Uztailaren 4a, AEBen Independentzia Egun atzeratua
Filadelfia (AEB), 1776ko uztailaren 4a. Hamahiru Koloniek Britainiar Inperioarekiko independentzia deklarazioa sinatu zuten, ustez. Eta uste horretan oinarrituta, urtero, uztailaren 4an, estatubatuarrek Independentzia Eguna ospatzen dute, su festen, beisbol partiden, desfileen eta bestelako ekitaldien bidez.
Berez, bi egun lehenago, 1776ko uztailaren 2an bildu ziren Hamahiru Kolonietako ordezkariak Filadelfiako Bigarren Biltzar Kontinentalean. Eta Virginiako Richard Henry Lee ordezkariaren eskariz, independentziaren aldeko erabakia jasotzen zuen dokumentua onartzea bozkatu zuten. Hamabi ordezkarik aldeko bozka eman zuten, New York soilik abstenitu zen eta, hala, ia aho bateko babesaz onartu zen lehen testu hura.
Egun horretan bertan gerora AEBetako bigarren presidente izango zen John Adamsek emozioz beteriko gutuna idatzi zion Abigail emazteari. 1776ko uztailaren 2a “Amerikaren historiako egunik gogoangarriena” izango zela esan zion, eta “askapen eguna kontinente osoan hotsandiko desfile, jaialdi eta ikuskizunen bidez” ospatuko zela.
Handik bi egunera, uztailaren 4an, Filadelfiako Biltzarra berriro bildu zen Independentzia Deklarazioaren behin betiko dokumentua onartzeko. Thomas Jefferson, Benjamin Franklin eta John Adamsek idatzitako testua 56 ordezkarik berretsi behar zuten. Baina ordurako gehienak hiritik joanak ziren, bi egun lehenago erabakitakoaren berri nork bere kolonian lehenbailehen ematera. Ordezkari kopurua handia zen, eta XVIII. mendeko azken laurdeneko garraio azpiegiturak, berriz, kaxkarrak. Sinadura guztiak batera lortzea zaila izango zen. Sinadura gehienak ez zituzten abuztuaren 2ra arte bilduko, eta orduan ere, gutxi batzuk falta ziren oraindik. Sinatzen ez bazuten zigortuko zituztela ohartarazi ondoren, urtea amaitu baino lehen doi-doi lortu zuten Deklarazioa osatzea.
Uztailaren 4an ordezkari guztiak bertan ez zeudenez, historialari eta aditu askok era guztietara eskatu izan dute Independentziaren Eguneko ospakizunak uztailaren 4tik 2ra aurreratzea, John Adamsek berak iradoki bezala. Baina ordezkari politikoek behin eta berriro baztertu dute aukera hori, data sinbolikoa estatubatuarrengan oso errotuta dagoela argudiatuz, sinboloak egiak baino indar handiagoa lortu duela onartuz.
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
79. urtean, Vesubio sumendiaren erupzioak errautsez eta arrokaz estali zituen Ponpeia eta Herkulano hiriak eta hango biztanleak. Aurkikuntza arkeologiko ugari egin dira hondakinetan; tartean, 2018an, gorpuzki batzuk aztertu zituzten berriro, eta ikusi zuten gizon baten garuna... [+]
Luxorren, Erregeen Haranetik gertu, hilobi garrantzitsu baten sarrera eta pasabide nagusia aurkitu zituzten 2022an. Orain, alabastrozko objektu batean Tutmosis II.aren kartutxoa topatu dute (irudian). Horrek esan nahi du hilobi hori XVIII. dinastiako faraoiarena... [+]
AEB, 1900eko azaroaren 6a. William McKinley (1843-1901) bigarrenez aukeratu zuten AEBetako presidente. Berriki, Donald Trump ere bigarrenez presidente aukeratu ondoren, McKinleyrekiko miresmen garbia agertu du.
Horregatik, AEBetako mendirik altuenari ofizialki berriro... [+]
Andeetako Altiplanoan, qocha deituriko aintzirak sortzen hasi dira inken antzinako teknikak erabilita, aldaketa klimatikoari eta sikateei aurre egiteko. Ura “erein eta uztatzea” esaten diote: ura lurrean infiltratzen da eta horrek bizia ekartzen dio inguruari. Peruko... [+]
1936ko Gerran milaka haurrek Euskal Herria utzi behar izan zuten faxisten bonbetatik ihes egiteko. Frantzia, Katalunia, Belgika, Erresuma Batua, Sobietar Batasuna eta Amerikako herrialdeetara joandako horien historia jasotzeko zeregin erraldoiari ekin dio Intxorta 1937... [+]
49 urte eta gero Espainiako Poliziak Gasteizko Maria Sortzez Garbiaren katedralean eraildako bost langileak oroitu dituzte beste behin astelehen arratsaldean. Milaka pertsona batu dira Zaramagatik abiatutako eta katedralean amaitutako manifestazioan. Manifestari guztiek ez dute... [+]
Martxoaren 30erako Iruña-Veleia martxan, SOS Iruña-Veleia eta Euskeraren jatorria elkarteek manifestaziora deitu dute, Aski da! Argitu, ez suntsitu lelopean. Azken bi urteetan "hondeatzaileak sistematikoki eremu arkeologiko oso aberatsak suntsitzeko modu... [+]
Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
Urruña, 1750eko martxoaren 1a. Herriko hainbat emakumek kaleak hartu zituzten Frantziako Gobernuak ezarritako tabakoaren gaineko zergaren aurka protesta egiteko. Gobernuak matxinada itzaltzeko armada bidaltzea erabaki zuen, zehazki, Arloneko destakamentu bat. Militarrek... [+]
Ezpatak, labanak, kaskoak, fusilak, pistolak, kanoiak, munizioak, lehergailuak, uniformeak, armadurak, ezkutuak, babesak, zaldunak, hegazkinak eta tankeak. Han eta hemen, bada jende klase bat historia militarrarekin liluratuta dagoena. Gehien-gehienak, historia-zaleak izaten... [+]