Automatically translated from Basque, translation may contain errors. More information here. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Adolf Eichmann: a nacia que sentía inocente

  • Este ano cúmprense 60 anos da publicación de Hannah Arendt en Eichmann Xerusalén. Un ano máis, o funcionario nazi Adolf Eichmann, "responsable loxístico" do Holocausto, foi aforcado en Israel. Arendt fixo un seguimento periodistico-filosófico do xuízo de Eichmann para a revista New Yorker e publicou o libro recompilando estas crónicas e recuperando outros apuntamentos. Suscitou polémica: Aínda que non negaba a culpabilidade de Eichmann, Arendt describiu como un home normal e inconsciente, tan obediente fronte ás ordes, que o ben ou o mal non importaban en absoluto. Para describir a Eichmann, Arendt creou un termo tan coñecido nas leccións da filosofía: a insignificancia do mal. Aínda que xa tiñamos a opción de ler o libro en eúscaro, a editorial Katakrak, con motivo do aniversario, reeditou a tradución adaptada. Na mesa redonda entre filósofos e politólogos trataremos de analizar como se reproducen hoxe en día conceptos como a infertilidade do mal, como a obediencia e a desobediencia. Pero antes un pouco de contexto.
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

A sentenza foi ditada o 15 de decembro de 1961, tras 114 intentos xudiciais. Lida polo presidente do tribunal Moshe Landau:

"Para castigar ao acusado e evitar as preocupacións da xente, debemos impor ao acusado a pena máis dura da lei. Como describimos nesta sentenza, participou en delitos de horror inigualable. O obxectivo destes crimes foi o pobo xudeu, a desaparición dos xudeus deste mundo. Por esta razón, debemos diferenciar estas accións dos crimes individuais e cualificalas como accións graves contra a humanidade. E é que foi unha actividade contra un grupo de persoas, só por pertencer a ese grupo humano. (...) Por tanto, a pesar de todo o mencionado, este tribunal condena a Adolf Eichmann a matar por crimes contra o pobo xudeu, crimes contra a humanidade e crimes de guerra".

A pesar da sentenza que condenaba a aforcar, Eichmann non alterou demasiado o seu discurso. A última intervención xudicial foi:

"Ouvín atentamente a sentenza estrita do tribunal. Equivócome nas miñas expectativas de xustiza. Non podo aceptar a sentenza de culpabilidade. Comprendo a demanda espacial dos crimes contra o pobo xudeu. As declaracións das testemuñas neste xuízo acougáronme as pernas, como me vibraron cando tiven que ir a eses feitos por forza maior. A desgraza da miña vida foi estar envolto nesas barbaridades, pero esas fecundacións non se produciron segundo os meus desexos. Non quería matar á xente. O asasinato masivo é responsabilidade exclusiva dos dirixentes políticos. (...) Non son o monstro que creedes. Estou convencido de que teño que pagar aquí por outros".

Adolf Eichmann: "Non son o monstro que creedes. Estou convencido de que debo pagar por outros"

Eichmann recorreu a sentenza e a prisión alargouse seis meses. Non serviu para cambiar nada. Así, o 1 de xuño de 1961, Eichmann foi aforcado no patio do cárcere. O seu corpo foi incinerado e as cinzas foron depositadas no Mediterráneo. Era a primeira pena de morte imposta por Israel.

[Quen era Adolf Eichmann? Le aquí máis detalles]

Cando
a polémica detención cesou na Segunda Guerra Mundial, Eichmann emprende unha fuxida e a xente que quería aplicar a xustiza que chegou a pensar que desaparecera ou morto, sobre todo o Goberno de Israel, ata que en 1959 a axencia israelí de intelixencia Mossad atopou en Arxentina. Durante esa década mantívose baixo o nome de Ricardo Klement e traballou como leñador e outros oficios. Poucos meses antes de que Israel detectase, a coñecida empresa alemá Mercedes-Benz nomeou xerente da fábrica de Buenos Aires, pero non foi por iso sorprendida, aínda que a empresa estivo vixiada durante anos pola súa vinculación co nazismo. Eichmann tiña como veciño a un xudeu alemán, Lothar Hermann, ex membro do Partido Comunista, que foi torturado en Alemaña nazi case até a morte. quedou cega para sempre. O fillo de Eichmann e a filla de Hermann xogaban xuntos no barrio e o señor Hermann chegou a sospeitar algo polos asuntos que lle contaba a súa filla. Comunicouno ao Goberno de Israel. A este fío chegou o servizo secreto de Mossad para deter ao ex xeneral nazi.

