Periferien periferietara iritsi da aldaketa
Espainian izan diren udal eta autonomia erkidegoetako hauteskundeak aldaketa garrantzitsuak ekarriko ditu mapa politikoan nazionalismo periferikoen “periferia” diren Balear Uharteetan, Nafarroan eta Valentzian. Hiru erkidego horietan eta Galizian, bertako alderdi abertzaleek ez dute gehiengorik osatzen eta normalean oposizioan daude, horrek beraien hizkuntza eta nortasunak garatzeko izaten duen oztopoarekin. Espainiar nazionalismoak ondo daki erkidego autonomo horiek direla nazionalismo periferikoen kontrako borrokan lehenengo lubakiak. Horregatik, espainiar nazionalistek aniztasun linguistikoaren eta identitarioaren aurkako borroka bortitza egiten dute.
Lau autonomia erkidego horietan, eskuin nazionalista espainolak erregimen itxiak eraiki ditu, bere politika baztertzaileak ustelkerian eta sare klientelistetan oinarriturik. Baldintzotan kosta egiten da aldaketa politikoa lortzea eta lortu izan denean, 1991tik bi aldiz Balearretan eta behin Galizian, erregimena aldatu nahi zutenek ez dute asmatu bi legealdi jarraian egoten aldaketa kontsolidatzeko. Hiru faktorek esplikatzen dute atzerabuelta: kudeaketa alderdikoiak (alderdi bakoitza bere botere esparruaz arduratzen zen gobernuan integrazio eta proiektu komun falta nabarmen batekin); mobilizazioen gainbehera (ezinbestekoa erregimena sostengatu duten botere mediatiko, politiko eta ekonomikoei aurre egiteko: gobernuak bi aldetatik presioak baditu joko politikoan zentratu ohi da); eta erregimeneko blokea higatzeko estrategia falta.
Erregimen aldaketa gehienek, prozesua atzeraezina izan dadin, erregimeneko zenbait sektoreen parte-hartzearekin egiten dute aldaketa. Horregatik, Nafarroan gobernu berriak erregimenaren aldeko blokea higatu beharko du. Ez dago formula bakarra eta daudenen artean asmatzea ez da erraza. Aukera bat da koalizio ahalik eta zabalena osatzea: Geroa Bai, EH Bildu, Podemos, PSN eta Ezkerra. Sinesgarriagoa da ordea EH Bildu kanpoan gelditzea, udaletxe garrantzitsu gehienen gobernua kontrolatuz eta kanpotik babes kritikoa emanez. Horrela nafar gobernua zentratu egingo litzateke bi aldetako oposizio batekin: alde batean, eskuin nazionalista espainola (UPN eta PP) eta beste aldean, eskuinetik etorriko diren presio mediatiko eta politikoen aurrean orekatze lana egingo lukete EH Bilduk eta gizarte mugimenduek. Horrez gain, gobernu berriak hautesleriaren parte batean frustrazioa edota haserrea sortuko balitu, EH Bildu izan zitekeen erregimena aldatzearen aldekoen atsekabea bideratzeko hauteskunde tresna.
Hipotesiarekin jarraituz, PSN joko horretan parte hartzeko prest balego, “peaje” interesgarriak ezarri dakizkioke, adibidez Nafarroa osorako euskararen ofizialtasuna onartzea. Horrelako neurri bat ez da gauza bera Parlamentuko botoen %52arekin hartzea edo %66arekin. Atzerabuelta ezintasunerako oinarri sendo bat litzateke bi hereneko gehiengoa, bestela, oraingoan aldaketaren aldekoak 26 diren bezala, biharkoan 24 izan daitezke. Erregimen aldaketa sendotzeko komenigarria da lehenago edo beranduago bi diputatuen aldea handitzea.
Alta, badirudi PSNk ez duela nahi erregimen aldaketan parte hartu. Horrela bada, erregimena aldatzeko borondatea duten alderdien esku geratuko litzateke koalizioa osatzeko lana eta erregimenaren soziologia politikoa higatzeko lana; adibidez, integrazio maila handiko gobernu bat osatuz sentsibilitate politiko desberdinetako prestigiodun pertsona independente ugarirekin, ahal bada PSNtik gertu dagoen norbaitekin ere bai.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
When you work with older people or people with physical and neural diversity, you realize that the idea of competition in our society limits us a lot as a species. That is, our system puts you in value by doing things specifically, and what it doesn't do is incapable of the... [+]
I wanted to write for the Christmas lights and claim to become an annual tradition in this time of street lighting, a welcoming, joyful and joyful public space from the point of view of the class. But, of course, also warm public spaces where some young people can be warming up... [+]
He forgives the oak trees, oak trees, oaks, herons, strawberries, dressings, chestnuts, birch, gorostidias, chamomiles, pine trees and all the societies of the trees, but today the hayedo has a date on the occasion of the celebrations of the winter border.
It is easier for me... [+]
Euskaraldia comes back. Apparently, it will be in the spring of next year. They have already presented it and the truth is that it has surprised me; not Euskaraldia himself, but his motto: We'll do it by moving around.
The first time I have read or heard it, the title of the... [+]
When the heteropatriarchal capitalist colonial system is questioned and fought, it attacks mercilessly. Using all the tools at your disposal to strengthen, strengthen and consolidate institutional power, media, justice, language, culture, violence...
In Switzerland, where every... [+]
I do not know if you also have the same perception – I recognise this: here I have started to write in a scientific way. I am referring to the natural extension of the word laziness. I hear more and more in the corners of Hego Euskal Herria: Basque, Spanish and, of course,... [+]
Many at Christmas feel more lazy than illusion when we think about meals and family gatherings. But we anticipate that it is not food that makes us feel collectively uncomfortable, but the normativity that defines the traditional family. Moreover, we would dare to say that the... [+]
I have always found the way in Spanish to the carriages that can be found here and there: humiliating. Isn't it a pretty light, white name or doesn't it have any connotation? After all, everything that was going on there had to be humiliated. It is known that for the god of... [+]
The end of the Syrian Arab Republic has caused great surprise at the way in which it has taken place: fast and almost without resistance. However, it is not so strange when we consider that the country was destroyed, impoverished and trodden. Most Syrians have long been... [+]
Novelty is usually one of the most heard words associated with the Durango Fair. The novelty is there, and here's the novelty. However, in some cases it is sufficient to give a different aspect to the previous one to paste that label. The CDs and remastered reeditions with... [+]
The Basque country has a very large water flow in the shortage. Every local drop curls and revives our culture. Offer a sea of water to that thirst. Although the Basque Country has come from a deep and dark well, we have all drawn our sample of salt water and turned it into a... [+]
Young people start consuming pornography before, as porn is their only sex education. How on earth have we come here?
Today, it has to be acknowledged that thanks to the Internet it is much easier to see pornography. Unfortunately, through a click, the 7-9 year-old boy comes to... [+]