa e nos amigos. Case nada na escola.
Proxecto Hikagin
A enquisa realizada pola asociación Badihardugu forma parte do proxecto Hikagin. O proxecto comezou coa colaboración do Goberno Vasco e a Deputación Foral de Gipuzkoa. O obxectivo é revitalizar o hitano e que os impulsores do hitano formen unha rede.
En 2024 a asociación de eúscaro traballará na análise dos datos obtidos grazas á enquisa e na elaboración de conclusións.
.jpg)
Cando falamos de hika ou hitano, ou, mellor dito, da utilización “correcta” do hitano, porque de cando en vez se suscita algún pequeno debate –xa sexa nas redes sociais ou no que aínda chamamos vida real–, si non convén escribir aquí tamén algunhas liñas respecto... [+]
“Xaukena xauk!” esaten omen dute oñatiar gazteek “besterik ez zegok!” adierazteko. Boladan jarri omen da esaera. Hikako forma horren erabilera, ordea, ez da hitanoaren osasun onaren adibide. Mutilek hala moduz darabilte toka, “xaukena... [+]
Hitanoa, emakumeak ahalduntzeko tresna izenburupean, egun osoko jardunaldiak izan ziren atzo, zapatua, Emakumeen Txokoan.