A petición expresa do primeiro ministro israelí, David Ben-Gurion, Mossad realizou unha planificación especial para deter a Eichmann, por medo ao Goberno arxentino, se non ía negar os permisos de extradición, que nalgún caso sucedeu anteriormente. A operación fíxose en segredo. Eichmann foi capturado de forma irregular e secuestrado nun apartamento, tortura e interrogatorio, mentres o goberno arxentino esperaba que un avión israelí aterrase en Buenos Aires. Tardaron unha semana en obter o permiso. Unha vez feito isto, sen comunicar nada ao Goberno arxentino, Eichmann foi trasladado ao avión como un cidadán normal vestido de mecánico, totalmente drogado e cun pasaporte falso. Dixéronlle aos axentes que estaban borrachos.

Israel detivo a Eichmann de forma irregular, secuestrouno, someteuno a tortura e levouno a Israel, sen avisar a Arxentina

Produciuse unha grave crise diplomática. Arxentina denunciou que a súa soberanía fora violada, secuestrada e retida a un cidadán seu, e que o Dereito Internacional non o permitía. A Organización das Nacións Unidas fixo chegar o seu apoio a Arxentina, e así, en realidade, Israel tiña que volver a Eichmann, pero nunca o fixo. Arxentina pediu á ONU que actuase máis duro, pero en balde. Máis tarde descubriuse que Israel pagou a Arxentina unha “cantidade significativa” para que non se mesturasen máis.

O xuízo contra Eichmann
atraeu a atención internacional dalgunhas claves do xuízo e o seu seguimento informativo foi moi importante tendo en conta as tecnoloxías da época. Un destes correspondentes foi a filósofa Hannah Arendt, alemá de nacemento, xudía de relixión, residente en Estados Unidos, fuxida do nazismo. Presentouse á revista New Yorker como cronista para ir a Xerusalén, para facer un seguimento da xudía. Para entón Arendt xa tiña fama, xa que poucos anos antes publicou o libro Totalitarismo, un libro cunha base teórica profunda no nazismo.

Era a primeira vez que o recentemente nado estado israelí xulgaba a un nazi á altura de Eichmann e a expectación era enorme. Os traballos preparatorios duraron meses. Moshe Landau, presidido polo xuíz, tivo a ambos os dous lados aos xuíces Benjamin Halevy e Yitzhak Raveh. O tres eran alemáns de nacemento, pero falaron sempre de hebreo. A Eichmann entendíanlle perfectamente, e exemplo diso, que ao seu tradutor non lle permitían terminar as frases, porque en realidade non necesitaban do tradutor. Mesmo lle foi corrixido en ocasións, pensando que o traducido non era tan exacto e correcto.

As expectativas do xuízo eran tan altas que Arendt intuíu perfectamente que o Goberno de Israel pretendía castigar máis ao nazismo e ao propio holocausto que xulgar a actuación de Eichmann. Ben-Gurion quería que os que non se escoitasen nos xuízos de Nurenberg contra os dirixentes nazis, e dalgunha maneira quería pór cara a esa enorme masacre contra millóns de xudeus e ofrecer voz ás vítimas. As expectativas eran altas, si, porque o novo Estado que se constituíu en terras palestinas quería que ese xuízo se fixese con seriedade, e esa materialización con éxito permitiría xustificar a existencia de Israel. En palabras de Arendt, o primeiro ministro foi o “director de escena invisible” da juicion, sen aparecer nunha soa sesión, ao falar da voz do fiscal xeral Gideon Hausner. Con todo, o xuíz xeral fixo todo o posible para fuxir del.

Levar a cabo con éxito unha juicia que permitise a Israel xustificar a súa existencia ao novo estado que se constituíu en terras palestinas

A lectura
de Arendt actuou como Contra o vento. Entre outras cousas, criticou duramente a intención do primeiro ministro Ben-Gurion e apuntou aos xudeus burgueses que, para salvar o seu traseiro, foron asasinados polo nazismo grazas á información dos xudeus de clase alta. Se non houbese organización dos mesmos, ou si non puidesen saber onde vivían os grupos de xudeus, dificilmente existirían tanto, algo di Arendt no libro. Por suposto, logo ouviu aos inmensos e a dous, e perdeu a algúns filósofos amigos próximos.

Por outra banda , o termo "incomodidade do mal" foi utilizado incómodamente pola sociedade. Quizais por iso, como Ben-Gurion, era máis fácil definir a Eichmann como cruel e non darlle máis voltas. A falsidade, a falta de conciencia dunha persoa, a quen é culpa? Este tipo de preguntas, que podían xurdir daquela lectura de Arendt, e que xurdiron, preferíanse manter en silencio e pensar menos.

Estas son as últimas palabras de Arendt antes do epílogo, desde que Eichmann levábaa a aforcar:

“Eu non o necesito”, dixo [Eichmann] cando lle ofreceron o capusai negro. Era dono de si mesmo e máis: era como era. Nada puido demostrar mellor isto que os riseiros chucherías das últimas palabras: (...) “Despois dun breve tempo, señores, todos volveremos reunirnos. Ese é o destino de todos os homes. Viva Alemaña! Viva Arxentina! Viva Austria! Nunca os esquecerei”. Ante a morte, descubriu o cliché que se utiliza na oratoria do funeral. En Urkamendi, a memoria fíxolle a última mala xogada; sentía un “voto” e esquecéuselle que era o seu funeral. Dalgunha maneira, parecía que nestes últimos minutos Eichmann resumiu a lección que nos mostra o longo camiño que percorreu na barbarie humana: a lección da terrible banalidade do mal que corta a palabra e o pensamento.

[Larrun segue: No noso afán por traer a día de hoxe termos como 'a insignificancia do mal', creamos unha mesa redonda con expertos e temos un interesante artigo de opinión de Hedoi Etxarte]


You are interested in the channel: Historia
Martxoak 3tik 49 urte
“1976ko Gasteizko greben mugimendua eskola politikoa izan zen”

Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]


Memoria bala bat da buruan

1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]


2025-02-28 | ARGIA
1936-1976an Nafarroan errepresaliatutako 407 irakasleak, nortzuk ziren?

Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.


Urruñako emakumeak, matxino eta biktima

Urruña, 1750eko martxoaren 1a. Herriko hainbat emakumek kaleak hartu zituzten Frantziako Gobernuak ezarritako tabakoaren gaineko zergaren aurka protesta egiteko. Gobernuak matxinada itzaltzeko armada bidaltzea erabaki zuen, zehazki, Arloneko destakamentu bat. Militarrek... [+]


Historia militarraren kontra, eta alde

Ezpatak, labanak, kaskoak, fusilak, pistolak, kanoiak, munizioak, lehergailuak, uniformeak, armadurak, ezkutuak, babesak, zaldunak, hegazkinak eta tankeak. Han eta hemen, bada jende klase bat historia militarrarekin liluratuta dagoena. Gehien-gehienak, historia-zaleak izaten... [+]


M3moria Auzolana ekimena sortu dute, Martxoak 3ko grebekin loturiko objektuak eta testigantzak biltzeko

Martxoaren 3ko Memoriala hornitzeko erabiliko dira bildutako objektuak. Ekimena ahalik eta jende gehienarengana iristeko asmoz, jardunaldiak antolatuko ditu Martxoak 3 elkarteak Gasteizko auzoetan.


Cannibalism for survival

In the Maszycka cave in Poland, remains of 18,000 years ago were found at the end of the 19th century. But recently, human bones have been studied using new technologies and found clear signs of cannibalism.

This is not the first time that a study has reached this conclusion,... [+]


Records of the Allies

Porzheim, Germany, February 23, 1945. About eight o’clock in the evening, Allied planes began bombing the city with incendiary bombs. The attack caused a terrible massacre in a short time. But what happened in Pforzheim was overshadowed by the Allied bombing of Dresden a few... [+]


March 3rd is celebrated "freely"
The unions ELA, LAB, ESK and STEILAS and M3 have called for a “popular and socially plural” memory day to be held “without repression.” It is a request addressed to the Basque Government, "unlike last year", which has been asked to guarantee the right to demonstrate this... [+]

The Little Speed Pavilion, which was a concentration camp in 1936, will be maintained in Irún
At Irun Train Station, the Little Speed Pavilion at the back of the Customs Building will continue to stand as a witness to the terrible post-war seclusion system of 1936, as a result of the erasure of memorialist groups. The pavilion was used by the Francoists from 1936 to 1942... [+]

Impostor or rebel?

Judea, 2nd century AD. In the turbulent atmosphere of the Roman province, a trial was held against Gaddaliah and Saul, accused of fraud and tax evasion. The trial was reported on a 133-line paper in Greek (pictured). Thinking that it was a Nabataean document, the papyrus was... [+]


Antzinako hegaztien gidaliburua

Poloniar ikerlari talde batek Sevillako Italica aztarnategiko Txorien Etxea aztertu du, eta eraikinaren zoruko mosaikoak erromatar garaiko hegazti-bilduma xeheena dela ondorioztatu du. 

Txorien etxean 33 hegazti daude mosaikoetan xehetasun handiz irudikatuta. Beste... [+]


Eguneraketa berriak daude